Khởi đầu mới cho thành phố điện ảnh

Giải thưởng phản ánh mặt bằng nghề nghiệp cao

Trong 5 ngày diễn ra LHP (21 đến 25-11), khán giả yêu điện ảnh tại TPHCM đã thực sự sống trong một bầu không khí sôi động và giàu cảm xúc. Các suất chiếu, nhất là dòng phim truyện, luôn kín khán phòng.

Các nghệ sĩ tham dự đêm bế mạc Liên hoan phim Việt Nam 2025 giữa rừng người hâm mộ và báo giới. Ảnh: DŨNG PHƯƠNG

Buổi chiếu phim Mưa đỏ mở màn LHP tại rạp Galaxy Nguyễn Du diễn ra sôi động khi khán giả liên tục gọi tên nhân vật, thuộc lời thoại, nán lại xin chữ ký, chụp hình cùng nghệ sĩ. Không khí tương tự cũng diễn ra tại chương trình “Giao lưu đoàn làm phim, diễn viên điện ảnh và biểu diễn âm nhạc trong phim” trên đường đi bộ Nguyễn Huệ, và đáng quý là khán giả vẫn ở lại đến cuối chương trình dù mưa lớn.

Bên cạnh phần hội sôi động, đa sắc, phần lễ và chuyên môn của LHP năm nay cũng tạo dấu ấn rõ nét. Ba hội thảo “Phát triển công nghiệp điện ảnh trong kỷ nguyên mới”, “Thực trạng và giải pháp thu hút đoàn làm phim đến các địa phương” và “Phát huy giá trị tư liệu hình ảnh động lưu trữ trong tình hình hiện nay”, thu hút hàng trăm nhà quản lý, chuyên gia và khách mời trong, ngoài nước. Các hội thảo đều vượt thời lượng dự kiến, nhiều đại biểu còn tiếc nuối vì không kịp phát biểu hoặc đặt câu hỏi, cho thấy sức nóng và tính thiết thực của các chủ đề được bàn luận.

“Tôi cho rằng đây là một kỳ LHP rất đáng nhớ. Tất cả giải thưởng đều xứng đáng, phản ánh mặt bằng nghề nghiệp cao, hoàn toàn không mang tính khuyến khích hay nương nhẹ”, TS Ngô Phương Lan, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam, Trưởng ban Giám khảo Phim truyện điện ảnh, nhận định. Tuy nhiên, về mặt chuyên môn, chất lượng các phim tham gia vẫn chưa thật sự đồng đều, chênh lệch giữa những phim xuất sắc, có nghề, có giá trị, với một số phim khác vẫn còn khá lớn. TS Ngô Phương Lan hy vọng, ở kỳ LHP tiếp theo, chất lượng sẽ cân bằng hơn, và khoảng cách giữa các phim được rút ngắn đến mức khiến ban giám khảo phải “giải những bài toán khó”.

Xem xét ban hành nghị quyết phát triển công nghiệp điện ảnh

Việc trở thành thành phố sáng tạo trong lĩnh vực điện ảnh đầu tiên của Đông Nam Á vừa là vinh dự, vừa tạo những thách thức lớn cho TPHCM. PGS-TS Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Du lịch và Thể thao Việt Nam, đặt vấn đề: “Để được công nhận, TPHCM có 6 cam kết chi tiết với UNESCO, nhưng khi đã được công nhận thì phải triển khai các cam kết này như thế nào?”.

Theo bà, TPHCM nên sớm thành lập một ban điều phối gồm đại diện Bộ VH-TT-DL, lãnh đạo thành phố, các sở ngành, Cục Hợp tác quốc tế, Ủy ban UNESCO Việt Nam, cơ quan truyền thông… và nhất là có sự tham gia của các doanh nghiệp điện ảnh - lực lượng “hạt nhân” trong hệ sinh thái sáng tạo. TPHCM nên có một nghị quyết chuyên ngành về phát triển công nghiệp điện ảnh, đặt trong tổng thể công nghiệp văn hóa quốc gia và gắn kết với 7 lĩnh vực khác trong mạng lưới thành phố sáng tạo của UNESCO. Nghị quyết sẽ tạo cơ sở để triển khai dài hạn, vượt qua tư duy nhiệm kỳ, hướng đến phát triển bền vững.

Trong 6 sáng kiến TPHCM gửi lên UNESCO, NSND Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó Giám đốc Sở VH-TT TPHCM, nhấn mạnh đến sáng kiến “Kiến tạo điện ảnh trong học đường”. Mục tiêu của sáng kiến là nâng cao thẩm mỹ, khả năng cảm thụ và hình thành thế hệ kế thừa, bao gồm tài năng sáng tạo lẫn công chúng - những người tác động trở ngược vào quá trình sáng tạo. Đồng tình với sáng kiến này, PGS-TS Nguyễn Thị Thu Phương chia sẻ: “Đây là một sáng kiến rất cần thiết và thực tế. Tuy nhiên, điều quan trọng bây giờ là chúng ta sẽ phải đưa những gì vào học đường để hình thành một đội ngũ kế thừa bền vững?”.

Ông Paul Abela, tùy viên Nghe nhìn, Đại sứ quán Pháp, đánh giá, TPHCM là một trong những hệ sinh thái điện ảnh quan trọng của Đông Nam Á và châu Á, sở hữu nhiều điều kiện để vươn lên thành trung tâm sáng tạo văn hóa - nghệ thuật. Cũng từ góc nhìn chiến lược đó, PGS-TS Nguyễn Thị Thu Phương đề xuất TPHCM nên định vị mình như một “trục” trong tam giác phát triển điện ảnh của khu vực, có thể kết nối với Busan (Hàn Quốc), Bollywood (Ấn Độ) hoặc một trung tâm phù hợp khác, từ đó mở rộng ảnh hưởng và tăng cường sức cạnh tranh văn hóa.

VĂN TUẤN