Khủng hoảng giá dầu ô liu

Giá dầu ô liu toàn cầu vừa tăng lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ. Ảnh: Bloomberg.

CNBC đưa tin theo dữ liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), giá dầu ô liu toàn cầu vừa cán mốc 5.989,8 USD/tấn, đánh dấu mức cao nhất trong vòng 26 năm. Theo ông Kyle Holland, chuyên gia phân tích về dầu thực vật, giá sẽ duy trì ở mức cao trong thời gian tới.

Điều kiện thời tiết tệ hại ở Tây Ban Nha, nhất là đợt khô hạn kéo dài, là nguyên nhân chính đẩy giá mặt hàng này tăng vọt.

Ông Holland chỉ ra các vấn đề kéo giá dầu ô liu lên cao là thời tiết xấu và hạn hán ở phần lớn khu vực Địa Trung Hải, nhưng quan trọng nhất là tại Tây Ban Nha - nước sản xuất và xuất khẩu dầu ô liu lớn.

Cú sốc nguồn cung

Ông cho rằng do điều kiện thời tiết "cực kỳ xấu", vụ thu hoạch ô liu kéo dài từ tháng 10 năm ngoái đến tháng 2 năm nay cho sản lượng thấp hơn 50% so với thông thường. Điều này khiến nguồn cung toàn cầu bị thắt chặt và đẩy giá lên cao.

"Do điều kiện thời tiết cực kỳ xấu, Tây Ban Nha chỉ thu hoạch khoảng 630.000 tấn dầu ô liu trong vụ vừa qua, giảm mạnh so với mức thông thường là 1,4-1,5 triệu tấn", ông Holland bình luận.

Hơn nữa, xung đột ở Ukraine đã gây ra tình trạng thiếu hụt dầu hướng dương trên toàn cầu. Điều này kéo nhu cầu dầu ô liu tăng vọt.

Theo Bộ Chuyển đổi Sinh thái, Tây Ban Nha vừa trải qua một đợt thời tiết “rất khô” vào tháng 3. Lượng mưa chỉ bằng 36% mức trung bình hàng tháng. Thêm vào đó, nước này đã ghi nhận 36 tháng liên tiếp có lượng mưa dưới mức trung bình.

Điều kiện thời tiết tệ hại ở Tây Ban Nha, nhất là đợt khô hạn kéo dài, là nguyên nhân chính đẩy giá dầu ô liu toàn cầu tăng vọt. Ảnh: Bloomberg.

Nếu tình hình không cải thiện, năng suất của vụ thu hoạch tới thậm chí còn tệ hơn.

"Theo các thương lái, vụ mùa tới sẽ không cải thiện, thậm chí còn tồi tệ hơn vụ mùa vừa qua. Họ cũng tin rằng giá dầu ô liu có thể duy trì ở mức cao trong một thời gian", ông Holland chia sẻ.

Theo ông David Valmorbida, Chủ tịch Hiệp hội Dầu ô liu Australia, hạn hán tại châu Âu, nhất là ở khu vực sản xuất dầu ô liu lớn nhất Tây Ban Nha, đã gây ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung trên toàn cầu.

Nhu cầu gia tăng

Áp lực về phía cầu càng giáng đòn lên chuỗi cung ứng vốn đang căng thẳng. Theo ông Valmorbida, nhu cầu đối với dầu ô liu đã tăng mạnh trong những năm qua.

Giá đã bước vào đà tăng kể từ năm 2020. Thời điểm đó, người tiêu dùng bị mắc kẹt ở nhà do các biện pháp chống dịch. Họ dùng bữa và nấu ăn tại nhà thường xuyên hơn.

Trên hết, tình trạng thiếu hụt dầu hướng dương do xung đột Nga - Ukraine đã đẩy giá dầu ăn toàn cầu lên cao. "Chiến tranh ở Ukraine gây ra tình trạng thiếu hụt dầu hướng dương trên toàn cầu, và đẩy nhu cầu về phía dầu ô liu", ông Valmorbida lập luận.

Trên thực tế, việc thay đổi thói quen của người tiêu dùng có thể giúp giảm bớt áp lực lên giá dầu ô liu.

"Người tiêu dùng đã bắt đầu giảm tiêu thụ dầu ô liu. Thứ nhất là do loại dầu ăn này ít được sử dụng rộng rãi, thứ hai là người tiêu dùng chuyển sang dầu thực vật, dầu hạt và các loại dầu hỗn hợp khác.

Tuy vậy, ông Valmorbida tin rằng dầu ô liu vẫn là một sản phẩm tự nhiên và tốt cho sức khỏe. Do đó, nhu cầu đối với loại thực phẩm này sẽ được duy trì dù giá đã tăng cao.

"Do đó, nếu lượng mưa không tăng lên, chúng ta sẽ vẫn chứng kiến giá dầu ô liu tăng kỷ lục lên 5 euro/kg, thậm chí hơn, cho đến vụ mùa năm sau", ông cảnh báo.

Thảo My