Không có chỗ cho hành vi gian lận

Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) năm 2024 là một sự kiện quan trọng không chỉ đối với các thí sinh mà còn đối với toàn xã hội. Mục đích, ý nghĩa của kỳ thi này không chỉ để công nhận người học tốt nghiệp THPT, để xét tuyển vào đại học mà còn mang ý nghĩa đánh giá mục tiêu chất lượng, hiệu quả và sự công bằng trong giáo dục phổ thông trên bình diện cả nước... qua đó điều chỉnh chính sách giáo dục ngày càng phù hợp hơn.

Có thể nói, kỳ thi tốt nghiệp THPT là bước ngoặt quyết định hướng đi tương lai của hơn 1 triệu học sinh trên khắp cả nước. Do đó, việc tổ chức kỳ thi một cách nghiêm túc, minh bạch, an toàn là yếu tố tiên quyết để đảm bảo công bằng, chất lượng và uy tín của hệ thống giáo dục cũng như trách nhiệm giải trình của ngành giáo dục trước xã hội về chất lượng, hiệu quả trong giáo dục phổ thông và những đồng tiền mà cả xã hội bỏ ra có tương xứng hay không.

Nhiều năm nay, Bộ GD-ĐT đã hết sức cố gắng đổi mới các kỳ thi sao cho ngày càng nghiêm túc, chất lượng, tiết kiệm và an toàn; số lượng những sai sót, vi phạm của thí sinh, giám thị, giám khảo đã giảm đi nhiều so với những năm trước. Tuy nhiên, nhìn lại kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023, vẫn còn những vi phạm quy chế thi tốt nghiệp rất đáng tiếc, lãng xẹt như thí sinh đến muộn, đến nhầm địa điểm thi, quên giấy tờ...

Nghiêm trọng hơn là thí sinh đã mang điện thoại vào phòng thi và chụp đề thi gửi ra ngoài để nhận được sự trợ giúp từ bên ngoài. Điều này không chỉ ảnh hưởng riêng cá nhân thí sinh mà còn có thể gây ra tác hại rất lớn với toàn bộ kỳ thi nếu không may đề thi đó bị lọt ra bên ngoài và được phát tán trên không gian mạng thì hậu quả sẽ vô cùng lớn.

Hành vi vi phạm quy chế ngoài việc gian lận, cố ý mang tài liệu vào phòng thi, thì những thiết bị công nghệ cao, tinh vi như điện thoại thông minh, tai nghe siêu nhỏ, mắt kính thông minh, bút thông minh, đồng hồ thông minh, máy tính bỏ túi có kết nối internet (internet-connected calculator), hoặc các thiết bị điện tử khác để nhận sự trợ giúp từ bên ngoài khó phát hiện trong phòng thi đang ngày càng phổ biến, mua bán tràn lan trên thị trường.

Thí sinh cần nhận thức rõ rằng kỷ luật phòng thi rất khắc nghiệt, luôn tuân thủ giờ giấc làm bài, nộp bài..., không có hành vi gian lận khi bước vào phòng thi. Mọi hành vi gian lận, kể cả việc sử dụng công nghệ cao khó có thể che giấu và sẽ bị trừng phạt nặng nề, một khi bị xử lý sẽ là những ám ảnh trong nhiều năm sau nữa.

Đối với giám thị, trong phòng thi đòi hỏi giám thị luôn làm hết trách nhiệm được giao để đảm bảo cho kỳ thi diễn ra công bằng, trung thực, không thiên vị lệch lạc. Đồng thời, không chủ quan, mà luôn trau dồi nghiệp vụ coi thi, thực hiện đúng quy chế thi tốt nghiệp THPT. Khi công nghệ cao được sử dụng cho những hành vi gian lận, đòi hỏi các giám thị rất tinh tường, được tập huấn kỹ càng để nhanh chóng phát hiện những hành vi vi phạm quy chế. Những giám thị có “tay nghề cao” thường có thể qua thái độ, cử chỉ bất thường của thí sinh mà phát hiện ngay được sự gian lận.

Một kỳ thi công bằng, nghiêm túc, trung thực không chỉ có trách nhiệm của thí sinh, các giám thị, hội đồng thi mà còn có trách nhiệm rất cao ở các hội đồng chấm thi. Hội đồng thi và hội đồng chấm thi cần bảo quản bí mật của đề thi, bảo quản bài thi của thí sinh với mức độ an toàn cao nhất, thực hiện việc chấm thi một cách công bằng, chính xác và không để xảy ra bất kỳ hành vi gian lận nào trong quá trình này. Không vì thành tích cục bộ địa phương mà “tình thương mến thương” khi chấm bài làm của thí sinh...

Đảm bảo kỳ thi tốt nghiệp THPT diễn ra suôn sẻ, không mắc những sai sót, giảm tối đa những sự cố, thí sinh rất cần nhận thức rõ việc vi phạm quy chế thi cử có thể dẫn đến những hậu quả rất nghiêm trọng, thậm chí bị đình chỉ thi, hủy bỏ kết quả thi, hoặc bị kỷ luật nghiêm khắc.

Trong những trường hợp vi phạm nghiêm trọng, thí sinh có thể bị truy tố hình sự nếu hành vi gian lận gây ra hậu quả lớn, ảnh hưởng đến kết quả thi cử của nhiều người. Đó là lời cảnh báo hết sức nghiêm túc dành cho những thí sinh nếu coi thường luật pháp và kỷ luật phòng thi.

Cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc cho kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Do đó, kỳ thi phải được diễn ra một cách tốt nhất, nghiêm túc, công bằng và không có chỗ cho mọi hành vi gian lận. Khi tất cả cùng chung tay quyết tâm cho một kỳ thi công bằng và trung thực thì sẽ góp phần xây dựng một hệ thống giáo dục chất lượng và uy tín.

TS HOÀNG NGỌC VINH, Nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp - Bộ GD-ĐT