Không còn dễ 'bán tour,' lữ hành tái định vị vai trò bền vững cách nào?

Những năm gần đây, ngành du lịch đã và đang chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ trong hành vi du khách. Thay vì chọn sự tiện lợi và an toàn của tour trọn gói, thì nay công nghệ phát triển cùng nguồn thông tin phong phú, và nhu cầu trải nghiệm cá nhân hóa gia tăng, du khách có xu hướng tự thiết kế hành trình (Free Independent Traveler).

Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Hà Văn Siêu cho rằng xu hướng này đặt ra yêu cầu cấp thiết, thúc đẩy các doanh nghiệp lữ hành phải thay đổi tư duy kinh doanh, mô hình sản phẩm và phương thức tiếp cận khách hàng để không... tụt hậu.

Trước những thay đổi đầy thách thức của thị trường, các chuyên gia, đại diện đơn vị lữ hành đã chia sẻ nhiều quan điểm chiến lược, gợi mở chính sách và mô hình đổi mới nhằm phù hợp với xu hướng phát triển của du lịch toàn cầu.

Tái định vị vai trò trong hệ sinh thái số

Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam, ông Vũ Thế Bình đánh giá lữ hành có vai trò đặc biệt, dù bộ phận này chỉ chiếm 10% lao động trực tiếp nhưng lại có vai trò bao trùm, và tạo động lực thúc đẩy toàn ngành. Vì thế, bối cảnh mới hiện nay chính là thời điểm đội ngũ lữ hành phải đổi mới mạnh mẽ cả tư duy và hành động, để tăng tốc độ cùng mục tiêu “giàu mạnh, hùng cường” của quốc gia.

Sự phát triển không ngừng của các nền tảng trực tuyến, nhu cầu du khách thay đổi, cùng tính “phi trung gian hóa” đã khiến các doanh nghiệp phải tự nhìn nhận lại mô hình kinh doanh, xác định lại giá trị cốt lõi và nỗ lực chiếm lại quyền kiểm soát dữ liệu khách hàng.

Giữa bối cảnh bùng nổ công nghệ số, du khách có rất nhiều kênh hỗ trợ để dễ dàng tự thiết kế hành trình trải nghiệm mà không cần đến các đơn vị lữ hành.

“Nếu doanh nghiệp không số hóa, không nắm dữ liệu khách hàng, không tạo ra giá trị mà khách không thể tự làm, sẽ bị các nền tảng OTA và các mô hình trung gian mới vượt qua. Ngược lại, những doanh nghiệp biết ‘bắt nhịp’ sẽ mở ra không gian tăng trưởng mới, vượt giới hạn của tour truyền thống,” ông Hà Văn Siêu cảnh báo.

Trong khi đó, Viện trưởng Viện Kinh tế Du lịch, Tiến sỹ Nguyễn Anh Tuấn nhận định doanh nghiệp lữ hành Việt Nam đang đứng trước hai lựa chọn: trở thành “vệ tinh” của các nền tảng quốc tế, phụ thuộc vào thuật toán với biên lợi nhuận thấp, hay tái định vị vai trò thành nhà kiến tạo trải nghiệm, dẫn dắt chuỗi giá trị sản phẩm-dịch vụ-cảm xúc, từ đó mở ra cơ hội phát triển bền vững.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Anh Tuấn, thách thức hiện nay của các đơn vị lữ hành là năng lực số hạn chế; hạn chế về vốn và nhân lực; yếu về khả năng cung ứng xanh, bền vững do thiếu đầu tư.

“Đổi mới tư duy-đổi mới hành động” chính là định hướng cơ quan quản lý đặt ra cho toàn ngành, để thúc đẩy du lịch chuyển mình từ vận hành truyền thống sang vận hành công nghệ, từ bán dịch vụ sang bán giá trị chuyên sâu, từ hoạt động đơn lẻ sang liên kết hệ sinh thái. Vì thế, yêu cầu đổi mới là bắt buộc.

Vậy làm sao để đổi mới? Chủ tịch Liên Chi hội Lữ hành Việt Nam, ông Cao Trí Dũng nhấn mạnh hơn lúc nào hết giai đoạn này là thời điểm lữ hành cần chủ động sáng tạo mạnh mẽ hơn. “Xây dựng những sản phẩm có dấu ấn riêng, tạo khác biệt, đồng thời đẩy nhanh ứng dụng công nghệ trong quản lý, vận hành, thiết kế sản phẩm và số hóa cơ sở dữ liệu,” ông Dũng nói. Song, ông cũng lưu ý chuyển đổi số cần thực chất chứ không nên theo phong trào, hay chạy theo xu hướng.

Mộc Châu với những nét văn hóa truyền thống đặc sắc có sức hút đặc biệt với du khách. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Theo các chuyên gia, trước khi “bắt tay vào việc,” doanh nghiệp cần xác định rõ mục tiêu, nhu cầu vận hành, năng lực tài chính, và chất lượng nguồn nhân lực. Chọn đúng nền tảng, đầu tư đúng trọng tâm là con đường giúp doanh nghiệp tránh lãng phí, đảm bảo tính hiệu quả bền vững.

Làm mới tư duy sản phẩm, “bán” trải nghiệm ký ức

Xây dựng được sản phẩm du lịch hấp dẫn, và có tính khác biệt gắn với văn hóa bản địa độc đáo là yếu tố góp phần giúp đơn vị lữ hành chiếm được trái tim khách hàng, là cách để “găm sâu” hình ảnh điểm đến vào tâm trí du khách.

Thế nhưng, thực tế là những giá trị độc bản, thứ làm nên sức nặng cạnh tranh của điểm đến Việt Nam vẫn chưa được quan tâm khai thác đến cùng, và truyền thông còn thiếu cảm xúc, khó chạm tới trái tim du khách. Do đó, thương hiệu du lịch quốc gia cũng chưa tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ tương xứng.

Chủ tịch Lux Group, ông Phạm Hà nhận định thị trường du lịch Việt hiện vẫn còn khoảng trống về chiều sâu văn hóa trong sản phẩm. Từ thực tế hoạt động của doanh nghiệp mình, ông khẳng định hướng đi bền vững và là động lực phát triển mạnh mẽ nhất chính là du lịch văn hóa.

Lux Group từng tiên phong với những sản phẩm độc đáo như đưa bộ sưu tập nghệ thuật lên du thuyền, kể câu chuyện văn hóa Việt Nam bằng ngôn ngữ du lịch, đến các tour Net Zero, hay “hồi sinh” không gian ca trù trong lòng di sản thiên nhiên thế giới… Tất cả đã cho thấy giá trị trải nghiệm mới là yếu tố giữ chân du khách.

“Chúng ta không bán bữa ăn hay hành trình. Chúng ta bán những trải nghiệm có khả năng chạm tới ký ức du khách,” ông Phạm Hà nhấn mạnh.

Trước thực tế tiên phong chuyển mình đó, Phó Cục trưởng Hà Văn Siêu cho rằng việc mà các doanh nghiệp lữ hành không thể chậm trễ hiện nay chính là phát triển dịch vụ sáng tạo, chuyển từ bán số lượng sang kiến tạo trải nghiệm chất lượng với tư duy phát triển chuyên nghiệp, hiện đại và bền vững. Tư duy này không chỉ giữ chân du khách mà quan trọng hơn là góp phần định vị thương hiệu du lịch Việt Nam trên bản đồ thế giới.

“Trong kỷ nguyên mới, du lịch Việt Nam đang có nhiều cơ hội vươn mình mạnh mẽ. Nhưng cơ hội đó chỉ đến với những ai biết thích ứng đổi mới tư duy, đổi mới cách làm, hành động quyết liệt. Doanh nghiệp lữ hành cần xác định vai trò không còn là người ‘bán tour,’ mà phải trở thành lực lượng tiên phong kiến tạo trải nghiệm, dẫn dắt xu hướng, ứng dụng công nghệ, lan tỏa văn hóa và nâng tầm giá trị của ngành du lịch Việt Nam,” ông Hà Văn Siêu nhấn mạnh./.

"Chúng ta bán những trải nghiệm có khả năng chạm tới ký ức du khách" là cách mà ông Phạm Hà định hướng phát triển cho các sản phẩm của doanh nghiệp mình. (Ảnh: Xuân Mai/Vietnam+)

(Vietnam+)