Khủng hoảng đóng cửa Chính phủ Mỹ kéo dài, chưa có lối thoát

Bảng thông báo đóng cửa dựng phía trước Phòng trưng bày Nghệ thuật quốc gia ở Washington, D.C., ngày 5/10/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Tình trạng Chính phủ Mỹ đóng cửa sắp bước sang tuần thứ sáu trong bối cảnh bế tắc chính trị giữa Tổng thống Donald Trump và phe Dân chủ vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Tổng thống Trump khẳng định ông sẽ không để phe Dân chủ lấn át và không có kế hoạch đàm phán cho đến khi chính phủ được mở cửa trở lại, đẩy hàng trăm nghìn nhân viên liên bang và hàng triệu người dân vào tình thế khó khăn.

Nút thắt của cuộc khủng hoảng nằm ở sự bất đồng sâu sắc về Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (ACA), hay còn gọi là Obamacare. Các thượng nghị sĩ đảng Dân chủ, với 13 lần bỏ phiếu chống lại việc mở cửa chính phủ, yêu cầu ông Trump và phe Cộng hòa phải đàm phán trước về việc gia hạn các khoản trợ cấp y tế, vốn sẽ hết hạn vào cuối năm nay và có thể khiến phí bảo hiểm của hàng triệu người tăng vọt. Lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer khẳng định mong muốn ngồi lại đàm phán để giải quyết cuộc khủng hoảng y tế này.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã bác bỏ yêu cầu này, cho rằng phe Dân chủ đã "đi chệch hướng" và dự đoán cuối cùng họ sẽ phải nhượng bộ. Thay vì đàm phán, ông Trump lặp lại lời kêu gọi các nhà lãnh đạo Cộng hòa tại Thượng viện hãy thay đổi quy tắc và hủy bỏ thủ tục trì hoãn (filibuster - quy định yêu cầu phải có 60 phiếu để chấm dứt tranh luận và buộc tiến hành bỏ phiếu) để phe của ông có thể thông qua các dự luật một cách dễ dàng. Dù vậy, các lãnh đạo Cộng hòa như Thượng nghị sĩ John Thune và Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã bác bỏ ý tưởng này, cho rằng quy tắc này rất quan trọng để bảo vệ quyền lợi của phe thiểu số.

Trong khi các chính trị gia đối đầu, hậu quả của việc đóng cửa ngày càng trở nên nghiêm trọng. Hàng trăm nghìn nhân viên liên bang, bao gồm cả các kiểm soát viên không lưu, tiếp tục không được nhận lương. Bộ trưởng Giao thông vận tải Sean Duffy cảnh báo tình hình sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn, khi nhiều nhân viên phải đối mặt với lựa chọn khó khăn giữa việc trang trải cuộc sống và đi làm không lương. Tình trạng này đã trực tiếp gây ra sự chậm trễ các chuyến bay trên toàn quốc, với sân bay Newark tại New York ghi nhận tình trạng trì hoãn kéo dài do thiếu hụt nhân sự tại đài kiểm soát không lưu.

Bên cạnh đó, 42 triệu người Mỹ nhận phúc lợi từ Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP) cũng đứng trước nguy cơ bị ảnh hưởng. Bộ Nông nghiệp đã lên kế hoạch giữ lại 8 tỷ USD cho chương trình, cho đến khi có lệnh của tòa án yêu cầu chính quyền phải cấp kinh phí.

Với 33 ngày đã trôi qua, đợt đóng cửa này đang trên đà phá vỡ kỷ lục 35 ngày được thiết lập vào năm 2019, cũng dưới thời Tổng thống Trump. Các cuộc thảo luận không chính thức giữa các thành viên ôn hòa của hai đảng vẫn đang diễn ra, nhưng chưa mang lại kết quả đột phá. Nhiều nhà quan sát cho rằng không có gì có thể tiến triển nếu không có sự chấp thuận của Tổng thống Trump, người hiện vẫn giữ lập trường cứng rắn.

Khánh Ly/vnanet.vn