Kiến nghị đưa hỗ trợ pháp lý đến chợ và gỡ khó thủ tục

Chiều 25-11, tại TP.HCM, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo tham vấn ý kiến về Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) và Hộ kinh doanh giai đoạn 2026 – 2031.

Chương trình giai đoạn mới được kỳ vọng tạo bước ngoặt khi mở rộng đối tượng hỗ trợ sang cả hộ kinh doanh và hợp tác xã (HTX), đồng thời nhấn mạnh việc ứng dụng chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động tư vấn pháp lý.

Cập nhật "giấy thông hành" hội nhập: AI và ESG

Góp ý trực diện cho dự thảo, TS Trần Quang Thắng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa phía Nam, cho rằng tư duy hỗ trợ pháp lý cần thoát lối mòn cũ để bắt kịp bối cảnh kinh tế toàn cầu 2025.

Ông Thắng kiến nghị chương trình cần bổ sung ngay các chuyên đề pháp lý chuyên sâu về những lĩnh vực mới nổi: Trí tuệ nhân tạo (AI), Bảo mật dữ liệu cá nhân và ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị). Bên cạnh đó, pháp lý thương mại quốc tế, đặc biệt là các quy định về hải quan và phòng vệ thương mại cần được chú trọng.

"Việc nắm vững các chuẩn mực mới này chính là tấm giấy thông hành bắt buộc để doanh nghiệp và hộ kinh doanh Việt Nam có thể vươn ra thị trường quốc tế, thay vì chỉ loay hoay ở sân nhà", ông Thắng nhấn mạnh.

Luật sư Nguyễn Đức Nghĩa, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Pháp lý DNNVV (HUBA).

Dù chính sách hỗ trợ đã có nhưng việc tiếp cận nguồn lực thực tế vẫn là bài toán nan giải. Luật sư Nguyễn Đức Nghĩa, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Pháp lý DNNVV (HUBA), thẳng thắn chỉ ra rào cản lớn nhất hiện nay nằm ở khâu thủ tục thanh quyết toán kinh phí.

Luật sư Nghĩa cảnh báo tình trạng "có tiền mà không tiêu được" do vướng mắc quá nhiều giấy tờ, chữ ký và thủ tục rườm rà. Ông đề xuất cần đơn giản hóa triệt để quy trình tài chính để dòng tiền hỗ trợ thực sự chảy về phía doanh nghiệp.

Ngoài ra, đại diện HUBA cũng kiến nghị sửa đổi Luật Hỗ trợ DNNVV 2017, trong đó đề xuất nâng hạn mức doanh thu xác định doanh nghiệp siêu nhỏ từ 3 tỉ lên 5 tỉ đồng để phù hợp với thực tế quy mô thị trường hiện nay.

Xây dựng trung tâm pháp lý tư vấn tận chợ

Một trong những đề xuất thực tế nhất tại hội thảo đến từ đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI). Nhận định khoảng cách kiến thức pháp lý tại cơ sở còn rất lớn, vị đại diện này cho rằng nhiều tiểu thương, người bán tạp hóa hay kinh doanh online đang hoang mang trước các quy định thuế mới mà không biết bấu víu vào đâu.

"Cần thiết lập các trung tâm tư vấn pháp lý ngay tại các chợ đầu mối, các khu vực tập trung đông hộ kinh doanh để luật sư thực sự đến gần dân nhất", vị này kiến nghị.

Tại hội thảo, nhiều ý kiến góp ý xây dựng trung tâm tư vấn pháp lý tận nơi hộ kinh doanh, hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận được thuận lợi. Ảnh: QH

Đồng tình với quan điểm trên, đại diện một doanh nghiệp phân phối chia sẻ góc nhìn từ chuỗi cung ứng, hỗ trợ hộ kinh doanh chính là cứu doanh nghiệp. Các quy định siết chặt về hóa đơn và thuế đang gây áp lực tâm lý nặng nề, khiến nhiều hộ kinh doanh thu hẹp quy mô hoặc ngừng nhập hàng. Điều này gây tắc nghẽn đầu ra cho các nhà sản xuất và phân phối lớn.

Do đó, việc hỗ trợ tư vấn cho hộ kinh doanh ổn định thủ tục hóa đơn không chỉ là giúp họ, mà là giải pháp sống còn để khơi thông dòng chảy hàng hóa cho cả thị trường.

QUANG HUY