Khuyến khích người dân sử dụng điện tiết kiệm

Tọa đàm xoay quanh việc mới đây, Bộ Công Thương đã đề xuất điều chỉnh biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt ở mức 5 bậc thang thay vì 6 bậc thang như hiện hành. Việc cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện được thực hiện trên cơ sở chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ về xem xét đổi mới cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho khách hàng dùng vào mục đích sinh hoạt.

Cụ thể, Bộ Công Thương đề xuất 5 phương án bao gồm: 1 bậc, 3 bậc, 4 bậc và 5 bậc; trong đó phương án 5 bậc có 2 kịch bản. Thời gian qua, có nhiều ý kiến lo ngại rằng khi áp dụng biểu giá cải tiến này thì mức giá điện sinh hoạt của người dân sẽ bị tăng cao, nhất là khi miền Bắc chuẩn bị bước vào thời điểm nắng nóng...

Quang cảnh cuộc tọa đàm.

Tại tọa đàm, các chuyên gia đồng tình với biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt ở mức 5 bậc thang như Bộ Công Thương đề xuất, song cũng đề nghị cần có nghiên cứu, xem xét thêm về các bước nhảy giữa các bậc thang để tạo áp lực về giá ở những bậc cao và tăng tính khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm từ các hộ tiêu dùng.

Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực, Bộ Công Thương Nguyễn Anh Tuấn khẳng định, với mỗi phương án đưa ra, Bộ Công Thương đều có tính toán, so sánh về số tiền khách hàng ở mỗi bậc thang phải chi trả so với phương án 6 bậc đang được áp dụng. Tất cả các phương án được đưa ra đều có ưu điểm là giảm số bậc thang so với quy định hiện hành. Tuy nhiên, các phương án 1 bậc, 3 bậc, 4 bậc đều có nhược điểm chung là các khách hàng ở mức thấp đều phải trả nhiều tiền điện hơn, còn khách hàng sử dụng nhiều điện lại phải trả ít đi...

Cụ thể, với phương án 1 bậc, 2 bậc và 3 bậc thì các khách hàng sử dụng dưới 300 kWh/tháng, chiếm tỷ lệ 87% khách hàng lại bị thiệt, không thực hiện mục tiêu là khuyến khích người dân sử dụng điện tiết kiệm hiệu quả; đồng thời ngân sách nhà nước cũng phải hỗ trợ cho các hộ nghèo, hộ chính sách bị tăng lên.

Còn phương án 5 bậc thang khắc phục được các nhược điểm nêu trên là hàng chục triệu khách hàng sử dụng dưới 250 kWh/tháng được hưởng lợi và trả tiền điện thấp hơn. Đặc biệt là các hộ nghèo, chính sách tiếp tục được nhà nước hỗ trợ, với khoảng 1,8 triệu hộ, tổng số tiền hỗ trợ trên 1.000 tỷ đồng/năm như hiện nay...Tuy nhiên, với phương án này, các hộ khách hàng sử dụng điện nhiều trên 700 kWh/tháng sẽ bị thiệt. Tổng số chỉ 0,46 triệu khách hàng, chiếm 1,8% tổng số khách hàng phải trả cao hơn.

Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực, Bộ Công Thương Nguyễn Anh Tuấn chia sẻ tại tọa đàm.

Tuy nhiên, TS. Nguyễn Tiến Thỏa, Chủ tịch Hội Thẩm định cho rằng, “chúng ta khó kỳ vọng một biểu giá mà 100% người dân chấp nhận nhưng biểu giá nào mang lại lợi ích lớn, hài hòa nhất cho người tiêu dùng, ngành sản xuất điện và quản lý nhà nước thì chúng ta lựa chọn.” TS. Nguyễn Tiến Thỏa cho rằng, phương án 5 bậc mà Bộ Công Thương đưa ra là phương án khả thi.

Đánh giá về phương án 1 bậc giá điện duy nhất, TS. Nguyễn Tiến Thỏa nhấn mạnh, chúng ta chưa đủ điều kiện để áp dụng; đồng thời phân tích, để bảo đảm đủ điện, ngành điện trong thời gian cao điểm vẫn phải huy động những nguồn điện giá cao (như chạy dầu...). Do đó, phải tạo ra các bậc thang giá điện để khuyến khích tiết kiệm và giải quyết vấn đề an sinh. Bên cạnh đó là nguồn cung về điện hiện nay chưa đáp ứng đủ nhu cầu và nguy cơ thiếu điện trong thời gian tới đã được đặt ra. Đặc biệt, điện được sản xuất từ nguồn tài nguyên không tái tạo vẫn chiếm tỷ lệ lớn, như than, dầu khí..., đang có nguy cơ cạn kiệt. Đây là quy luật khan hiếm tài nguyên và càng dùng nhiều càng đắt. Vì thế, việc áp dụng biểu giá 5 bậc thang để khuyến khích người dân tính toán dùng điện cho hợp lý và tiết kiệm nhất.

Đồng tình với phương án giá điện 5 bậc song ông Trần Đình Long, Phó chủ tịch Hội Điện lực Việt Nam cho rằng, bước nhảy giữa các bậc thang cũng nên xem xét lại, để làm thế nào bảo đảm lợi ích không chỉ cho người sử dụng điện mà còn cả cho đơn vị điện lực trong sự phát triển ngành điện. Theo đó, phải làm sao để bước nhảy giữa các bậc tương đối đồng đều như bậc thang; hoặc thiết kế bước nhảy tăng dần, các bậc sau phải trả giá cao hơn nhiều... “Những nhà thiết kế biểu giá bậc thang cũng nên nghiên cứu xem xét xem kiểu gì có lợi nhất để bảo đảm lợi ích cho khách hàng và ngành điện”, ông Trần Đình Long nhấn mạnh.

Tin, ảnh: PHƯƠNG HẰNG