Khu Thương mại tự do Đà Nẵng: Hạ tầng logistics hiện đại là yếu tố then chốt

Sáng 14/11, UBND TP. Đà Nẵng tổ chức Diễn đàn “Khu Thương mại tự do - Động lực mới phát triển ngành logistics”.

Tạo môi trường để ngành logistics phát triển

Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Trần Chí Cường - Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng - cho biết: Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 136 ngày 26/6/2024 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng. Trong đó, việc thành lập Khu Thương mại tự do Đà Nẵng được đề xuất phát triển theo mô hình đô thị kinh doanh tích hợp, gồm nhiều khu chức năng (khu sản xuất, trung tâm logistics, khu thương mại - dịch vụ và các loại hình khu chức năng khác theo quy định của pháp luật) nhằm tận dụng tối đa lợi thế phát triển của Đà Nẵng.

"Chính sách đặc thù này áp dụng cho TP. Đà Nẵng còn gắn với lộ trình phát triển trong tương lai của Cảng biển Liên Chiểu và cả sân bay quốc tế Đà Nẵng, là điều kiện thuận lợi để Đà Nẵng trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa của khu vực và quốc tế, góp phần thu hút mạnh mẽ các dòng vốn đầu tư trong nước và FDI vào thành phố và vùng động lực miền Trung", ông Cường cho biết.

Ông Trần Chí Cường - Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng.

Ông Cường cũng cho biết, với chỉ đạo quyết liệt từ lãnh đạo các cấp, các sở, ban, ngành hiện đang khẩn trương phối hợp hoàn thiện trình Thủ tướng Chính phủ vào cuối năm nay sớm chính thức thành lập Khu Thương mại tự do Đà Nẵng để tận dụng hiệu quả thời gian thí điểm của chính sách... Thành phố cũng đang nỗ lực nghiên cứu xây dựng, áp dụng có hiệu quả các chính sách, quy định về phát triển dịch vụ logistics, thực hiện có hiệu quả công tác kiểm soát thủ tục hành chính, rà soát loại bỏ các thủ tục hành chính không cần thiết để tạo điều kiện cho dịch vụ logistics phát triển.

Ông Trương Thanh Hoài - Thứ trưởng Bộ Công Thương - cho biết: Nhận thức được tầm quan trọng của ngành logistics, thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách và chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo môi trường thuận lợi cho ngành dịch vụ logistics phát triển.

Ông Trương Thanh Hoài, Thứ trưởng Bộ Công Thương.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp dịch vụ logistics cũng đang nỗ lực chuyển đổi phương thức hoạt động, tăng cường đầu tư trang thiết bị, chú trọng đào tạo phát triển nhân lực, tích cực chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhằm thích ứng với điều kiện phát triển mới, đáp ứng nhu cầu, tiêu chuẩn ngày càng cao của khách hàng.

Theo ông Hoài, mặc dù đạt những kết quả đáng ghi nhận, song ngành logistics còn bộc lộ những hạn chế như: Phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, chi phí cao, năng lực cạnh tranh hạn chế, liên kết với các ngành hàng xuất khẩu chưa chặt chẽ, thiếu nhân lực chất lượng cao...

"Bộ Công Thương sẽ luôn ủng hộ và đồng hành cùng các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân TP. Đà Nẵng, Sở Công Thương TP. Đà Nẵng trong quá trình xây dựng và triển khai Đề án thành lập Khu Thương mại tự do Đà Nẵng, cũng như các nhiệm vụ thúc đẩy phát triển ngành logistics”, ông Hoài cho biết.

Cần khung pháp lý, chính sách ưu đãi linh hoạt

TS. Trần Thị Hồng Minh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư - cho biết: Việc hình thành khu thương mại tự do sẽ giúp thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy xuất khẩu, tạo việc làm và đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế bền vững. Khu Thương mại tự do còn thúc đẩy các sáng kiến phát triển xanh, từ việc sử dụng năng lượng tái tạo đến tối ưu hóa chuỗi cung ứng để giảm thiểu tác động môi trường...

Để hiện thực hóa tầm nhìn phát triển Khu Thương mại tự do Đà Nẵng trở thành động lực tăng trưởng bền vững và hiệu quả, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương đã đưa một số chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển toàn diện cho khu vực này, trong đó nhấn mạnh việc đầu tư vào hạ tầng logistics hiện đại là yếu tố then chốt.

Theo bà Minh, điều này không chỉ bao gồm cảng biển và sân bay, mà còn là hệ thống giao thông kết nối, kho bãi, và các trung tâm phân phối tiên tiến. Hạ tầng đồng bộ và hiện đại sẽ giúp giảm chi phí lưu kho, rút ngắn thời gian vận chuyển và nâng cao năng lực cạnh tranh của khu thương mại tự do.

Diễn đàn thu hút sự tham gia của nhiều chuyên gia trong và ngoài nước.

Bà Minh đưa ra ví dụ kinh nghiệm từ Singapore, với hệ thống cảng biển và sân bay hiện đại, quản lý bằng công nghệ số hóa, đã đưa quốc gia này thành trung tâm logistics hàng đầu khu vực.

"Đối với Đà Nẵng, các cảng Tiên Sa và Liên Chiểu cần được nâng cấp đồng bộ để mở rộng năng lực tiếp nhận hàng hóa và đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng. Song song đó, phát triển các trung tâm logistics nội địa sẽ góp phần kết nối khu thương mại tự do với các khu vực lân cận và mở rộng thị trường quốc tế", bà Minh cho biết.

Để thu hút đầu tư vào Khu Thương mại tự do, bà Minh cho rằng cần xây dựng khung pháp lý và các chính sách ưu đãi linh hoạt. Các ưu đãi thuế và cơ chế hải quan thông thoáng sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu thủ tục hành chính và thuận tiện trong thương mại quốc tế. Đồng thời, phát triển bền vững và áp dụng các tiêu chuẩn môi trường cao trong khu thương mại tự do Đà Nẵng cũng là một yêu cầu quan trọng.

"Khu Thương mại tự do không chỉ hướng tới tăng trưởng kinh tế mà còn cần đảm bảo tính bền vững và thân thiện với môi trường. Đà Nẵng nên khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo, giảm phát thải carbon, thúc đẩy sản xuất xanh trong khu vực. Các khu thương mại tự do tại Đức và Costa Rica là minh chứng thành công trong việc kết hợp sản xuất xanh với các quy định nghiêm ngặt về bảo vệ môi trường, tái chế và tiết kiệm năng lượng. Áp dụng mô hình này sẽ giúp Đà Nẵng không chỉ bảo vệ môi trường mà còn nâng cao hình ảnh của thành phố như một điểm đầu tư thân thiện, đáp ứng xu hướng phát triển bền vững toàn cầu", bà Minh nhấn mạnh.

Ngoài ra, một yếu tố không thể thiếu cho sự phát triển của khu thương mại tự do tại Đà Nẵng, đó là chuyển đổi số. Cần số hóa các quy trình quản lý kho bãi, theo dõi vận chuyển và xử lý thủ tục hải quan sẽ giúp giảm chi phí, tăng hiệu quả hoạt động và hỗ trợ các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường quốc tế. Ứng dụng công nghệ blockchain trong quản lý dữ liệu và truy xuất nguồn gốc hàng hóa, cùng với AI để phân tích chuỗi cung ứng, sẽ tạo nên lợi thế cạnh tranh đáng kể.

Nguyễn Thành