Khoảnh khắc người biểu tình Gen Z tràn vào đốt tòa nhà Quốc hội Nepal

Các cuộc biểu tình ở Nepal đã biến thành bạo loạn trên khắp quốc gia ngày 9/9, khiến ít nhất 19 người thiệt mạng và hàng trăm người khác bị thương.

Biểu tình chuyển thành bạo loạn

Người biểu tình, chủ yếu là giới trẻ thuộc thế hệ Z, đã phóng hỏa tòa nhà quốc hội và nhà riêng của các quan chức, tấn công nhà tù và buộc Thủ tướng KP Sharma Oli phải từ chức tại thủ đô Kathmandu.

Truyền thông địa phương cho biết, đám đông còn phóng hỏa nhà của cựu Thủ tướng Jhala Nath Khanal khi vợ ông, bà Ravi Laxmi Chitrakar vẫn ở bên trong. Bà bị bỏng nặng, theo The New York Times, và đã được đưa tới Bệnh viện Bỏng Kirtipur.

Bạo lực bùng phát sau khi chính phủ cấm các mạng xã hội lớn như Facebook, X và YouTube. “Tôi xuống đường để phản đối nạn tham nhũng tràn lan. Đất nước đã trở nên tồi tệ đến mức, với thanh niên chúng tôi, không còn lý do gì để ở lại,” sinh viên Bishnu Thapa Chetri chia sẻ.

Trong các cuộc đụng độ, cảnh sát chống bạo động đã sử dụng xe phun vòi rồng để giải tán đám đông.

Nhà riêng của Thủ tướng Oli cũng bị phóng hỏa. Khói đen cuồn cuộn bốc lên từ khu phức hợp Singha Durbar, trụ sở chính phủ Nepal. Giới chức xác nhận hai nhà tù ở miền Tây Nepal bị tấn công, gần 900 tù nhân đã trốn thoát.

Người dân biểu tình gần những rào chắn đang bốc cháy ở Kathmandu. Ảnh: EPA

Đại sứ quán Mỹ tại Kathmandu đã khuyến cáo công dân tránh xa các cuộc tụ tập đông người.

Trong khi đó, Tổng tư lệnh quân đội Nepal Ashok Raj Sigdel cảnh báo quân đội có thể “giành quyền kiểm soát tình hình” nếu bạo lực tiếp diễn, song vẫn kêu gọi người biểu tình đối thoại.

Giọt nước tràn ly

Khởi nguồn của làn sóng phẫn nộ là lệnh cấm mạng xã hội (Facebook, Instagram, X, YouTube…) ngày 4/9. Tuy nhiên, diễn biến này chỉ là "giọt nước tràn ly" cho những vấn đề của nền kinh tế này. Dù lệnh cấm nhanh chóng bị hủy bỏ, người biểu tình vẫn tiếp tục xuống đường, cho rằng chính phủ tham nhũng, thất nghiệp gia tăng và khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn.

Phong trào được gọi là “Cách mạng Gen Z”, tập hợp hàng nghìn thanh niên, sinh viên ở Kathmandu và nhiều thành phố lớn. Nhiều người xem đây là cuộc xung đột thế hệ giữa giới trẻ bất mãn và tầng lớp chính trị già nua, bảo thủ.

Trong diễn biến mới nhất, quân đội Nepal tuyên bố sẽ triển khai binh sĩ để “lập lại trật tự”, đồng thời kêu gọi biểu tình ôn hòa. Thị trưởng Thủ đô Kathmandu Balendra Shah, 35 tuổi, cũng là một rapper đã bày tỏ ủng hộ người biểu tình, kêu gọi giải tán Quốc hội và thành lập chính phủ lâm thời.

Chính phủ áp đặt lệnh giới nghiêm, nhưng làn sóng bạo động vẫn lan rộng. Dù trong ba thập kỷ qua Nepal đã giảm mạnh tỷ lệ nghèo cùng cực (từ 55% năm 1995 xuống dưới 1% hiện nay), quốc gia này đang đối mặt với khủng hoảng việc làm, tỷ lệ thất nghiệp chính thức hơn 12%, trong khi nạn tham nhũng bị xem là tràn lan.

Hiện chưa rõ ai sẽ điều hành chính phủ sau khi Thủ tướng Oli từ chức, trong khi các cuộc biểu tình vẫn tiếp diễn và nguy cơ bất ổn kéo dài.

Liên Hà