Không có vùng cấm, không có ngoại lệ trong xử lý thuốc giả

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên chủ trì hội thảo; cùng tham gia hội thảo có sự tham gia của nhiều chuyên gia đầu ngành và đại diện các công ty dược phẩm…

Trong bối cảnh thị trường dược phẩm ngày càng phức tạp, vấn nạn thuốc giả, thuốc kém chất lượng đã và đang trở thành hiểm họa đối với sức khỏe cộng đồng. Không chỉ khiến người bệnh đối mặt với nguy cơ tử vong hoặc biến chứng nặng nề do điều trị sai thuốc, tình trạng này còn gây thiệt hại kinh tế lớn, làm xói mòn niềm tin xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín ngành y tế cũng như sự tồn tại của các doanh nghiệp dược chân chính.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên phát biểu chỉ đạo tại hội thảo.

Tại Việt Nam, theo thống kê từ cơ quan chức năng trong năm 2023, lực lượng chức năng đã phát hiện hơn 160 vụ việc liên quan đến sản xuất, buôn bán thuốc giả, xử lý hành chính và truy cứu hình sự nhiều đối tượng. Năm 2024 đã có 27 loại thuốc bị đình chỉ lưu hành do không đạt tiêu chuẩn chất lượng, trong đó có 8 loại bị xác định là thuốc giả.

Thuốc giả ngày nay không chỉ là những viên nén nhái bao bì. Chúng ngày càng tinh vi hơn, được sản xuất bằng công nghệ in ấn hiện đại, giả mã QR, giả bao bì chống hàng giả, khiến ngay cả người trong ngành cũng khó phân biệt. Trong khi đó, hệ thống giám sát hậu kiểm hiện nay vẫn còn phân tán, năng lực kiểm tra tại cơ sở nhiều nơi còn thiếu…

Ngoài ra, lỗ hổng pháp lý cũng là một nguyên nhân khiến cho việc kiểm soát thuốc giả còn gặp khó khăn. Hiện tại, chế tài đối với hành vi sản xuất và buôn bán thuốc giả dù đã được quy định tại Điều 194 Bộ luật Hình sự, song trên thực tế, việc xử lý hành vi này vẫn chưa đủ sức răn đe. Trong khi đó, các đường dây sản xuất buôn bán thuốc giả hoạt động có tổ chức, quy mô và tinh vi nên rất khó nhận diện và phát hiện.

Tại hội thảo, các chuyên gia đầu ngành cũng như đại diện các hãng dược phẩm đã không chỉ phân tích hiện trạng mà còn đưa ra các kiến nghị chính sách và công nghệ cụ thể nhằm siết chặt kiểm soát thị trường dược phẩm. Đồng thời, đề cập đến hàng loạt giải pháp trọng tâm: hoàn thiện pháp lý, tăng cường kiểm tra liên ngành, truy xuất nguồn gốc thuốc bằng mã QR và blockchain, kiểm soát chặt quảng cáo, nâng cao nhận thức cộng đồng và đặc biệt là siết quản lý kinh doanh thuốc online - “mặt trận mới” của thuốc giả.

Một trong những điểm nhấn là việc rà soát, sửa đổi các chế tài xử lý hành vi sản xuất và buôn bán thuốc giả, tăng tính răn đe và khả năng thực thi. Bên cạnh đó, nâng cấp hệ thống kiểm nghiệm thuốc của Nhà nước với thiết bị hiện đại, phát hiện nhanh tại hiện trường cũng là các giải pháp ưu tiên trong thời gian tới.

Phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh: “Thuốc giả là tội ác. Ngăn chặn nó không chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý mà đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ của toàn ngành y tế, doanh nghiệp, truyền thông và cả cộng đồng”. Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, hội thảo diễn ra trong bối cảnh toàn ngành Y tế và cả hệ thống chính trị đang quyết liệt triển khai đợt cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả theo các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Lãnh đạo Viện Kiểm nghiệm thuốc TP Hồ Chí Minh phát biểu tham luận.

Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh, thuốc là mặt hàng đặc biệt, liên quan trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe con người. Bất kỳ hành vi sản xuất, buôn bán, lưu hành thuốc giả nào - dù chỉ là một viên thuốc - cũng là hành vi vi phạm nghiêm trọng pháp luật, vi phạm đạo đức xã hội và cần bị lên án, xử lý nghiêm minh.

“Quan điểm của Bộ Y tế về vấn đề này rất rõ ràng và nhất quán, phải đấu tranh quyết liệt, xử lý nghiêm khắc, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Đồng thời, phải xử lý cả hành vi bao che, tiếp tay, thiếu trách nhiệm trong quản lý, để thuốc giả tồn tại và len lỏi vào hệ thống phân phối thuốc”, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh.

Phú Lữ