Khơi thông động lực tăng trưởng từ kinh tế tư nhân

Khu vực KTTN hiện đóng góp hơn 50% GDP và tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Ảnh minh họa

Khu vực kinh tế tư nhân còn gặp nhiều “rào cản”

Nghị quyết về bổ sung Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên, vừa được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 đã nêu rõ, một trong những nhiệm vụ, giải pháp mà Chính phủ và các cơ quan liên quan tập trung thực hiện đó là thúc đẩy phát triển KTTN, kinh tế tập thể, đặc biệt là các doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Trên thực tế, thời gian qua, vai trò của khu vực KTTN đã và đang được khẳng định là một động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế. Theo các số liệu thống kê, KTTN hiện đóng góp hơn 50% GDP, khoảng 56% tổng vốn đầu tư toàn xã hội và tạo công ăn việc cho khoảng hơn 80% lao động trên cả nước. Với tỷ trọng lớn đóng góp vào tăng trưởng GDP, sự tăng trưởng cao của khu vực KTTN sẽ quyết định rất lớn tới việc nền kinh tế đạt được mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm 2025.

Mặc dù đảm nhận vai trò lớn đối với sự tăng trưởng của nền kinh tế, tuy nhiên theo ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, hiện nay khu vực KTTN, nhất là các DN tư nhân vẫn gặp nhiều rào cản trong quá trình hoạt động, phát triển. Cụ thể, trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật còn tồn tại nhiều quy định chồng chéo, thiếu đồng bộ, thậm chí mâu thuẫn nhau, điều này gây khó khăn, làm tăng chi phí, rủi ro tuân thủ cho DN trong việc thực thi các quy định pháp luật. Bên cạnh đó, điều kiện kinh doanh vẫn còn khá nhiều, nhiều thủ tục hành chính vẫn còn rườm rà, phức tạp, khiến DN vẫn còn gặp nhiều “gian nan” khi thực hiện thủ tục hành chính ở một số lĩnh vực.

“Lực cản” quan trọng nữa ảnh hưởng đến niềm tin, sự hứng khởi trong đầu tư, kinh doanh của khu vực KTTN được các chuyên gia chỉ ra đó là những biến động về môi trường pháp lý, sự thay đổi chính sách của Nhà nước. Theo các chuyên gia, rủi ro pháp lý gồm hai loại chính là rủi ro ban hành pháp luật và rủi ro thực thi pháp luật của Nhà nước. Trong đó, rủi ro ban hành pháp luật là sự thay đổi chính sách và pháp luật thành văn; còn rủi ro thực thi pháp luật là sự thay đổi cách thức thi hành pháp luật hay sự áp dụng pháp luật không nhất quán của các cơ quan quản lý nhà nước. Những rủi ro pháp lý đối với hoạt động đầu tư kinh doanh rất đa dạng, trong khi đó, phần lớn DN khó có thể dự đoán được sự thay đổi của quy định pháp luật, từ đó ảnh hưởng đến việc ra quyết định đầu tư của DN.

Tạo môi trường kinh doanh thông thoáng để kinh tế tư nhân “cất cánh”

Chuyên gia kinh tế TS. Nguyễn Đình Cung cho biết, để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025, Chính phủ tính toán tổng vốn đầu tư toàn xã hội phải đạt khoảng 174 tỷ USD trở lên; trong đó đóng góp của các động lực tăng trưởng được bóc tách chi tiết. Cụ thể, đầu tư công khoảng 36 tỷ USD; đầu tư của khu vực đầu tư nước ngoài khoảng 28 tỷ USD, đầu tư tư nhân khoảng 96 tỷ USD và đầu tư khác khoảng 14 tỷ USD. Như vậy, chỉ tính riêng đầu tư của khu vực tư nhân, so với tổng vốn thực hiện năm 2024 là hơn 2 triệu tỷ đồng, thì mức tăng trưởng năm 2025 được kỳ vọng là khoảng 11%. Theo ông Cung, dù mức tăng trưởng 11% khá cao so với mức tăng 7,7% của đầu tư tư nhân năm 2024, song vẫn thấp hơn đáng kể so với các giai đoạn trước. Cụ thể, giai đoạn 5 năm 2014-2019, thời điểm trước dịch Covid-19, tốc độ tăng trưởng bình quân vốn đầu tư tư nhân là 14%. Vì vậy, để đạt được tốc độ tăng trưởng GDP từ 8% trở lên trong năm 2025, tạo nền tảng cho việc đạt được mức tăng trưởng 2 chữ số trong giai đoạn tới, vốn đầu tư tư nhân cần trở lại mức tăng trưởng cao như những giai đoạn trước. “Dư địa để đạt được mức tăng trưởng này là có và còn lớn, theo đó giải pháp nằm ở việc thấm nhuần và thực thi đầy đủ, nhất quán chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc “cần phát huy sức mạnh từ nhân dân và mọi thành phần kinh tế bằng cách xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh an toàn, minh bạch, chi phí thấp, đạt chuẩn quốc tế để thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp và làm giàu” - ông Cung nhấn mạnh; đồng thời đề xuất, Chính phủ, các cấp chính quyền địa phương thực hiện quyết liệt, đầy đủ và nhất quán Nghị quyết 02/2025/NQ-CP về cải thiện môi trường kinh doanh một cách thực chất. Cụ thể là, giải quyết các vướng mắc, chồng chéo, mâu thuẫn… trong các văn bản pháp luật; những thủ tục hành chính phức tạp, tốn kém, gây cản trở, làm ách tắc hoạt động đầu tư, kinh doanh cần được xử lý và báo cáo kết quả đạt được hàng tháng.

Ở chiều ngược lại, các DN, hiệp hội cũng mong muốn Chính phủ tiếp tục ban hành các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất… trong năm 2025 để hỗ trợ DN thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh. Cùng với đó, ngành ngân hàng thực hiện hiệu quả hơn nữa các giải pháp để giảm mặt bằng lãi suất cho vay, tạo điều kiện cho DN tiếp cận nguồn vốn vay với chi phí hợp lý, giá vốn rẻ, để có đủ nguồn vốn đáp ứng nhu cầu hoạt động, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Liên quan đến các giải pháp hỗ trợ khu vực KTNN phát triển, tại Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 01/3/2025 của Thủ tướng Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên, Chính phủ yêu cầu các Bộ, cơ quan, địa phương tập trung rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính để giảm phiền hà, tiết kiệm chi phí cho người dân, DN; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo mọi điều kiện giải quyết nhanh các thủ tục đầu tư. Phấn đấu trong năm 2025 giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính; giảm ít nhất 30% chi phí kinh doanh; bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết; mọi thủ tục liên quan đến DN phải được thực hiện trực tuyến, thông suốt, liền mạch và hiệu quả, bảo đảm minh bạch, giảm tối đa giấy tờ./.

TUẤN MINH