Khủng hoảng Ukraina leo thang, NATO cân nhắc điều quân ở đông nam Âu

Các bộ trưởng quốc phòng NATO dự kiến sẽ nhóm họp trong hai ngày 16 - 17/2 để quyết định liệu có ra lệnh cho các chỉ huy quân sự của họ lập kế hoạch triển khai các nhóm chiến đấu khoảng 1.000 quân/nhóm tới Bulgaria và Romania, thậm chí cả Slovakia và Hungary hay không.

Ba nhà ngoại giao chia sẻ với Reuters rằng, do cuộc họp của NATO diễn ra đúng lúc Mỹ liên tục cảnh báo về nguy cơ Nga sắp tấn công Ukraina nên các bộ trưởng quốc phòng của liên minh có khả năng thông qua bước đầu tiên là chỉ đạo các chỉ huy lập kế hoạch chi tiết cho 4 nhóm tác chiến trên bộ.

Theo một quan chức ngoại giao cấp cao của NATO, sứ mệnh mới sẽ cho phép tổ chức quân sự này leo thang hoặc giảm leo thang hành động nếu Nga rút quân. Bất kỳ nhóm tác chiến mới nào được thành lập cũng sẽ căn cứ vào các đề xuất của Anh, Mỹ và các nước thành viên khác về tàu chiến và máy bay nhằm củng cố sườn đông của NATO.

Ukraina không phải là thành viên NATO và liên minh không có nghĩa vụ bảo vệ nước này. Quân tiếp viện ở Biển Đen do đó sẽ cho thấy quyết tâm của khối ở khu vực chiến lược quan trọng và ở các nước giáp Ukraina như Hungary và Slovakia.

Quyết định cuối cùng về việc triển khai dự kiến sẽ được đưa ra sau đó, mặc dù cả Pháp và Bulgaria đều đã lần lượt đề nghị được dẫn đầu các nhóm tác chiến ở Romania và Bulgaria.

Động thái sẽ là sự thay đổi thế trận lực lượng lớn nhất của NATO kể từ khi tổ chức này thành lập các nhóm tác chiến "Tăng cường hiện diện tiền tuyến" ở Estonia, Litva, Latvia và Ba Lan, với sự hỗ trợ của xe tăng, các hệ thống phòng không cũng như các đơn vị tình báo và theo dõi, sau sự kiện Crưm sáp nhập Nga năm 2014.

NATO quả quyết, dạng thức nhóm tác chiến được sử dụng ở vùng Baltic không phải là điều động lính đóng quân thường xuyên, mà là sự hiện diện "liên tục" của các binh sĩ luân phiên làm nhiệm vụ để tạo thế kiềng 3 chân cho một lực lượng phản ứng lớn hơn nếu Nga tập kích lãnh thổ của khối. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã đề cập đến khả năng có thêm nhiều nhóm tác chiến như vậy.

Giới quan sát lưu ý, bất kỳ hoạt động triển khai nào như trên sẽ đi ngược lại đề xuất bảo đảm an ninh của Moscow. Một trong các yêu cầu của Chính phủ Nga là NATO phải rút quân khỏi Đông Âu.

Do Slovakia và Hungary lo ngại việc khiêu khích Nga nên theo các nhà ngoại giao, liên minh có thể cân nhắc lập lực lượng đa quốc gia do Pháp dẫn đầu ở Romania, đảm trách việc điều phối các cuộc tập trận của đồng minh ở Đông Âu và cho phép binh lính ra vào khu vực mà không cần thiết lập sự hiện diện chính thức.

Tuấn Anh