Không để chuẩn đầu ra ngoại ngữ 'giữ chân' cử nhân

Sinh viên có nhiều nỗi lo, trong đó có chuẩn ngoại ngữ đầu ra, trước khi tốt nghiệp. Ảnh minh họa: T.T.

Ám ảnh chứng chỉ ngoại ngữ với sinh viên năm cuối

Vào thời điểm xét tốt nghiệp, bên cạnh đồ án, thực tập hay điểm trung bình tích lũy, nhiều sinh viên đại học bị “giữ chân” vì chứng chỉ tiếng Anh đầu ra. Không chỉ là một thủ tục hành chính, việc đạt chuẩn ngoại ngữ trở thành nỗi ám ảnh âm thầm với nhiều sinh viên, nhất là những người thiếu nền tảng ngôn ngữ, có hoàn cảnh khó khăn hoặc đã đi làm.

L.B.M, sinh viên năm cuối Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TPHCM) cho hay, em đã học xong hết các môn, thực tập cũng hoàn tất nhưng tới giờ vẫn chưa thể sắp xếp được thời gian ôn và thi kỳ đánh giá năng lực tiếng Anh theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam (VSTEP), để hoàn thành đầu ra của trường.

“Bên chỗ em làm cũng chưa yêu cầu bằng cấp. Hằng ngày cứ theo guồng quay của công việc và cuộc sống nên em chưa thể sắp xếp được thời gian ôn thi tiếng. Đến hiện tại, em thấy nhiều bạn cùng khóa em đã ra trường. Đôi phần em cũng hơi áp lực nhẹ”, M. bộc bạch.

Dù chỉ mới là sinh viên năm nhất, nhưng C.X.T (Trường Đại học Công Thương TPHCM) cũng bày tỏ nỗi lo về chuẩn đầu ra tiếng Anh. “Em thấy bạn bè ai cũng lo học tiếng Anh từ sớm, mà em thì gần như không có nền tảng gì. Lúc học THPT và thi tốt nghiệp, tiếng Anh của em lẹt đẹt 3 – 4 điểm. Lên đại học, nghe nói phải đạt TOEIC 450 trở lên mà em hoảng luôn”, T. chia sẻ.

Đã từng thử học lại tiếng Anh qua các kênh YouTube và ứng dụng điện thoại, nhưng T. rơi vào cảm giác nhanh chán và không duy trì được lâu. Việc phải học thêm các môn chuyên ngành, vừa làm thêm ngoài giờ cũng khiến em không còn nhiều thời gian tập trung cho tiếng Anh.

Lớp học tiếng Anh tại môi trường đại học. Ảnh: HUTECH.

Tình trạng “kẹt” vì tiếng Anh không phải hiếm. Theo ThS Nguyễn Thị Xuân Dung - Giám đốc Trung tâm Truyền thông, Trường Đại học Công nghệ TPHCM, mỗi năm vẫn có một bộ phận sinh viên trễ tốt nghiệp vì chưa đủ chuẩn ngoại ngữ.

Nguyên nhân phổ biến là sinh viên chưa nhận thức rõ tầm quan trọng của tiếng Anh nên không có kế hoạch học tập hợp lý từ sớm. Đến năm cuối, khi vừa hoàn thành môn chuyên ngành, vừa thực tập, các bạn dễ bị quá tải và không còn thời gian tập trung ôn luyện ngoại ngữ.

Ngoài ra, một số sinh viên có thể do nền tảng ngoại ngữ chưa tốt, nảy sinh tâm lý áp lực, còn e ngại, né tránh việc học ngoại ngữ. “Chính vì điều đó mà khi đến lúc cần phải bổ sung chứng chỉ ngoại ngữ đầu ra, một số bạn lựa chọn cách học cấp tốc trong thời gian ngắn, tuy nhiên điều này có thể không đạt được hiệu quả như mong đợi”, ThS Dung cho biết.

Dù có sự linh hoạt về lựa chọn chứng chỉ thi như TOEIC, IELTS, VSTEP hoặc Aptis…, gánh nặng tài chính cũng trở thành rào cản lớn đối với học sinh tỉnh lẻ.

“Các kỳ thi như TOEIC, IELTS có lệ phí thi tương đối cao, chưa kể chi phí ôn luyện tại các trung tâm. Các bạn ở vùng sâu, vùng xa có cơ hội thực hành tiếng Anh thực tế, đặc biệt là giao tiếp với người nước ngoài, thường bị hạn chế hơn so với sinh viên ở thành phố lớn như TPHCM, Hà Nội, Đà Nẵng”, ThS Phạm Thái Sơn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Trường Đại học Công Thương TPHCM nhận định.

Giao lưu với người nước ngoài thường xuyên giúp cải thiện khả năng giao tiếp. Ảnh: HUTECH.

Sinh viên cần chủ động từ sớm

Trước thực trạng sinh viên bị “kẹt” vì chưa đạt chuẩn tiếng Anh, nhiều trường đại học tại TPHCM đã chủ động triển khai các giải pháp từ sớm để đồng hành cùng sinh viên, giảm áp lực và tránh tình trạng dồn vào năm cuối.

Tại Trường Đại học Công Thương TPHCM, ThS Phạm Thái Sơn cho hay, sinh viên được phổ biến chuẩn đầu ra ngay từ năm 1 thông qua hoạt động tư vấn nhập học và sinh hoạt đầu khóa.

Sau khi nhập học, trường tổ chức kiểm tra đầu vào để phân loại trình độ và tư vấn lộ trình học phù hợp. Ngoài ra, trường còn triển khai các khóa ôn luyện và kỳ thi năng lực tiếng Anh ngay tại trường với chính sách miễn/giảm học phí và lệ phí thi, giúp giảm gánh nặng tài chính cho sinh viên.

“Trường còn sử dụng hệ thống thông báo trực tuyến để nhắc nhở sinh viên về yêu cầu chuẩn đầu ra và các mốc thời gian nộp chứng chỉ, giúp sinh viên chủ động hơn trong việc chuẩn bị. Đồng thời, nhà trường cũng tổ chức nhiều câu lạc bộ, buổi giao lưu để sinh viên thực hành giao tiếp. Những hoạt động này giúp các bạn có môi trường rèn luyện thực tế, tăng động lực”, ThS Sơn nói.

Ở Trường Đại học Công nghệ TPHCM, chính sách hỗ trợ cũng được triển khai toàn diện. ThS Nguyễn Thị Xuân Dung chia sẻ, ngay từ học kỳ đầu tiên, sinh viên được phổ biến yêu cầu đầu ra ngoại ngữ để chủ động lập kế hoạch học tập. Đội ngũ cố vấn học tập, thư ký khoa, giáo vụ thường xuyên theo sát để nhắc nhở sinh viên không bỏ quên môn học đặc biệt này.

Song song đó, nhà trường xây dựng chương trình tăng cường tiếng Anh thông qua các lớp học kỹ năng, học phần giảng dạy bằng tiếng Anh, cũng như tổ chức thi ngay tại trường để sinh viên thuận tiện đăng ký. Các hoạt động ngoại khóa như workshop, cuộc thi học thuật, lễ hội văn hóa đa quốc gia, giao lưu với sinh viên quốc tế… được tổ chức định kỳ để sinh viên có cơ hội thực hành ngoại ngữ một cách sinh động và trực quan.

Sinh viên Trường Đại học Công Thương TPHCM giao lưu đoàn sinh viên quốc tế. Ảnh: HUIT.

“Ngoại ngữ không chỉ là một trong những yêu cầu đầu ra ở đại học, mà còn là nền tảng quan trọng để các bạn có một hành trình nghề nghiệp rộng mở với nhiều cơ hội tốt hơn. Ngay từ khi còn ở giảng đường đại học, sinh viên phải có sự chuẩn bị thật kỹ lưỡng để có thể tốt nghiệp đúng kế hoạch và có lợi thế khi bước vào thị trường lao động”, ThS Nguyễn Thị Xuân Dung nói.

Tuy nhiên, cũng còn tồn tại thực trạng nhiều sinh viên học cấp tốc để kịp thi lấy chứng chỉ, nhưng kỹ năng phản xạ giao tiếp yếu, ra trường và đi làm rồi nhưng ngại nói tiếng Anh.

Theo ThS Nguyễn Thị Xuân Dung, nguyên nhân do áp lực thi cử và thời gian, sinh viên thường ưu tiên luyện mẹo, học tủ để vượt qua kỳ thi, nên phát triển chưa đầy đủ các kỹ năng. Thứ hai, sinh viên chưa có nhiều cơ hội để luyện tập kỹ năng giao tiếp phản xạ trong môi trường thực tế, nhiều bạn ngại nói, sợ sai.

“Để giải quyết vấn đề, sinh viên nên chủ động tạo lập môi trường sử dụng tiếng Anh như tham gia các câu lạc bộ học thuật, giao lưu cùng sinh viên quốc tế, sân chơi học thuật. Khi tiếng Anh được phát triển trong một môi trường giao tiếp tự nhiên và sinh động thì sinh viên sẽ có nhiều động lực để rèn luyện hơn”, bà Dung nói.

Yên San