Khoảng cách giao tiếp phù hợp tạo hạnh phúc

Quản thúc không kẽ hở

Tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái rất thiêng liêng và vô điều kiện. Tuy nhiên, một khi tình yêu thương đó vượt qua ranh giới của sự quan tâm, trở thành hành động kiểm soát, can thiệp sâu vào đời sống gia đình riêng của con, áp đặt cả việc nuôi dạy các cháu, sự quan tâm đó dễ trở thành gánh nặng tâm lý, tạo sự khủng hoảng tinh thần, dần dẫn đến sự rạn nứt trong mối quan hệ tình thân gia đình.

Ví như nhà chị Ngọc Hoa ở phường Diên Hồng (TPHCM), con trai lập gia đình và ở nhà vợ. Do 2 nhà khá gần, trong nhà con dâu lại chỉ còn mỗi người cha đã già yếu, thế nên chị Hoa rất thường qua “ngó chừng” cuộc sống của đôi trẻ. Chị lại hay càm ràm, la rầy con dâu vì không sống theo cách chị dạy. Có khi chị cũng lớn tiếng với cả con trai vì làm trái ý mẹ.

Đến lúc con dâu sinh con đầu lòng, chị Hoa qua lại giữa 2 nhà nhiều hơn để phụ chăm bé sơ sinh. Nhưng chị lại chăm cháu theo quan điểm cách đây đã mấy chục năm trong khi con dâu và con trai tiếp thu nhiều kiến thức chăm con thời đại mới.

Sự khác biệt quan điểm khiến đôi bên mẹ chồng nàng dâu ngấm ngầm nảy sinh xung đột. Rồi những bức bối, ấm ức trở thành tranh cãi, căng thẳng trong gia đình. Anh con trai rơi vào thế bị ép giữa mẹ và vợ, áp lực cứ thế ngày một đè nặng hơn lên mối quan hệ hôn nhân, bắt đầu xuất hiện những vết rạn nứt tình cảm...

Gia đình nhiều thế hệ luôn hạnh phúc khi dành trọn cho nhau sự quan tâm, tình yêu thương, đặc biệt là sự thấu hiểu và tôn trọng. Ảnh: Đoan Linh

Gần đây, vợ chồng anh Hiệp ở phường Thuận An (TPHCM) xảy ra khá nhiều xung đột với cô con gái Minh Anh (22 tuổi). Từ nhỏ, anh Hiệp đã quản thúc rất chặt cô con gái cưng. Minh Anh đi đâu, làm gì, quen bạn nào... đều phải chịu sự giám sát của cha. Anh cố sức quản vì quá yêu thương, lo sợ con sa ngã trước những cám dỗ ngoài xã hội. Thậm chí mỗi ngày anh đều theo dõi sát sao lịch trình của con gái đã học năm cuối đại học của mình. Ngay cả chuyện con quen bạn trai anh cũng kiểm soát rất chặt.

Trong thâm tâm, anh hoạch định con gái nên chọn yêu ai, tính cả đến chuyện đám cưới tổ chức như thế nào, ở đâu, lấy chồng nhưng phải sống với cha mẹ ra sao... Sự quản lý gò bó đến khắt khe của cha khiến Minh Anh áp lực. Đến lúc những ấm ức bị bùng phát, con gái phản kháng, anh Hiệp vẫn kiên quyết giữ vững quan điểm: con vẫn còn nhỏ, không đủ sức xử lý những tình huống ngoài xã hội nên phải nhất nhất nghe lời cha mẹ, tuân theo sự sắp đặt của người lớn trong gia đình. Không thay đổi được quan điểm của cha, Minh Anh bỏ học, trốn về nhà ngoại ở tỉnh Đồng Tháp.

Gầy dựng sự tôn trọng trong gia đình

Khác với nhà chị Hoa, anh Hiệp, bà Thanh ở phường Xuân Hòa (TPHCM) dù đã lớn tuổi nhưng quan điểm sống và chăm sóc các con luôn thể hiện sự quan tâm, thấu hiểu dẫu luôn giữ nề nếp gia đình. Bà hiểu, tình cảm gia đình, các mối quan hệ tình thân dưới một mái ấm chỉ tròn vẹn, hạnh phúc, nhẹ nhàng khi sự tôn trọng được chú trọng, con cái lắng nghe ý kiến cha mẹ, quan tâm cha mẹ, sống hiếu thuận, cha mẹ tôn trọng sự tự do và quyền sống theo cách riêng của từng đứa con. Dù nhà các con ở khá gần nhà bà Thanh nhưng chưa bao giờ bà để sự quan tâm và tình yêu thương của mình trở thành nỗi lo lắng và áp lực trong đời sống tinh thần con cháu.

“Tôi quan niệm khi các con cần, trong khả năng tôi sẵn sàng giúp đỡ, còn không thì cố gắng không can thiệp vào. Việc nhúng quá sâu vào cuộc sống của các con nhiều khi chỉ phát sinh những điều phiền phức để rồi chính tôi và các con thêm mệt mỏi, căng thẳng, dễ ảnh hưởng đến tình cảm của vợ chồng tôi với con cháu”, bà Thanh chia sẻ.

Theo các chuyên gia về tâm lý, trong đời sống hiện đại ngày nay, người trong một gia đình, cả cha mẹ và các con đều phải khéo nhường nhịn, lắng nghe, trao đổi, chia sẻ để có sự đồng thuận cao trong tất cả các vấn đề của gia đình, từ đó mới dễ có tiếng nói chung, sự đồng tâm, hợp nhất. Việc cha mẹ can thiệp sâu vào đời sống riêng tư của con cái, quản cả việc dạy cháu, là một vòng lẩn quẩn của tình yêu thương sai cách và sự thiếu tôn trọng độc lập cá nhân.

Để duy trì mối quan hệ tình thân gia đình bền vững, cần thiết phải có những ranh giới rõ ràng, dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau của từng thành viên trong gia đình. Cha mẹ cũng phải nên học cách tin tưởng, biết buông tay để con cái tự lập và trưởng thành. Với những người làm con, trong cuộc sống hàng ngày cũng cần phải cố gắng rèn luyện, học tập, làm việc chăm chỉ, tạo một hành trình phát triển vững vàng để cha mẹ thấy và yên tâm.

Bày tỏ tình yêu thương có sự tôn trọng, trong sự quan tâm vẫn có một khoảng cách giao tiếp phù hợp, sẽ giúp tình cảm gia đình nhẹ nhàng lan tỏa, thẩm thấu, để con trẻ đón nhận tình yêu thương trong gia đình một cách thoải mái mà không thấy bị quá áp đặt, khắt khe, để lòng biết ơn và sự hồi đáp tình yêu thương ấy của con cháu dành cho cha mẹ không bị thay thế bằng sự oán trách, khó chịu, lo âu, hay có cảm giác xa cách.

BẢO LÂM