Khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt

Từ năm 2017, Ngân hàng Nhà nước tỉnh đã xây dựng đề án và kế hoạch đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt. Theo đó, mục tiêu là 100% các siêu thị, trung tâm mua sắm lớn có thiết bị chấp nhận thẻ POS và cho phép người tiêu dùng thanh toán không dùng tiền mặt khi mua hàng… Vì vậy, việc đầu tư hạ tầng thanh toán điện tử được các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh quan tâm, đầu tư. Đến hết tháng 8-2020, trên địa bàn tỉnh có 253 máy POS và 78 máy ATM. So với kế hoạch giai đoạn 2017 - 2020 thì số lượng cả 2 loại máy này đều đã vượt kế hoạch, trong đó máy ATM vượt 7 máy, máy POS vượt 23 máy với khoảng 250.000 giao dịch/năm. Lợi ích của thanh toán không dùng tiền mặt là có thể thanh toán trong cả ngày nghỉ, khi các ngân hàng không làm việc và thanh toán vào bất cứ giờ nào trong ngày.

Khách hàng thanh toán tiền qua máy POS tại cửa hàng FPT, đường Bình Thuận,phường Tân Quang (TP Tuyên Quang).

Ông Phạm Đức Thuận, Giám đốc Vietinbank Tuyên Quang cho biết, để khuyến khích người dân sử dụng các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt, đơn vị chủ động cung cấp cho khách hàng những thông tin minh bạch, đầy đủ, rõ ràng các quyền lợi và nghĩa vụ của khách hàng cũng như trách nhiệm của ngân hàng trong bảo mật thông tin cá nhân của khách hàng khi sử dụng dịch vụ thanh toán điện tử. Theo đó, chi nhánh đặt các máy POS tại các siêu thị, cửa hàng và tăng tính liên kết với các ngân hàng khác để máy POS chấp nhận nhiều thẻ ATM nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu khách hàng.

Cửa hàng thời trang công sở Elise Tuyên Quang có liên kết với các ngân hàng thương mại đặt máy thanh toán POS và quét mã QR Pay. Tại đây, do lượng khách hàng chủ yếu là nhân viên văn phòng có sử dụng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng nên phản hồi từ khách hàng với việc thanh toán không dùng tiền mặt rất tốt. Khi khách hàng chỉ cần mang thẻ, hoặc điện thoại có cài đặt ứng dụng ngân hàng là có thể thanh toán được. Hiện tại hầu hết các giao dịch tại cửa hàng đều thực hiện qua các thẻ ngân hàng.

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực nhưng việc thanh toán không dùng tiền mặt hiện nay vẫn chưa phát triển như kỳ vọng. Siêu thị Vũ Công Tuyên Quang là nơi kinh doanh đồ điện máy, đồ gia dụng phục vụ các khách hàng từ thành thị đến nông thôn và vùng sâu, vùng xa. Các khách hàng ở thành phố, khách hàng làm việc nơi công sở có sử dụng các tài khoản, thẻ ngân hàng thì giao dịch thanh toán qua máy POS nhưng chưa nhiều. Còn các khách hàng ở vùng nông thôn đến mua sắm thì việc thanh toán qua máy POS hầu như không có.

Ông Trần Văn Giáp, thôn Tân An, xã Thái Hòa (Hàm Yên), một khách hàng mua máy lọc nước tại Siêu thị Vũ Công cho biết, gia đình ông vừa thu hoạch được mấy lứa chè búp tươi, tích cóp lại cũng được gần chục triệu đồng, nên ông quyết định dành 1 phần mua 1 máy lọc nước mới. Mặc dù 2 vợ chồng ông được con gái mở cho tài khoản ngân hàng để khi có việc gấp thì các con sinh sống ở xa có thể chuyển tiền vào tài khoản, nhưng vì ở vùng nông thôn, lại ít khi sử dụng các dịch vụ ngân hàng nên ông chỉ có thói quen sử dụng tiền mặt. Còn chị Hoàng Thị Đài, một khách hàng khác mua sắm tại đây cho biết, chị làm nhân viên kế toán tại một công ty ở thành phố, được trả lương 4,5 triệu đồng/tháng vào tài khoản ngân hàng. Nhưng mỗi khi có lương chị lại đi rút hết về để chi tiêu hằng ngày vì vậy nên ít khi sử dụng thẻ ngân hàng.

Theo ghi nhận từ đông đảo người dân, một trong những nguyên nhân chính khiến thanh toán qua máy POS nói riêng và các hình thức thanh toán điện tử nói chung khó phát huy hiệu quả chính là do trình độ hạn chế, tâm lý e ngại với các ứng dụng công nghệ thông tin dẫn đến tâm lý sợ rủi ro mất tiền, sợ bị nuốt tiền, nuốt thẻ… Bên cạnh đó, các đơn vị chấp nhận thẻ và chủ thẻ cũng chưa nhận thức được hết về lợi ích của việc tham gia hệ thống thanh toán qua POS, lại thêm lý do phải trả phí ngân hàng. Cũng có nhiều ý kiến cho rằng, hạ tầng thanh toán của ngành ngân hàng còn thiếu đồng bộ, mới được đầu tư chủ yếu ở khu vực đô thị, chưa phát triển nhiều ở nông thôn nên sẽ gây khó khăn cho người sử dụng dịch vụ khi di chuyển vào địa bàn không có thiết bị.

Để thúc đẩy hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước tỉnh tăng cường chỉ đạo các ngân hàng thương mại trên địa bàn đẩy mạnh hơn nữa công tác thông tin, tuyên truyền, vận động khách hàng sử dụng các sản phẩm, tiện ích ngân hàng; tích cực chủ động làm việc với Ngân hàng cấp trên để được cấp thêm máy móc, thiết bị, mở rộng phạm vi phục vụ, phát hành thẻ về khu vực nông thôn.

Bài, ảnh: Hải Hương