Kiểm toán môi trường vì Mục tiêu phát triển bền vững:Bài 4: Canada - tích cực hợp tác, hỗ trợ các SAI
Chung tay với các cơ quan kiểm toán tối cao (SAI) trên toàn cầu hướng tới thực hiện thành công các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), những năm qua, Canada đã có những hoạt động hợp tác với nhiều SAI nhằm tăng cường khả năng ứng phó với những thách thức về môi trường. Kiểm toán nhà nước (KTNN) Việt Nam cũng đã nhận được sự hỗ trợ tích cực từ Canada, giúp đạt được nhiều kết quả quan trọng góp phần bảo vệ môi trường, vì mục tiêu phát triển bền vững.
Hợp tác, hỗ trợ trong thực tiễn hoạt động kiểm toán
Thời gian qua, KTNN đã tập trung đánh giá việc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững với nhiều chuyên đề về lĩnh vực kinh tế, xã hội, môi trường; hành động của Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương trong việc hoàn thiện thể chế, chính sách, tăng cường nguồn lực tài chính để thực hiện SDGs… Thông qua kiểm toán, KTNN đã chỉ ra nhiều hạn chế, bất cập và có kiến nghị phù hợp. Đặc biệt, trong giai đoạn 2018-2021, KTNN đẩy mạnh kiểm toán môi trường - một trong những nhiệm vụ trọng tâm tác động đến việc thực hiện thành công SDGs.
Môi trường và các nội dung liên quan đến SDGs là những vấn đề mới, đòi hỏi KTNN phải tập trung nghiên cứu để hoàn thiện quy trình, phương pháp kiểm toán. Đồng thời phải tăng cường năng lực cho đội ngũ kiểm toán viên, học hỏi kinh nghiệm của các SAI để đáp ứng yêu cầu kiểm toán trong giai đoạn mới. Để đạt được các mục tiêu trên, một trong những nhiệm vụ hàng đầu là hợp tác, học hỏi kinh nghiệm từ các SAI, các tổ chức quốc tế.
CAAF là tổ chức công thúc đẩy tính liêm chính và niềm tin của người dân trong lĩnh vực kiểm toán ở Canada. Sự hợp tác giữa CAAF và KTNN Việt Nam thời gian qua rất hiệu quả, từ đó mang lại những đóng góp rất tích cực vào khu vực công ở Việt Nam.
Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn từng khẳng định, trong 15 năm qua, CAAF luôn dành cho KTNN Việt Nam sự ủng hộ mạnh mẽ và những hỗ trợ tích cực nhằm tăng cường năng lực hoạt động kiểm toán.
Trong những năm qua, các hoạt động, chương trình hợp tác với Quỹ Kiểm toán và Trách nhiệm giải trình Canada (CAAF) luôn được KTNN chú trọng. Đặc biệt, năm 2022, Khóa học “Kinh nghiệm kiểm toán SDGs” đã được tổ chức nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng và sự hiểu biết cho kiểm toán viên KTNN. Khóa học giúp học viên hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của các SAI trong kiểm toán SDGs. Đồng thời, xem xét các loại kiểm toán SDGs có thể thực hiện và những thách thức SAI phải đối mặt.
Trước đó, trong quá trình tổ chức thực hiện cuộc kiểm toán hợp tác “Việc quản lý nguồn nước lưu vực sông Mê Công, gắn với việc thực hiện SDGs” do KTNN Việt Nam chủ trì với sự tham gia của SAI Thái Lan, Myanmar, KTNN Việt Nam đã dẫn dắt các SAI tham gia triển khai thực hiện cuộc kiểm toán, đã chủ động tiến hành khảo sát, phối hợp với cơ quan chuyên môn, các chuyên gia môi trường trong và ngoài nước trong việc tư vấn, xây dựng Đề cương kiểm toán sát với thực tiễn, mang tính khả thi cao để chia sẻ, thống nhất với các SAI.
Đồng thời, xây dựng cơ chế trao đổi thông tin và hợp tác với Ủy ban Chia sẻ kiến thức của Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI); phối hợp chặt chẽ với các chuyên gia đến từ SAI Malaysia, Indonesia, Ngân hàng thế giới đặc biệt là CAAF trong suốt quá trình kiểm toán; thực hiện điều phối giữa các bên liên quan nhằm đảm bảo tiến độ, hiệu quả và chất lượng của cuộc kiểm toán.
KTNN Việt Nam và Canada đều là thành viên của Nhóm công tác về Kiểm toán Môi trường của INTOSAI (INTOSAI WGEA). Hiện tại, INTOSAI WGEA có 86 quốc gia thành viên, KTNN Việt Nam trở thành thành viên từ tháng 11/2023. Đầu năm 2024, các SAI đã tham dự Hội nghị lần thứ 22 của INTOSAI WGEA diễn ra tại Phần Lan.
Đoàn KTNN Việt Nam đã tích cực tham gia trao đổi, đóng góp ý kiến và chia sẻ kinh nghiệm trong thực tiễn hoạt động kiểm toán tại Việt Nam. Hội nghị đã trao Giải thưởng INTOSAI WGEA lần thứ 3 - Nguồn cảm hứng trong kiểm toán môi trường cho SAI Canada và một số SAI. Tham dự Hội nghị, đoàn KTNN Việt Nam đã tích cực tham gia trao đổi, đóng góp ý kiến và chia sẻ kinh nghiệm trong thực tiễn hoạt động kiểm toán tại Việt Nam.
Tăng cường hợp tác mang lại những kết quả tích cực
Trong chuyến thăm chính thức Canada từ ngày 27/9-02/10/2024, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Nguyễn Tuấn Anh đánh giá cao vai trò của KTNN Canada trong kiểm toán môi trường, tiến tới thực hiện SDGs. Đây là nội dung KTNN Việt Nam cũng rất quan tâm trong quá trình chuyển đổi xanh tại Việt Nam. Vì vậy, đây là lĩnh vực hứa hẹn triển vọng hợp tác lâu dài giữa hai cơ quan.
Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Canada Andrew Hayes cho biết, KTNN Canada có nhiều kỳ vọng vào sự hợp tác với KTNN Việt Nam, mong muốn thúc đẩy hợp tác giữa hai cơ quan phát triển mạnh mẽ hơn nữa. Điều này có thể thực hiện thông qua việc tăng cường trao đổi, tiếp xúc thường xuyên trên các cấp, các kênh; đẩy mạnh kết nối chiến lược phát triển, nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hợp tác trong lĩnh vực kiểm toán công.
Trước đó, tại Hội nghị sơ kết quan hệ đối tác giữa KTNN Việt Nam và CAAF năm 2023, tại Hà Nội, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Canada tại Việt Nam Shawn Steil từng khẳng định, CAAF luôn dành cho KTNN Việt Nam sự ủng hộ mạnh mẽ và những hỗ trợ kỹ thuật nhằm tăng cường năng lực kiểm toán. Canada sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam tăng cường năng lực kiểm toán hoạt động, trong đó chú trọng vào những cách tiếp cận mới về quản trị, trách nhiệm giải trình.
Chương trình hợp tác giữa hai cơ quan là một trong những dự án rất quan trọng và là điểm nhấn đánh dấu kỷ niệm 50 năm - hợp tác giữa hai quốc gia. Trên cơ sở đó, Đại sứ khẳng định Canada luôn chú trọng đẩy mạnh hợp tác nhằm thúc đẩy sự tăng trưởng của hai quốc gia. CAAF đã lựa chọn hỗ trợ tăng cường lĩnh vực kiểm toán hoạt động dành cho KTNN Việt Nam và nội dung này là mục tiêu hỗ trợ xuyên suốt giai đoạn 2008-2025.
Trên cơ sở đó, KTNN Việt Nam ngày càng chú trọng kiểm toán các chủ đề liên quan đến các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc, môi trường và biến đổi khí hậu, cũng như khai thác tài nguyên và công nghệ thông tin. Số lượng các cuộc kiểm toán hoạt động tăng dần cả về số lượng và chất lượng; đồng thời kết quả của các cuộc kiểm toán hoạt động đã nêu bật được những bất cập, hạn chế của hệ thống quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện nhiệm vụ trong một số lĩnh vực chuyên môn sâu.
Về kế hoạch thực hiện trong thời gian tới, chương trình hợp tác sẽ tiếp tục triển khai các yêu cầu theo sự cam kết của lãnh đạo cấp cao nhất của KTNN Việt Nam và CAAF. Các bên sẽ trao đổi, làm việc chặt chẽ, thường xuyên để đảm bảo chương trình thực hiện đúng tiến độ và hiệu quả. Việc xây dựng các hoạt động hỗ trợ, đặc biệt là trong lĩnh vực đào tạo sẽ có sự tham gia chặt chẽ của các đơn vị có liên quan, bám sát nhu cầu chuyên môn thực tế của KTNN Việt Nam./.