Không để người bệnh khổ thêm

Bác sĩ Nguyễn Xuân Việt, Giám đốc BV Huyết học - Truyền máu Cần Thơ, cho biết hiện BV chỉ cung cấp khối hồng cầu dùng cho cấp cứu và xin từ những đơn vị trong nhiều tháng qua. Còn tiểu cầu với nhóm máu hiếm không có do hết hóa chất, vật tư y tế để sàng lọc, điều chế.

Nguyên nhân của tình trạng này là do chờ đợi đấu thầu từ năm 2022 đến nay chưa thực hiện được. Hiện các sở, ngành và UBND TP Cần Thơ chưa duyệt nên không đấu thầu được, dẫn đến ách tắc nguồn hóa chất, vật tư y tế.

Sau khi một loạt BV lớn trong cả nước kêu cứu về tình trạng thiếu thuốc và vật tư y tế, Chính phủ đã ban hành Nghị định 07/2023/NĐ-CP và Nghị quyết 30/2023/NQ-CP, kịp thời tháo gỡ cơ bản tình trạng này. Thế nhưng, tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế ở các BV vẫn chưa chấm dứt. Ở không ít BV, nhiều loại thuốc và vật tư y tế cần thiết không được cung ứng đủ, thân nhân người bệnh phải tìm mua bên ngoài với giá cao hơn so với giá BV đưa ra.

Để khắc phục, ngoài nghiêm túc thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, ngành y tế và các địa phương phải nỗ lực và quyết liệt hơn, đẩy nhanh tiến độ đấu thầu. Không ít BV hiện sử dụng rất nhiều máy mượn của đơn vị trúng thầu hóa chất xét nghiệm (chiếm tới 80%-90%), nhưng các cơ quan chức năng lúc thì cho thanh toán BHYT khi làm các xét nghiệm trên máy mượn, lúc lại không cho; dẫn đến các BV không dám sử dụng loại máy này và việc đấu thầu hóa chất xét nghiệm cũng bị đình trệ.

Các BV đều bày tỏ mong mỏi Luật Đấu thầu (sửa đổi) sắp tới, trong chương về đấu thầu thuốc và vật tư y tế, cần có thêm hình thức đấu thầu dịch vụ xét nghiệm trong 5 năm để bảo đảm đủ thời gian khấu hao máy. Với hình thức này, đơn vị trúng thầu sẽ cung cấp cả hóa chất và máy xét nghiệm cho BV công, vừa tiết kiệm ngân sách nhà nước vừa tránh tình trạng độc quyền về hóa chất, vật tư nếu BV có sẵn máy hoặc được cho, tặng máy.

Theo lãnh đạo Bộ Y tế, sẽ ban hành thông tư sửa đổi thay thế thông tư về danh mục thuốc đấu thầu tập trung. Bộ Y tế và Bộ Kế hoạch - Đầu tư sẽ phối hợp xây dựng quy chế đấu thầu thuốc, tham gia đấu thầu. Trong quý II/2023 sẽ xong hướng dẫn xây dựng giá gói thầu trang thiết bị y tế. Đây là những hành lang pháp lý quan trọng để các cơ sở y tế căn cứ thực hiện.

Câu chuyện liên quan thiết thân đời sống người dân, đến hoạt động khám chữa bệnh, an sinh xã hội như nguồn thuốc và vật tư y tế lại kéo dài nhiều tháng và không giải quyết dứt điểm cho thấy khâu thực hiện chưa được nghiêm túc, còn chậm trong điều hành của các bộ, ngành và thiếu thống nhất giữa các sở, ngành; thiếu sự chỉ đạo quyết đoán của địa phương. Có thể cán bộ thừa hành ngại trách nhiệm khi đưa ra quyết định về việc đấu thầu, song cần hiểu rằng trách nhiệm lớn nhất là phục vụ nhân dân, để chậm trễ là ảnh hưởng đời sống, quyền lợi người dân, người bệnh.

HOÀNG HOA