Không nên vội vàng loại bỏ xét tuyển đại học bằng học bạ
Trước đề xuất của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc lấy ý kiến có nên duy trì xét học bạ vào đại học, học sinh, phụ huynh, đại diện các trường bày tỏ nhiều quan điểm khác nhau.
Nên giữ hay bỏ
Tại Hội nghị Giáo dục đại học do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) tổ chức mới đây, Bộ đã gửi phiếu khảo sát về tuyển sinh đại học áp dụng từ năm 2026. Trong đó, Bộ có lấy ý kiến về việc xét tuyển bằng kết quả học tập bậc THPT (học bạ).
Ở nội dung này, Bộ GDĐT đưa ra 2 phương án: Bỏ xét tuyển bằng học bạ hay tiếp tục xét tuyển bằng học bạ.
Thí sinh tại Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Ảnh: Nguyễn Hoài
GS.TS Nguyễn Tiến Thảo, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GDĐT) cho biết, năm 2025 với 17 phương thức xét tuyển vẫn là một con số nhiều. Trong đó, tỷ lệ dùng phương thức xét học bạ là 42,4%, số xét bằng điểm thi tốt nghiệp THPT chiếm 39,1%, còn lại là các phương thức khác chiếm 18,5%.
Xét học bạ là phương thức xét tuyển phổ biến của các trường đại học, có tỷ lệ thí sinh nhập học cao với khoảng 30-50%. Ở phương thức này, các trường thường lấy điểm 3-5 học kỳ từ lớp 10 đến 12. Tuy nhiên, trong một vài năm trở lại đây, phương thức xét tuyển này gây nhiều tranh cãi.
Nhiều chuyên gia kiến nghị bỏ xét tuyển bằng học bạ vì lo ngại có thể dẫn đến việc “chạy điểm”, “làm đẹp” học bạ. Nếu xét học bạ nhiều sẽ khó giữ được mức chuẩn đầu vào cao để đảm bảo chất lượng đào tạo.
Mùa tuyển sinh năm 2025 ghi nhận nhiều trường đại học giảm chỉ tiêu hoặc bỏ xét tuyển học bạ.
Trước đề xuất của Bộ GDĐT về việc lấy ý kiến có nên duy trì xét học bạ vào đại học, em Nguyễn Phương Chi, học sinh lớp 12, Trường THPT Thăng Long (Hà Nội) cho rằng: “Việc xét học bạ có tính hai mặt. Với những bạn học chăm chỉ trong 3 năm học phổ thông thì phương thức xét tuyển này là một lợi thế. Tuy nhiên việc đánh giá, chấm điểm giữa các trường phổ thông rất khác nhau dễ dẫn tới chênh lệch điểm học bạ. Vì vậy theo em nên bỏ phương thức xét tuyển này”.
Trong khi đó, nhiều ý kiến bày tỏ quan điểm giữ phương thức xét tuyển này để tăng cơ hội cho người học.
Chị Hoàng Diệu Thùy, phụ huynh có con học lớp 11, Trường THPT Lê Quý Đôn (Hà Nội) bày tỏ: “Lo ngại về tình trạng “làm đẹp” điểm học bạ là có cơ sở, song thực tế chỉ là “con sâu làm rầu nồi canh”. Phần lớn học sinh vẫn nỗ lực học tập, phấn đấu bằng thực lực để đạt kết quả cao. Bởi vậy, theo tôi, không nên bỏ hẳn phương thức xét tuyển này, bởi đây là cơ hội để các em vào được các trường tốp giữa hoặc tốp dưới khi chưa trúng tuyển vào trường tốp đầu”.
Nên cân nhắc thấu đáo
Thầy Ngô Đức Liên, giáo viên THPT ở Hà Tĩnh cho rằng, đề xuất bỏ xét tuyển học bạ cần được cân nhắc kỹ lưỡng, bởi bất kỳ thay đổi nào trong chính sách giáo dục cũng tác động trực tiếp đến học sinh và phụ huynh. Theo thầy, nếu loại bỏ phương thức này, không chỉ thu hẹp cơ hội tuyển sinh mà còn vô hình trung phủ nhận giá trị của cả quá trình dạy và học ở bậc phổ thông.
Trước lo ngại về tình trạng “làm đẹp” điểm học bạ, thầy Liên nhận định không nên vì một hiện tượng cục bộ mà loại bỏ hẳn một phương thức xét tuyển mang lại cơ hội cho người học. Thay vào đó, cần chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông để kết quả học bạ phản ánh đúng năng lực thực tế của học sinh.
PGS.TS Nguyễn Thanh Chương - Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Giao thông vận tải cũng cho rằng, xét tuyển học bạ cũng là một kênh quan trọng, phản ánh kết quả học tập của cả quá trình ở bậc phổ thông. Vì vậy, không nên vội vàng bỏ hẳn phương thức này.
Theo ông Chương, tùy từng ngành, từng trường sẽ có cách điều chỉnh phù hợp. Chẳng hạn, những ngành đặc thù như Kiến trúc bắt buộc phải có môn năng khiếu; còn nhiều ngành khác, việc xét học bạ hoàn toàn khả thi.
Thực tế, nhiều trường hiện chỉ dành một tỉ lệ nhỏ cho xét tuyển học bạ để mở thêm cơ hội cho thí sinh. Trong cùng một trường, giữa các ngành cũng có thể áp dụng cơ chế khác nhau.
“Điều này cho thấy xét tuyển học bạ không phải phương thức duy nhất, nhưng vẫn cần được duy trì ở mức nhất định, song song với các kênh tuyển sinh khác. Quan trọng là cần nhìn nhận khách quan: xét học bạ có ưu điểm và hạn chế riêng, nhưng không thể phủ nhận giá trị của quá trình học tập phổ thông. Do đó, thay vì bỏ hẳn, nên có lộ trình điều chỉnh, đảm bảo cân bằng giữa các phương thức tuyển sinh và tạo thêm cơ hội cho thí sinh”, PGS.TS Nguyễn Thanh Chương nêu quan điểm.
