Kiểm tra chất lượng và an toàn thực phẩm hàng hóa nhập khẩu: Cải cách thuận lợi cho doanh nghiệp

Hội thảo tham vấn dự thảo Nghị định kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm hàng hóa nhập khẩu, do Tổng cục Hải quan phối hợp với Dự án Tạo thuận lợi thương mại do USAID tài trợ, tổ chức. Ông Mai Xuân Thành - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, cho biết: Nội dung dự thảo Nghị định bám sát 7 cải cách lớn trong Đề án Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 38/QĐ-TTg ngày 12/1/2021.

Theo ông Claudio Dordi - Giám đốc Dự án Tạo thuận lợi thương mại do USAID tài trợ, việc Tổng cục Hải quan soạn thảo dự thảo Nghị định này, là những nỗ lực để triển khai kịp thời, hiệu quả Đề án cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm hàng hóa nhập khẩu, nhằm đáp ứng các yêu cầu cải thiện môi trường kinh doanh theo chỉ đạo của Chính phủ. Nghị định khi được ban hành, sẽ là cơ sở pháp lý cho việc triển khai đầy đủ mô hình cải cách mới về kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm hàng hóa nhập khẩu, theo hướng thông thoáng, thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Hội thảo tham vấn nội dung dự thảo Nghị đinh về kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm hàng hóa nhập khẩu

Đại diện Cục Giám sát quản lý hải quan - Tổng cục Hải quan, cho biết: Điểm nhấn quan tọng của dự thảo Nghị định, đó là: Áp dụng quản lý rủi ro về kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm hàng hóa nhập khẩu. Các phương thức kiểm tra, bao gồm kiểm tra chặt; kiểm tra thông thường; kiểm tra giảm. Hàng hóa đã được cấp mã số đăng ký bản công bố hợp quy, hoặc hàng hóa chưa đăng ký bản công bố hợp quy có 3 lần liên tiếp kiểm tra chặt đạt yêu cầu, thì sẽ được chuyển đổi sang phương thức kiểm tra thông thường; hàng hóa có 3 lần liên tiếp kiểm tra thông thường đạt yêu cầu, thì được chuyển đổi sang phương thức kiểm tra giảm. Việc chuyển đổi phương thức kiểm tra, cũng sẽ được thực hiện tự động thông qua Cổng Thông tin một cửa quốc gia. Các tổ chức, cá nhân có thể tra cứu thông tin trên Cổng Thông tin một cửa quốc gia, để xác định phương thức kiểm tra và nộp hồ sơ đăng ký kiểm tra theo phương thức phù hợp.

Mô hình mới về kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm hàng hóa nhập khẩu, sẽ cắt giảm chứng từ kiểm tra (giảm 5 loại giấy tờ so với quy định tại Nghị định 154/2018/NĐ-CP) và tích hợp các chứng từ trong bộ hồ sơ để doanh nghiệp không phải nộp trùng lặp các chứng từ chuyên ngành. Đối với hàng hóa áp dụng phương thức kiểm tra giảm, doanh nghiệp sẽ chỉ phải nộp hồ sơ nếu lô hàng thuộc diện kiểm tra hồ sơ ngẫu nhiên 5%, còn lại 95% hàng hóa chỉ phải đăng ký kiểm tra. Quy trình, thủ tục kiểm tra thực hiện theo hướng đơn giản, áp dụng theo mặt hàng (quy định về hàng hóa giống hệt để hệ thống quyết định chuyển đổi phương thức kiểm tra theo mặt hàng).

Dự thảo Nghị định cũng yêu cầu công khai, minh bạch, kết nối và chia sẻ thông tin. Theo đó, các bộ, ngành liên quan, cơ quan hải quan, tổ chức đánh giá sự phù hợp, phải cập nhật thông tin lên Cổng Thông tin một cửa quốc gia, bao gồm thông tin về hàng hóa được miễn kiểm tra; hàng hóa được chuyển đổi phương thức kiểm tra; hàng hóa đăng ký bản công bố hợp chuẩn, công bố hợp quy, tự công bố; thông tin về kết quả kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm; danh sách hàng hóa đã áp dụng hệ thống quản lý tiên tiến, đã ký kết điều ước quốc tế, hàng hóa có cảnh báo… Điều này, sẽ giúp doanh nghiệp, người tiêu dùng có thể tra cứu được tình trạng hàng hóa trên Cổng Thông tin một cửa quốc gia để đăng ký kiểm tra theo phương thức phù hợp.

Ngoài ra, dự thảo Nghị định còn mở rộng quyền của người nhập khẩu được lựa chọn cơ quan kiểm tra (đối với hàng hóa áp dụng phương thức kiểm tra chặt, thông thường), được quyền lựa chọn tổ chức chứng nhận/giám định…

Nhiều ý kiến tham luận, góp ý từ phía doanh nghiệp và cơ quan chức năng tại hội thảo nêu trên, đều đánh giá cao nỗ lực của Tổng cục Hải quan, trong việc xây dựng dự thảo Nghị định này, nhằm hướng tới mục tiêu cải cách thủ tục kiểm tra chuyên ngành về chất lượng, an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu, theo hướng thông thoáng, thuận lợi hơn cho doanh nghiệp. Dự kiến, dự thảo Nghị định sẽ sớm được hoàn thiện, trình Chính phủ xem xét để ban hành.

Ngọc Quỳnh