Không nhận chuyển khoản để ''ém'' doanh thu, nguy cơ cao bị truy thu, xử phạt thuế

Ngân hàng BIDV đang mở chiến dịch đồng hành cùng hộ kinh doanh về thanh toán không dùng tiền mặt

• THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT LÀ XU THẾ TẤT YẾU

Theo đại diện Ngân hàng BIDV chi nhánh TP Bảo Lộc: Thanh toán không dùng tiền mặt đã dần trở thành thói quen của hầu hết các cơ sở, hộ kinh doanh. Đây cũng là xu thế tất yếu của người tiêu dùng và các thành phần kinh tế, trong đó có kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, sau ngày 1/6, rất nhiều chủ cơ sở, hộ kinh doanh, buôn bán tất cả các mặt hàng trên địa bàn TP Bảo Lộc lại có xu hướng quay lại thanh toán bằng tiền mặt, không nhận tiền chuyển khoản. Lý do được họ đưa ra là chỉ kinh doanh nhỏ, sợ phải tăng giá bán nếu tính thêm thuế giá trị gia tăng vào hóa đơn của khách mua hàng hóa.

Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ, từ ngày 1/6/2025, thì hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm thuộc các nhóm ngành nghề như ăn uống, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, quầy hàng tạp hóa, bán lẻ, các dịch vụ vui chơi giải trí… trên cả nước sẽ không còn nộp thuế khoán. Những hộ này sẽ chuyển sang xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

Cùng với đó, tại Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân, Bộ Chính trị cũng đặt mục tiêu chậm nhất đến năm 2026 sẽ bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh. Mới đây, ngày 17/5, Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết 198/2025/QH15 quy định về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân. Theo đó, chính thức sẽ xóa bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh từ ngày 1/1/2026.

Việc bỏ thuế khoán chuyển sang hình thức tự kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế giúp phản ánh đúng năng lực kinh doanh và đảm bảo nguyên tắc trong Luật Quản lý thuế: “Người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”; động viên sự tham gia, tinh thần trách nhiệm của người nộp thuế với cộng đồng, đất nước thông qua việc nộp thuế dựa trên cơ sở kết quả kinh doanh. Đồng thời, cơ quan thuế cũng có thông tin chính xác hơn về hoạt động kinh tế để quản lý hiệu quả.

Cụ thể, chính sách phát triển kinh tế tư nhân trong thời gian tới là thừa nhận kinh tế tư nhân là thành phần kinh tế quan trọng nhất, và trong đó hộ kinh doanh cá thể chiếm 30% đến 33% GDP. Vì vậy, sẽ được Nhà nước ưu tiên tạo mọi điều kiện để phát triển như tôn trọng tự do kinh doanh, đảm bảo quyền sở hữu tài sản, quyền cạnh tranh bình đẳng, đảm bảo thực thi hợp đồng, giảm thiểu tối đa các thủ tục hành chính.

Đáp lại những ưu tiên của Nhà nước, thì kinh tế tư nhân và hộ kinh doanh phải nộp thuế đầy đủ. Đây cũng là xu thế tất yếu và phù hợp với quy định của pháp luật nhưng lại chưa được tuyên truyền, phổ biến rộng rãi. Khi chính sách khuyến khích chưa rõ ràng mà chính sách quản lý lại khá quyết liệt, chưa được tuyên truyền cặn kẽ dẫn đến đâu đó nảy sinh tác dụng ngược.

Các ứng dụng quét mã QR thanh toán không dùng tiền mặt đã trở thành tiện ích cho người tiêu dùng và các cơ sở, hộ kinh doanh trong thời gian qua

• ''ÉM'' DOANH THU SẼ BỊ TRUY THU, XỬ PHẠT THUẾ

Đơn cử là tình trạng các cơ sở, hộ kinh doanh đang có chiều hướng nhận thanh toán tiền mặt, không nhận chuyển khoản những ngày qua đang gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt vốn đã dần trở thành thói quen của người tiêu dùng.

Cùng với đó, hiện nay, hệ thống các ngân hàng và Công ty Fintech (công nghệ tài chính) đã và đang cung cấp nhiều tiện ích thanh toán, các sản phẩm công nghệ thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt thông qua các giải pháp tiên tiến như QR tĩnh, QR động, QR Sound, các tiện ích thanh toán trên điện thoại di động… Các tiện ích này khá phát triển trong thời gian gần đây.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo, các cơ sở, hộ kinh doanh không nhận chuyển khoản, chỉ nhận tiền mặt để “ém” doanh thu sẽ có nguy cơ bị truy thu, xử phạt thuế.

Ông Nguyễn Văn Nhân - Phó Giám đốc Ngân hàng BIDV chi nhánh TP Bảo Lộc, cho biết: Hiện tượng ngừng nhận thanh toán chuyển khoản tuy chỉ phát sinh cục bộ nhưng nó cũng là cú sốc cho những nỗ lực của ngân hàng và các công ty Fintech, nếu không được kiểm soát tốt có thể sẽ lan rộng, ảnh hưởng tiêu cực đến các chủ thể kinh tế khác trong nền kinh tế, ảnh hưởng đến người tiêu dùng.

Về vĩ mô, tình trạng này sẽ làm chậm lại dòng luân chuyển vốn kinh doanh của nền kinh tế, tăng chi phí tiền mặt cho các Ngân hàng thương mại và Ngân hàng Nhà nước, thậm chí ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng GDP.

Các phòng giao dịch, chi nhánh ngân hàng trên địa bàn TP Bảo Lộc tập trung tuyên truyền về những lợi ích thanh toán không dùng tiền mặt đến chủ các cơ sở, hộ kinh doanh

Hiện tại, các phòng giao dịch, chi nhánh ngân hàng trên địa bàn TP Bảo Lộc đang mở chiến dịch tập trung tuyên truyền, tư vấn pháp lý rõ ràng về chính sách, chủ trương của Đảng và Nhà nước, đặc biệt tập trung vào chủ trương phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị và các quy định về thuế cho cơ sở, hộ kinh doanh cá nhân.

Cụ thể là các chính sách ưu tiên phát triển kinh tế tư nhân và coi kinh tế tư nhân quan trọng nhất, bình đẳng với các thành phần kinh tế khác. Do vậy, lợi ích phải đi đôi với nghĩa vụ, trong đó có nghĩa vụ nộp thuế bình đẳng với các thành phần kinh tế khác của các cơ sở, hộ kinh doanh cá nhân.

Đồng thời, tập trung tư vấn rõ ràng phần thuế giá trị gia tăng mà các cơ sở, hộ kinh doanh đang cố tính né tránh, trốn nộp thuế thực chất đây là phần thuế mà người tiêu dùng đã đóng và hộ kinh doanh chỉ là người nộp thay cho người tiêu dùng. Bởi trong giá thành của nhà sản xuất cung cấp ra đã bao gồm thuế giá trị gia tăng mà người tiêu dùng phải chịu.

Tuy nhiên, do nhà sản xuất không bán trực tiếp đến tay người tiêu dùng mà qua các trung gian là các hộ kinh doanh. Nhà nước cũng không thể thu thuế trực tiếp người tiêu dùng trên sản phẩm đã mua nên phải thông qua các trung gian phân phối là các cơ sở, hộ kinh doanh cá nhân. Việc cố ý chiếm đoạt khoản thuế giá trị gia tăng là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định.

Bên cạnh đó, các hộ kinh doanh cũng được tư vấn việc đấu tranh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ để tạo sự cạnh tranh bình đẳng tránh tình trạng lách luật, trốn thuế. Từ đó, giúp các cơ sở, hộ kinh doanh chủ động tìm hiểu kỹ các quy định của pháp luật liên quan đến thuế; đồng thời, trao đổi trực tiếp với cán bộ thuế và tham khảo thông tin từ nhiều nguồn chính thống để nắm rõ chính sách và quyền lợi, trách nhiệm của mình trong hoạt động kinh doanh, buôn bán.

Cơ quan thuế cũng khuyến cáo, thay vì tập trung vào việc đối phó với chính sách và cơ quan quản lý như tình trạng không nhận chuyển khoản, chỉ nhận tiền mặt như hiện nay thì các cơ sở, hộ cá nhân kinh doanh nên tập trung vào phát triển, tạo thặng dư nhiều hơn để đóng thuế đầy đủ.

KHÁNH PHÚC