Thực phẩm ưu tiên trong 'kit sinh tồn' mưa lũ, ngập lụt

Dự trữ thực phẩm là bước chuẩn bị khẩn cấp giúp gia đình giảm bớt căng thẳng khi thiên tai xảy ra. Kế hoạch dự trữ cần căn cứ vào nhu cầu cụ thể của từng thành viên, sở thích và khả năng chế biến trong điều kiện khẩn cấp.

Để chuẩn bị ngắn hạn, chỉ cần tăng cường dự trữ các loại thực phẩm thiết yếu và không dễ hỏng (có thể bảo quản an toàn ở nhiệt độ phòng) mà bạn thường xuyên sử dụng.

Tìm hiểu danh sách thực phẩm ưu tiên tập trung vào tính gọn nhẹ, đầy đủ dinh dưỡng và độ an toàn trong môi trường ẩm ướt, mất điện:

1. Thực phẩm dự trữ trong mưa lũ: Ưu tiên hàng đầu

Nguồn năng lượng và protein dạng đóng hộp và ăn liền

Trong tình huống khẩn cấp, cần những thực phẩm có thể cung cấp đủ protein và calo mà không cần hoặc cần rất ít nước.

Thịt/cá đóng hộp: Ví dụ cá ngừ, cá mòi, thịt kho, pate, xúc xích đóng hộp…

Ưu điểm: Giàu đạm, chất béo, cung cấp năng lượng cao, có thể ăn trực tiếp, vỏ kim loại chống ẩm ướt.

Lưu ý quan trọng: Bắt buộc phải có đồ mở hộp dự phòng (hoặc chọn loại nắp giật/mở khóa) và kiểm tra cẩn thận hộp không bị móp méo, rỉ sét hay phồng.

Việc chuẩn bị một "Bộ kit sinh tồn" riêng biệt, bao gồm thực phẩm khô, dụng cụ mở hộp, đèn pin và dụng cụ sơ cứu... sẽ giúp bạn ứng phó nhanh chóng khi tình huống khẩn cấp xảy ra.

Thanh năng lượng và lương khô

Ưu điểm: Gọn nhẹ, dinh dưỡng cô đặc (protein, calo, chất xơ), gói kín chống ẩm, ăn liền không cần bất kỳ dụng cụ nào.

Các loại hạt và trái cây sấy khô như hạnh nhân, hạt điều, nho khô, chà là sấy

Ưu điểm: Giàu chất béo, protein, vitamin, calo, gọn nhẹ và có thể được bảo quản tốt trong túi hoặc hộp kín khí.

Sữa đặc/Sữa bột:

Ưu điểm: Sữa đặc có thể sử dụng ngay, hạn sử dụng lâu. Sữa bột (nguyên kem hoặc đậu nành) cung cấp đạm và có thể dùng để pha uống hoặc nấu cháo.

2. Nguồn tinh bột

Tinh bột là nguồn nhiên liệu chính để cơ thể hoạt động.

Mì ăn liền/cháo gói ăn liền, cháo hộp nấu sẵn:

Ưu điểm: Dễ chế biến (chỉ cần nước nóng/sôi), gọn nhẹ. Tuy nhiên, mì gói có hàm lượng dinh dưỡng không cao, nên dùng kèm đồ hộp. Cháo hộp nấu sẵn có thể ăn ngay không cần nhiệt và nước. Đây là ưu điểm lớn nhất.

Trong tình huống ngập lụt, nguồn nước sạch và khả năng nấu nướng (mất điện, hết gas) rất hạn chế. Cháo hộp/cháo tươi đã được nấu chín, tiệt trùng, có thể ăn ngay lập tức để duy trì năng lượng. Cháo tươi thường được đóng gói trong túi phức hợp hoặc hộp chịu nhiệt, kín khí, giúp bảo vệ sản phẩm khỏi ẩm mốc và nước ngập (tuy nhiên, vẫn nên bảo quản trên cao).

Loại thực phẩm này rất phù hợp cho người lớn tuổi, trẻ em hoặc người ốm yếu, mệt mỏi trong điều kiện khẩn cấp. Nhờ công nghệ tiệt trùng (UHT), cháo tươi có hạn sử dụng khá dài (thường từ 6 tháng đến 1 năm) mà không cần bảo quản lạnh.

Bánh quy khô và bánh mì ngọt/mặn

Ưu điểm: Cung cấp tinh bột nhanh, bánh quy khô có thể để lâu. Nên bảo quản trong hộp/túi kín khí để tránh ẩm mốc.

Gạo (bảo quản kín)

Lưu ý: Gạo cần được bảo quản trong thùng nhựa có nắp đậy kín hoặc túi hút chân không và đặt ở nơi cao ráo để tránh ẩm mốc và ngập nước.

3. Nguồn chất lỏng và khoáng chất

Trong lũ lụt, nguồn nước sạch bị đe dọa nghiêm trọng.

Nước uống đóng chai

Ưu tiên số 1. Tích trữ tối thiểu 4 lít nước/người/ngày cho mục đích uống và nấu ăn cơ bản trong 3-5 ngày. Tuyệt đối đặt ở nơi cao ráo nhất.

Nước ép trái cây/Sữa hộp (dạng UHT):

Ưu điểm: Bổ sung vitamin, khoáng chất và năng lượng. Sữa UHT (loại tươi tiệt trùng) không cần tủ lạnh và có thể sử dụng ngay.

Gia vị cơ bản (muối, đường)

Ưu điểm: Muối cần thiết để nêm nếm và đặc biệt quan trọng để bù khoáng điện giải khi cơ thể mất nước hoặc bị tiêu chảy (thường gặp sau lũ lụt).

4. Cách đóng gói và bảo quản quan trọng trong mưa lũ

Yếu tố quyết định sự an toàn của thực phẩm trong mùa lũ không chỉ là loại thực phẩm mà còn là cách bảo quản.

Sử dụng thùng/hộp kín:Cho tất cả thực phẩm khô (gạo, mì, hạt, lương khô) vào các thùng nhựa có nắp đậy kín (loại có gioăng cao su càng tốt) hoặc túi ziplock/hút chân không để chống ẩm và chống nước ngập.

Đặt nơi cao ráo: Sắp xếp toàn bộ thực phẩm dự trữ, đặc biệt là nước uống, ở nơi cao nhất trong nhà (gác xép, tầng trên, hoặc trên kệ cao) để tránh bị ngập lụt.

Kiểm tra và luân phiên: Định kỳ kiểm tra (6 tháng một lần) hạn sử dụng của đồ hộp, sữa và lương khô để thay thế, đảm bảo thực phẩm luôn tươi mới và an toàn khi cần.

BS. Nguyễn Hà