Không cần tàng hình, Su-35S vẫn trở thành 'quái thú bầu trời' như thế nào?

Theo Army Recognition, đây là đợt giao hàng thứ tư kể từ đầu năm tại nhà máy Yuri Gagarin ở Komsomolsk-on-Amur. Trong bối cảnh Nga phải đối mặt với nhiều lệnh trừng phạt quốc tế, việc duy trì sản xuất đều đặn khẳng định quyết tâm của Nga trong việc hiện đại hóa không quân. Với vị thế là máy bay thế hệ 4++, Su-35S đóng vai trò cầu nối quan trọng giữa phi đội Su-27 đã cũ và chiến đấu cơ thế hệ 5 Su-57.

Su-35S được phát triển từ nền tảng Su-27, bắt đầu từ đầu những năm 2000 với mục tiêu tạo ra một tiêm kích có khả năng cạnh tranh với F-15E Strike Eagle của Mỹ hay Eurofighter Typhoon của châu Âu. Khác với Su-57 vốn tập trung vào công nghệ tàng hình, Su-35S ưu tiên khí động học, khả năng cơ động và tải trọng vũ khí lớn. Đây là biến thể tối tân nhất trong dòng Su-27, được thiết kế để chiếm ưu thế trên không nhưng vẫn đảm nhiệm được các nhiệm vụ tấn công mặt đất.

Tiêm kích Su-35S - Ảnh: Rostec

Công nghệ then chốt

Điểm nổi bật nhất của Su-35S là động cơ phản lực AL-41F1S với hệ thống điều khiển kỹ thuật số và vector lực đẩy, cho phép máy bay thực hiện những động tác siêu cơ động mà ít tiêm kích nào sánh kịp, bao gồm cả màn “Cobra Pugachev”. Máy bay có thể đạt tốc độ tối đa Mach 2,25 (2.775 km/giờ), tầm bay 3.600km và có thể mở rộng nhờ thùng nhiên liệu phụ.

Radar Irbis-E PESA được coi là “con mắt” của Su-35S, có khả năng phát hiện mục tiêu ở cự ly 350–400km, theo dõi 30 mục tiêu cùng lúc và dẫn bắn đồng thời vào 8 mục tiêu. Hệ thống điện tử hàng không được nâng cấp với màn hình hiển thị đa chức năng, cảm biến hồng ngoại giúp phát hiện mục tiêu tàng hình và hệ thống tác chiến điện tử hiện đại.

Kho vũ khí đa dạng là một ưu thế lớn của Su-35S. Máy bay có thể mang tên lửa không đối không tầm xa R-77-1, tên lửa tầm ngắn R-74, cũng như tên lửa chống hạm, chống radar Kh-31. Ngoài ra, nó còn có khả năng sử dụng vũ khí không đối đất như Kh-29, Kh-59 và bom dẫn đường KAB-500. Sự kết hợp này cho phép Su-35S vừa làm nhiệm vụ kiểm soát bầu trời, vừa tham gia tấn công chiến thuật, yểm trợ hỏa lực mặt đất hoặc chống hạm.

Dù không phải máy bay tàng hình, Su-35S vẫn áp dụng một số công nghệ nhằm giảm khả năng bị radar đối phương phát hiện. Một lớp phủ vật liệu hấp thụ sóng radar RAM được bổ sung ở nhiều vị trí, giúp giảm diện tích phản xạ radar so với thế hệ trước. Bên cạnh đó, hệ thống tác chiến điện tử (ECM) tiên tiến có thể gây nhiễu radar và tên lửa phòng không, nâng cao khả năng sống sót. Tuy nhiên, tiết diện radar của Su-35S vẫn lớn hơn nhiều so với F-22 hay F-35, nên điểm mạnh của nó tập trung ở cơ động, hỏa lực và tác chiến điện tử thay vì ẩn mình.

Cách tiêm kích Su-35S cất cánh - Video: Russian Engines

Thực chiến và quảng bá

Su-35S đã nhiều lần được đưa vào chiến dịch quân sự, đặc biệt tại Syria. Tại đây, nó không chỉ đảm nhận vai trò chiếm ưu thế trên không mà còn được dùng như một công cụ “trình diễn” công nghệ Nga trước khách hàng quốc tế – tương tự cách Mỹ từng triển khai F-15 hay F-16 để khẳng định sức mạnh. Phi công Nga đánh giá cao khả năng không chiến của Su-35S nhờ tỷ lệ lực đẩy/trọng lượng lớn, cùng độ tin cậy của hệ thống điện tử trong môi trường tác chiến phức tạp.

Các chuyên gia quân sự thường so sánh Su-35S với J-16 của Trung Quốc hoặc F-15EX của Mỹ. Dù thiếu tàng hình như F-35, Su-35S vẫn được coi là đối thủ nguy hiểm nhờ tải trọng vũ khí lớn, tầm bay xa và khả năng cơ động vượt trội. Trong khi các máy bay phương Tây đang tiến dần đến mô hình tác chiến mạng trung tâm (network-centric warfare), nơi nhiều nền tảng chia sẻ dữ liệu theo thời gian thực, Nga vẫn còn hạn chế. Tuy nhiên, Su-35S vẫn giữ được tính cạnh tranh nhờ sự kết hợp giữa khí động học, động cơ mạnh và radar tiên tiến. Nhiều nhà phân tích ví nó với F-15 Eagle, dòng máy bay được Mỹ liên tục nâng cấp để kéo dài vòng đời và duy trì hiệu quả qua nhiều thập kỷ.

Su-35S biểu diễn trong triển lãm hàng không MAKS 2021 tại ngoại ô Moscow - Ảnh: Reuters

Hiện VKS sở hữu khoảng 150 chiếc Su-35S, từng bước thay thế phi đội Su-27 cũ kỹ. Sự bổ sung này giúp Nga duy trì ưu thế số lượng và chất lượng trong khu vực. Trên thị trường quốc tế, Su-35S đã xuất khẩu sang Trung Quốc, Indonesia và mới đây là Algeria. Iran dự kiến tiếp nhận những chiếc đầu tiên vào cuối năm 2025, một bước đi có thể thay đổi cán cân không quân Trung Đông khi thay thế phi đội F-4 và MiG-29 đã lỗi thời. Ngoài ra, còn có đồn đoán Triều Tiên có thể đặt mua, dù nước này được cho là quan tâm nhiều hơn đến Su-57.

Theo Giám đốc UAC Vadim Badekha, Su-35S là một trong những trụ cột của kế hoạch mua sắm quốc phòng Nga. Mỗi năm nhà máy có thể sản xuất khoảng 14 chiếc, vừa đáp ứng nhu cầu trong nước vừa hướng đến xuất khẩu. Đây không chỉ là một dự án quân sự mà còn là chiến lược công nghiệp: duy trì dây chuyền sản xuất, bảo đảm việc làm và thu ngoại tệ từ hợp đồng quốc tế. Trong bối cảnh các lệnh trừng phạt hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ phương Tây, Su-35S trở thành minh chứng cho năng lực tự lực và khả năng duy trì sản xuất của Nga.

Việc bàn giao đều đặn Su-35S trong năm 2025 cho thấy Nga muốn duy trì sức mạnh không quân ở mức cao trong khi chờ đợi Su-57 được sản xuất hàng loạt. Su-35S hiện là “xương sống” của không quân Nga, đảm bảo năng lực răn đe chiến lược và tăng cường ảnh hưởng quốc tế thông qua xuất khẩu. Với khả năng cơ động đặc biệt, radar mạnh mẽ và kho vũ khí đa dạng, Su-35S vẫn là một trong những tiêm kích đa năng mạnh nhất trong biên chế Nga cũng như trên thị trường vũ khí toàn cầu.

Hoàng Vũ