Không thả nổi an toàn lao động và thực phẩm bẩn

Quang cảnh hội thảo.

Đây là nội dung được đặt ra tại hội thảo với chủ đề: “An toàn thực phẩm-An toàn lao động công nghệ cao” diễn ra tại Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 23/5.

Theo ông Đinh Cao Tuấn, chuyên viên Phòng Việc làm an toàn lao động thuộc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, trong năm 2024 cả nước đã xảy ra 8.286 vụ tai nạn lao động, tăng 892 vụ (tương đương 12,1%) so với năm 2023, khiến gần 8.500 người bị nạn, tăng 919 người (12,2%). Đáng chú ý, phần lớn các vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra tại các công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần chiếm lần lượt 28,4% và 26,12% số vụ tai nạn chết người, tương ứng với 27,5% và 27,19% tổng số người thiệt mạng.

Các khu vực có quan hệ lao động chính thức lẫn khu vực lao động tự do đều ghi nhận các vụ tai nạn, cho thấy mức độ phổ biến và tính chất nguy hiểm của vấn đề.

“Hiện nay, các quy định tại Nghị định 39/2016/NĐ-CP, Nghị định 44/2016/NĐ-CP và các văn bản liên quan đã quy định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước. Tuy nhiên, việc thực thi và giám sát vẫn còn nhiều bất cập”, ông Tuấn khẳng định.

Đặc biệt, với các vụ tai nạn chết người, quy định pháp luật yêu cầu đoàn điều tra cấp cơ sở phải chuyển hồ sơ lên cấp tỉnh nếu chưa hoàn thành điều tra. Tuy nhiên, thực tế triển khai cho thấy sự phối hợp giữa các cấp còn thiếu nhịp nhàng, dẫn đến chậm trễ xử lý.

Song song với tai nạn lao động, vấn đề an toàn thực phẩm, đặc biệt trong các khu công nghiệp cũng đang đặt ra nhiều cảnh báo. Theo ông Trương Thành Công, Phòng Quản lý hành nghề (Sở An toàn thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh), nguy cơ ô nhiễm thực phẩm tại các bếp ăn công nghiệp, trường học, nhà máy diễn biến ngày càng phức tạp. Các tác nhân ô nhiễm có thể xâm nhập thực phẩm ngay từ khâu sơ chế, chế biến, bảo quản và vận chuyển, gây ra các vụ ngộ độc tập thể và ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người lao động.

Trong thời gian gần đây, nhiều vụ ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn trường học và công ty tư nhân đã được ghi nhận, buộc cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra đột xuất. Tuy nhiên, ông Công cho rằng một phần nguyên nhân đến từ việc các chủ cơ sở và người trực tiếp chế biến chưa được tập huấn đầy đủ kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm.

“Người chế biến cần phải được xác nhận sức khỏe, không mắc các bệnh truyền nhiễm như tả, lỵ, thương hàn, viêm gan A/E… Đồng thời, bếp ăn tập thể phải có quy trình bảo quản thực phẩm nghiêm ngặt, sử dụng nguyên liệu có nguồn gốc rõ ràng, lưu mẫu thức ăn và bảo đảm không bị côn trùng, bụi bẩn xâm nhập”, ông Công nhấn mạnh.

Hiện Sở An toàn thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai tập huấn diện rộng theo Quyết định 75/QĐ-ATTP ngày 27/3/2024, hướng tới việc chuẩn hóa kiến thức và thực hành an toàn thực phẩm tại các cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm trong thành phố.

Một trong những nguyên nhân chính khiến tình trạng tai nạn lao động và thực phẩm bẩn khó dứt điểm là do thiếu sự giám sát thực chất và các chế tài đủ mạnh. Nhiều doanh nghiệp khi bị phát hiện vi phạm chỉ bị xử phạt hành chính ở mức thấp, không đủ sức răn đe. Trong khi đó, lực lượng thanh tra lao động và an toàn thực phẩm lại mỏng, không đủ năng lực giám sát thường xuyên.

Các chuyên gia tại hội thảo đề xuất cần nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu doanh nghiệp, đồng thời thiết lập cơ chế giám sát độc lập, tăng cường xử lý hình sự đối với các trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng.

Tai nạn lao động và mất an toàn thực phẩm không chỉ gây tổn thất nhân mạng, thiệt hại kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp cũng như môi trường sản xuất chung. Việc làm rõ trách nhiệm, tăng cường giám sát, hoàn thiện pháp luật và nâng cao ý thức là những yếu tố bắt buộc để khắc phục triệt để tình trạng này.

CHI MAI