Khoáng sản chở đi, hệ lụy ở lại

Có mặt tại các xã Châu Hồng, Liên Hợp, Châu Quang, Châu Lộc của huyện Quỳ Hợp, đi tới đâu chúng tôi cũng bắt gặp cảnh những dãy đồi núi bị đào bới tan hoang do khai thác đá hoa trắng, quặng thiếc. Các dòng Nâm Tôn, Nậm Huống... trước đây vốn trong xanh thì nay đục ngầu, ô nhiễm nghiêm trọng do ảnh hưởng của việc khai thác quặng. Trong khi đó, các tuyến đường bị cày nát, bụi mù trời khi hằng ngày phải gồng mình "cõng" những đoàn xe tải hạng nặng chở khoáng sản.

Báo động hơn, tại xã Châu Hồng, một xã có hàng chục mỏ khai thác đá, quặng được cấp phép, từ cuối năm 2020 đến nay xuất hiện tình trạng sụt lún. Theo thống kê, 232 hộ dân ở xã này có nhà bị nứt nẻ, sập do sụt lún đất, 299 giếng nước bị khô cạn. Bên cạnh đó, "hố tử thần" xuất hiện khắp nơi, ảnh hưởng đến nhiều công trình như trụ sở UBND xã, trường học, bưu điện, trạm y tế… Ông Trương Văn Hóa, Chủ tịch UBND xã Châu Hồng, lo lắng: "Trụ sở, nhà dân sập, nứt nẻ hàng loạt, chính quyền, người dân phải sống trong bất an gần 2 năm nay. Giờ chỉ mong các cơ quan chức năng vào cuộc, kết luận nguyên nhân và sớm có hướng khắc phục để người dân yên tâm sinh sống".

Công an bắt quả tang những người khai thác đá trái phép tại xã Châu Lộc, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An

Qua kiểm tra Công ty CP Tân Hoàng Khang - đơn vị khai thác quặng ở xã Châu Hồng, cơ quan chức năng phát hiện công ty này mắc nhiều sai phạm. Cụ thể, công ty lấn chiếm 18.380 m2 đất nông nghiệp xây dựng hệ thống bể xử lý nước thải, nhà điều hành, nhà ở công nhân, công trình phụ, đường giao thông, bãi tập kết vật liệu, đất lưu không tại khu vực Thung Lùn; bơm, xả nước thải không đúng quy định. Với những vi phạm này, Công ty CP Tân Hoàng Khang bị xử phạt gần 277 triệu đồng.

Mới đây, ngày 29-5-2022, sau khi đi kiểm tra tình trạng sụt lún tại xã Châu Hồng, ông Nguyễn Đức Trung, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, kết luận nếu có căn cứ khẳng định việc bơm hút nước ngầm của Công ty CP Tân Hoàng Khang gây nên tình trạng sụt lún, nứt nhà ở, công trình, sẽ yêu cầu công ty bồi thường cho người dân. Cũng theo chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, UBND huyện Quỳ Hợp, xã Châu Hồng và các ngành phải nhìn nhận hết sức thẳng thắn trách nhiệm của mình. Nếu chính quyền địa phương, các ngành chức năng liên quan quyết liệt hơn, đề xuất biện pháp xử lý sớm thì người dân không phải sống bất an như hiện tại.

Bài và ảnh: Đức Ngọc