Không để thị trường trở thành 'bãi đáp' hàng giả, hàng lậu
66 vụ kiểm tra; 14 vụ xử phạt hành chính; trên 175 triệu đồng tiền phạt. 1 vụ khởi tố hình sự; gần 800 tấn phân bón bị thu giữ, trong đó có hơn 63 tấn là hàng giả... Những con số ấy được ghi lại trong một tháng (từ ngày 15/5 - 15/6/2025), không chỉ là kết quả của một đợt cao điểm. Đó là dấu ấn cho thấy Hòa Bình đã bước vào cuộc chiến chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả một cách toàn diện.
66 vụ kiểm tra; 14 vụ xử phạt hành chính; trên 175 triệu đồng tiền phạt. 1 vụ khởi tố hình sự; gần 800 tấn phân bón bị thu giữ, trong đó có hơn 63 tấn là hàng giả... Những con số ấy được ghi lại trong một tháng (từ ngày 15/5 - 15/6/2025), không chỉ là kết quả của một đợt cao điểm. Đó là dấu ấn cho thấy Hòa Bình đã bước vào cuộc chiến chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả một cách toàn diện.
Lực lượng chức năng kiểm tra kho hàng chứa hàng trăm tấn phân bón nghi giả tại Chi nhánh Công ty Minh Bảo An (huyện Lạc Thủy).
Cuộc "tấn công” không khoan nhượng
Trong tháng cao điểm, hơn 10 sở, ngành, đơn vị cùng vào cuộc. Với tinh thần "đi từng ngõ, gõ từng cửa hàng", các đoàn kiểm tra đã tập trung vào các nhóm sản phẩm nhạy cảm nhất: thuốc, sữa, mỹ phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, phân bón, vật tư nông nghiệp, hàng hóa trên sàn thương mại điện tử và các nền tảng mạng xã hội.
Sau một tháng, toàn tỉnh đã kiểm tra 66 cơ sở; xử lý 16 cơ sở vi phạm, tổng số tiền phạt 175,5 triệu đồng, trị giá hàng hóa bị tịch thu trên 70 triệu đồng. Ba cơ sở bị yêu cầu tiêu hủy hàng hóa hết hạn sử dụng, không rõ nguồn gốc, từ sữa, bột ăn dặm đến bánh kẹo trẻ em. Đáng chú ý, vụ việc vi phạm tại Chi nhánh Công ty Minh Bảo An (huyện Lạc Thủy) đã bị khởi tố hình sự, thu giữ hơn 63 tấn phân bón giả và 450 tấn nguyên liệu không rõ nguồn gốc, cho thấy tinh thần xử lý đến cùng, không né tránh, thể hiện quyết tâm làm sạch thị trường tận gốc.
Đồng chí Dương Quốc Thắng, Phó Giám đốc Sở Công Thương cho biết: Việc phát hiện, khởi tố vụ Minh Bảo An là kết quả từ nắm bắt sát thực địa, không đi theo lối mòn. Nhưng quan trọng hơn là sau mỗi cuộc kiểm tra, các đoàn đều kết hợp tuyên truyền, để hộ kinh doanh hiểu rằng: mình không bị làm khó, mà được bảo vệ khỏi chính những kênh hàng kém chất lượng đang luồn lách khắp thị trường.
Trong tháng cao điểm, các lực lượng đã phối hợp kiểm tra tại 51 cơ sở sản xuất, kinh doanh, lấy hàng chục mẫu vật tư nông nghiệp, mỹ phẩm, thực phẩm bổ sung để kiểm định.
Những điểm nghẽn phải nhận diện
Tuy nhiên, đằng sau những con số tích cực, đợt cao điểm cũng cho thấy nhiều bất cập tồn tại đã lâu trong công tác quản lý thị trường tại địa phương.
Một trong những điểm nghẽn lớn nhất chính là năng lực kiểm nghiệm chưa tương xứng với yêu cầu thực tế. Các ngành đã chủ động lấy mẫu kiểm tra trên nhiều nhóm hàng như thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, phân bón..., nhưng hạ tầng kỹ thuật hiện có còn quá mỏng. Nhiều thiết bị đã qua nhiều năm sử dụng, không đáp ứng được kiểm tra chuyên sâu, trong khi một số máy móc chủ lực hư hỏng, chưa có phương án thay thế. Việc thiếu các thiết bị phân tích độc tố, kim loại nặng, hóa chất tồn dư… khiến quá trình kiểm nghiệm kéo dài, làm chậm tiến độ xử lý vi phạm và vô hình trung giảm hiệu lực răn đe.
Không chỉ yếu ở khâu kỹ thuật, lực lượng thực thi còn gặp lúng túng trong quá trình xử lý do thiếu hành lang pháp lý thống nhất. Nhiều dòng sản phẩm như mỹ phẩm, thực phẩm bổ sung, hàng hóa bán qua nền tảng số... chưa có hướng dẫn cụ thể về quy trình kiểm tra, lấy mẫu, giám định. Trong lúc cơ quan chức năng còn loay hoay tìm căn cứ, thì các đối tượng vi phạm lại linh hoạt lách luật, hợp thức hóa hàng hóa bằng những chiêu thức ngày càng tinh vi.
Ngoài ra, công tác bảo quản hàng hóa vi phạm cũng là khâu yếu chưa được khắc phục. Việc chưa có kho lưu giữ chuyên dụng cho các sản phẩm dễ hư hỏng như sữa, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm… khiến nhiều trường hợp buộc phải tiêu hủy gấp hoặc không thể bảo quản mẫu để làm bằng chứng xử lý tiếp theo.
Sự thiếu đồng bộ về biểu mẫu, cơ sở dữ liệu, thẩm quyền xử lý giữa các lực lượng dễ dẫn đến chồng chéo hoặc bỏ lọt vi phạm. Nếu không xây dựngđược một cơ chế phối hợp thường xuyên, ổn định và đủ linh hoạt thì hiệu quả chống hàng giả sẽ khó duy trì một cách bền vững.
Cũng theo đồng chí Phó Giám đốc Sở Công Thương, những điểm nghẽn này không mới, nhưng tháng cao điểm đã khiến chúng lộ diện một cách rõ nét. Và nếu coi đợt cao điểm chỉ là chiến dịch nhất thời, không đi kèm cải cách về quản lý, đầu tư năng lực kiểm nghiệm và khung pháp lý thì thành quả bước đầu sẽ sớm bị xói mòn.
Giữ cho thị trường không trở thành "bãi đáp” của hàng giả không chỉ là nhiệm vụ của lực lượng chức năng. Đó còn là trách nhiệm của mỗi địa phương, mỗi doanh nghiệp chân chính và cả người tiêu dùng. Điều quan trọng hơn cả cuộc chiến này không có mùa vụ. Nó đòi hỏi sự bền bỉ, sự đầu tư và cả quyết tâm rõ ràng - để kỷ cương thị trường không bị đánh đổi bằng sự dễ dãi.
