Kiểm tra công tác giải phóng mặt bằng Dự án cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ

Bí thư Tỉnh ủy Lê Quang Tùng kiểm tra thực tế tại Khóm 5, thị trấn Bến Quan, huyện Vĩnh Linh - Ảnh: Trần Tuyền

Bàn giao mặt bằng sạch đạt 68,6%

Dự án cao tốc Vạn Ninh – Cam Lộ đoạn qua địa bàn tỉnh có chiều dài 32,53 km. Hiện đã hoàn thành công tác bồi thường, chi trả tiền hỗ trợ GPMB được 24,83 km/32,53 km, đạt 76,33%. Hoàn thành GPMB tuyến nhánh tại thị trấn Bến Quan dài 0,857 km. Bàn giao mặt bằng sạch cho Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh được 22,3/32,53 km, đạt 68,6%.

Tổng số hộ bị ảnh hưởng phải tái định cư (TĐC) là khoảng 351 hộ. Hiện tại, đã di dời được 22/351 hộ tại vị trí khởi công dự án. Dự kiến, có 9 khu TĐC (10 vị trí) với diện tích khoảng 37,24 ha. Hiện đã hoàn thành thành phê duyệt 9/9 dự án khu TĐC. UBND tỉnh đã có quyết định phê duyệt giá đất cụ thể để tính tiền bồi thường, hỗ trợ khi thực hiện công tác GPMB đối với 2/9 khu TĐC, gồm: Hải Thái, Linh Trường.

Trong đó, địa phương đã khởi công thi công khu TĐC Hải Thái ngày 31/8/2023. Với khu TĐC Bến Quan, địa phương đang tổ chức mời thầu xây lắp. Đối với 3 khu TĐC: Cam Thủy, Cam Tuyền, Cam Hiếu đã có quyết định phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công và kế hoạch lựa chọn nhà thầu. 4 khu TĐC còn lại đang triển khai thực hiện công bố hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công và dự toán; dự kiến sẽ tổ chức thi công các khu TĐC trong tháng 9/2023.

Kế hoạch vốn của dự án năm 2023 là 1.147 tỉ đồng. Tính đến ngày 19/9/2023, đã giải ngân được 180,832 tỉ đồng đạt 15,8%. Sở Giao thông vận tải đề nghị điều chỉnh vốn sang năm 2024 là 311,494 tỉ đồng.

Nhiều khó khăn cần tháo gỡ

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 311/TB- VPCP ngày 7/8/2023, công tác xây dựng các khu TĐC phải hoàn thành trong tháng 9/2023. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại chỉ có khu TĐC xã Hải Thái được khởi công xây dựng. 8/9 khu TĐC còn lại đang hoàn thiện hồ sơ và các thủ tục lựa chọn nhà thầu thi công.

Công tác tổ chức thi công trong thời gian tới sẽ gặp nhiều bất lợi do sắp vào mùa mưa bão. Hiện nhà thầu đã lập hồ sơ đăng ký khối lượng khai thác 2 mỏ đất (mỏ Linh Trường 3, mỏ Vĩnh Sơn 5) và đã trình Sở Tài nguyên và Môi trường hồ sơ mỏ Linh Trường 3; tuy nhiên đến nay công tác cấp phép khai thác chưa hoàn thành.

Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy Lê Thị Lan Hương đề nghị lãnh đạo tỉnh tiếp tục phối hợp, đề nghị Tập đoàn Cao su Việt Nam sớm bàn giao mặt bằng sạch - Ảnh: Trần Tuyền

Các trường hợp xây dựng nhà ở ổn định trên đất nông nghiệp, theo quy định thì bồi thường, hỗ trợ về đất nông nghiệp và hỗ trợ 50% đơn giá tài sản, vật kiến trúc và không thuộc đối tượng được bố trí tái định cư. Tuy nhiên, thực hiện theo quy định thì khó đạt sự đồng thuận của các hộ dân do mức giá bồi thường thấp, không đủ để người dân mua đất ở vị trí khác và xây dựng nhà để ở, ảnh hưởng đến an sinh của người dân về lâu dài.

Trên địa bàn xã Linh Trường có 3 trường hợp làm nhà trên đất công. Do tính chất là xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và công tác quản lý của xã (trước đây là xã Linh Thượng) chưa tốt nên đã phát sinh sự việc trên. Hiện tại, địa phương chưa có giải pháp, phương án phù hợp đối với 3 hộ dân này.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ thu hồi đất, giao mặt bằng cho Công ty Cổ phần Lâm sản Quảng Trị để doanh nghiệp di dời nhà máy, ổn định sản xuất - Ảnh: Trần Tuyền

Sau khi các hộ dân bị thu hồi đất, một số thửa đất có tính đến hành lang đường bộ thì diện tích để xây dựng các công trình kiên cố sẽ không đảm bảo yêu cầu, vị trí xây dựng không có kết nối với đường chính, độ dốc thửa đất lớn hoặc ở vị trí quá thấp (cao) hơn so với mặt đường.

Các công trình hạ tầng kỹ thuật nằm rải rác trên chiều dài toàn tuyến cao tốc, thuộc nhiều địa bàn khác nhau nên công tác GPMB để triển khai thi công gặp nhiều khó khăn; một số thiết bị phải nhập khẩu nên đơn vị thực hiện phải phụ thuộc nhiều yếu tố khách quan.

Cần quyết liệt hơn nữa trong công tác GPMB

Để triển khai thực hiện công tác GPMB có hiệu quả, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy Lê Thị Lan Hương đề nghị lãnh đạo tỉnh tiếp tục phối hợp, đề nghị Tập đoàn Cao su Việt Nam sớm bàn giao mặt bằng sạch để các địa phương triển khai xây dựng khu TĐC, nhà thầu thi công dự án.

Xem xét chấp thuận phương án tiến hành song song việc thu hồi đất, GPMB với xây dựng khu TĐC. Chỉ đạo quyết liệt việc cấp phép các mỏ đất để nhà thầu triển khai thi công theo kế hoạch. Các địa phương tích cực tuyên truyền, vận động các hộ dân xây nhà trên đất công tuân thủ, chấp hành quy định của pháp luật.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng yêu cầu các địa phương có phương án cụ thể để giải quyết những trường hợp xây nhà ở trên đất nông nghiệp, đất công. Rà soát, áp giá bồi thường GPMB phù hợp với thực tế. Đối với trường hợp Công ty Cổ phần Lâm sản Quảng Trị, cần đẩy nhanh tiến độ thu hồi đất, giao mặt bằng để doanh nghiệp di dời nhà máy, ổn định sản xuất.

Bí thư Tỉnh ủy Lê Quang Tùng yêu cầu các sở, ngành, địa phương cần quyết liệt hơn nữa trong công tác GPMB - Ảnh: Trần Tuyền

Qua kiểm tra thực tế và nghe những kiến nghị, đề xuất của đại diện lãnh đạo các địa phương; ý kiến trả lời, giải trình của lãnh đạo các sở, ngành liên quan, Bí thư Tỉnh ủy Lê Quang Tùng nhấn mạnh, tỉnh xác định đây là công trình trọng điểm, nhiệm vụ trọng tâm để triển khai thực hiện.

Vì vậy, các sở, ngành, địa phương cần quyết liệt hơn nữa trong công tác GPMB. Tích cực tuyên truyền, vận động để người dân hiểu rõ lợi ích của dự án đối với sự phát triển KT - XH chung của tỉnh. Sớm hoàn thiện các thủ tục cần thiết liên quan đến đất đai để đảm bảo quyền lợi của người dân.

UBND tỉnh cần nghiên cứu, rà soát lại các quy định để kịp thời sửa đổi nếu chưa phù hợp với thực tiễn. Tích cực phối hợp với các bộ, ngành trung ương, Tập đoàn Cao su Việt Nam để đảm bảo công tác GPMB được triển khai theo tiến độ.

Ban Quản lý Dự án đường Hồ Chí Minh tham mưu Bộ Giao thông vận tải một số nội dung về mặt kỹ thuật phù hợp với thực tiễn; kịp thời kiến nghị, đề xuất với tỉnh nếu gặp khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện dự án.

Trần Tuyền