Kiểm soát chặt chẽ hoạt động thương mại điện tử, livestream bán hàng
Trong dự thảo Luật Thương mại điện tử (sẽ được Thủ tướng nghe báo cáo ngay trong tối 17/6), Bộ Công Thương đề xuất quy định rõ trách nhiệm các bên tham gia thương mại điện tử, từ doanh nghiệp nền tảng đến người bán hàng livestream.
Tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội chiều 17/6, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có phần phát biểu làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, đặc biệt trong các lĩnh vực quản lý thị trường, chống gian lận thương mại, phát triển xuất khẩu nông sản, thương mại điện tử và logistics.
Một số cán bộ có dấu hiệu tiếp tay cho vi phạm
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhìn nhận tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn diễn biến phức tạp, mặc dù các bộ, ngành và địa phương đã rất nỗ lực trong đấu tranh. Nguyên nhân được chỉ ra khá rõ ràng: Đây là hành vi mang lại lợi nhuận lớn, thu hút nhiều đối tượng tham gia. Các thủ đoạn ngày càng tinh vi, nhất là khi lợi dụng công nghệ số và thương mại điện tử; trong khi đó, năng lực tổ chức, nhân lực và phương tiện của các cơ quan chức năng vẫn còn hạn chế, pháp luật hiện hành chưa đủ sức răn đe, và một số cán bộ thậm chí có dấu hiệu tiếp tay cho vi phạm.
Bộ trưởng nhấn mạnh, để xử lý hiệu quả thực trạng này, Bộ Công Thương đang tham mưu hoàn thiện chính sách pháp luật, phân định rõ thẩm quyền giữa các cấp, tăng cường cơ chế phối hợp liên ngành, và đặc biệt là trình Quốc hội xem xét, thông qua Luật Thương mại điện tử sửa đổi. Song song, các biện pháp hậu kiểm, nâng cao hiệu lực kiểm tra, hỗ trợ nguồn lực cho lực lượng quản lý thị trường địa phương cũng sẽ được triển khai.
Các đại biểu dự phiên họp.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đặc biệt lưu ý đến vấn đề gian lận thương mại trên môi trường số. Việc bán hàng qua livestream hay các mô hình quảng cáo mới đang vượt ra ngoài khung pháp lý hiện hành. Do đó, trong dự thảo Luật Thương mại điện tử (sẽ được Thủ tướng nghe báo cáo ngay trong tối 17/6), Bộ Công Thương đề xuất quy định rõ trách nhiệm các bên tham gia thương mại điện tử, từ doanh nghiệp nền tảng đến người bán hàng livestream.
Giải pháp căn cơ được đưa ra bao gồm: phân cấp mạnh cho địa phương trong kiểm tra, giám sát; tăng cường thanh, kiểm tra phối hợp giữa các lực lượng chuyên ngành; chủ động rà soát, xử lý các hành vi lợi dụng không gian mạng để kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng.
Đồng thời, việc tuyên truyền, giáo dục người tiêu dùng trở thành “người tiêu dùng thông thái” cũng được xác định là then chốt trong cuộc chiến chống gian lận thương mại.
Giảm chi phí logistics - Nâng sức cạnh tranh cho hàng Việt
Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Bộ Công Thương đang triển khai ba cấp độ thương hiệu: thương hiệu ngành cấp quốc gia; thương hiệu sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý và nhãn hiệu tập thể cấp địa phương; và thương hiệu sản phẩm cấp doanh nghiệp.
Các chương trình đào tạo, tư vấn, cải tiến thiết kế, đăng ký bảo hộ, quảng bá hình ảnh được Bộ Công Thương thúc đẩy nhằm nâng cao năng lực quản trị thương hiệu, giúp hàng Việt thâm nhập bền vững vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đây cũng là bước đi quan trọng để thực hiện hiệu quả chủ trương "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", đồng thời khai thác tối đa thị trường trong nước hơn 100 triệu dân.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.
Sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử kéo theo lượng rác thải nhựa trong bao bì và sản phẩm gia tăng mạnh. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, nội dung này đã được tích hợp vào dự thảo Luật Thương mại điện tử sửa đổi, theo hướng từ “khuyến khích” đến “bắt buộc” sử dụng bao bì thân thiện môi trường.
Các chính sách cụ thể cũng được đề cập như: khuyến khích doanh nghiệp sử dụng vật liệu xanh thông qua ưu đãi, giảm giá, hỗ trợ truyền thông; tăng cường xã hội hóa việc thu gom và tái chế rác thải; hướng dẫn người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm thân thiện môi trường, qua đó lan tỏa ý thức tiêu dùng bền vững.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh vai trò của logistics trong nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Bộ Công Thương đang phối hợp các bộ ngành trình Chính phủ Chiến lược phát triển logistics giai đoạn 2025–2035, tầm nhìn đến 2050. Chiến lược này sẽ tập trung vào 5 nhóm giải pháp: nâng cấp hạ tầng và xây dựng trung tâm logistics; hoàn thiện thể chế và thủ tục hành chính; tăng cường liên kết vùng, kết nối cung – cầu; hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh; và cuối cùng là ứng dụng công nghệ số, đặc biệt AI, trong quản lý kho, cảng, vận tải đa phương thức và giao hàng chặng cuối.
