Lợi nhuận lọc dầu toàn cầu tăng mạnh, có thể duy trì ở mức cao
Biên lợi nhuận lọc dầu trên toàn cầu đã vọt lên mức cao nhất trong nhiều năm trong tháng 11, theo dữ liệu của LSEG và đánh giá của giới phân tích. Nguyên nhân đến từ các lệnh trừng phạt đối với Nga, sự cố và công tác bảo trì tại nhiều nhà máy lọc dầu. Một số chuyên gia cho rằng xu hướng này khó hạ nhiệt nếu phương Tây không xây thêm nhà máy mới.
Lợi nhuận lọc dầu toàn cầu tăng mạnh và có thể duy trì ở mức cao. (Ảnh: AFP)
Diễn biến này trái ngược với thị trường dầu thô đang chịu áp lực bởi dự báo dư cung, và mâu thuẫn với kỳ vọng trước đó rằng đợt tăng chỉ là nhất thời do ảnh hưởng của thuế nhập khẩu.
Tại Mỹ, “chênh lệch 3-2-1” - chỉ số quan trọng đo lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu - đạt 32,13 USD/thùng ngày 18/11, gần mức đỉnh thiết lập trước đó và cao nhất kể từ tháng 3/2024. Ở châu Á, biên lợi nhuận đã hạ nhiệt từ mức cao nhất trong 20 tháng qua, nhưng biên lợi nhuận xăng ngày 14/11 vẫn ở gần mức cao nhất từ đầu năm.
Các cuộc tấn công bằng drone của Ukraine nhằm vào nhà máy lọc dầu và đường ống của Nga đã gây gián đoạn hoạt động. Nhiều nhà máy ở Mỹ và châu Âu phải tạm dừng vận hành. Nhà máy Dangote của Nigeria đang bảo trì, trong khi một số nhà máy ở châu Á và Trung Đông - như Al-Zour của Kuwait, cơ sở lớn nhất nước này - cũng gặp sự cố.
Tình trạng tắc nghẽn lọc dầu có thể kéo dài
Thị trường sản phẩm lọc dầu mạnh đã giúp giá Brent giữ quanh mức 60 USD/thùng, bất chấp dự báo dư cung do OPEC+ tăng sản lượng và nguồn cung từ các nước khác dồi dào hơn.
“Khoảng cách ngày càng lớn giữa giá dầu thô và giá sản phẩm khó mà thu hẹp lúc này”, John Evans, chuyên gia tại PVM Oil Associates nhận định.
Theo ông, “vấn đề nằm ở khâu lọc dầu và sẽ còn kéo dài trong tương lai gần, trừ khi phương Tây xây thêm nhà máy - điều rất khó xảy ra”.
Châu Âu nổi bật nhất
Biên lợi nhuận dầu diesel tại châu Âu đã tăng lên 33,90 USD vào ngày thứ Ba, mức cao nhất kể từ tháng 9/2023. Trong khi đó, biên lợi nhuận xăng Eurobob trên thị trường thực giảm nhẹ xuống mức cộng 23,36 USD so với dầu Brent theo dữ liệu LSEG, nhưng vẫn nằm sát đỉnh 26 tháng được thiết lập vào tuần trước.
Tuần trước, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã nâng dự báo lượng dầu tinh chế của châu Âu thêm 290.000 thùng/ngày trong tháng 11 và 12 nhờ biên lợi nhuận hấp dẫn, trong bối cảnh gián đoạn từ Nga thắt chặt nguồn cung sản phẩm chưng cất trung bình.
“Biên lợi nhuận cao đã phản ánh phần lớn rủi ro gián đoạn và đang là động lực mạnh để các nhà máy lọc dầu toàn cầu tăng công suất”, chuyên gia Eugene Lindell của FGE nhận định, nhất là khi nhiều cơ sở vừa hoàn tất mùa bảo trì.
IEA cho biết lợi nhuận lọc dầu trung bình toàn cầu trong đầu tháng 11 đã lên mức cao nhất trong hai năm qua.
Các tập đoàn lớn thu lời mạnh từ hoạt động lọc dầu
Nhiều công ty dầu khí - trước đó còn lo ngại 2025 sẽ là một năm khó khăn cho mảng lọc dầu - lại ghi nhận lợi nhuận quý III tăng rõ rệt nhờ biên lọc dầu được cải thiện.
Tại TotalEnergies (Pháp), lợi nhuận mảng hạ nguồn tăng 76%. CEO Patrick Pouyanné cho biết các lệnh trừng phạt mới của Mỹ với hai nhà khai thác Nga là Lukoil và Rosneft sẽ tiếp tục đẩy biên lọc dầu và giá dầu lên trong quý IV.
Thiếu hụt dầu diesel mang tính cấu trúc vẫn tiếp diễn
Biên lợi nhuận dầu diesel mạnh ở châu Âu là yếu tố chính hỗ trợ đà tăng, theo bà Susan Bell từ Rystad Energy.
Châu Âu vốn ở trong tình trạng thiếu dầu diesel mang tính cấu trúc, và việc một số nhà máy lọc dầu trong khu vực đóng cửa gần đây sẽ khiến nhu cầu nhập khẩu tăng thêm, IEA nhận định.
Trong báo cáo mới, Morgan Stanley dự báo biên lợi nhuận dầu diesel tại châu Âu sẽ duy trì trên 27 USD/thùng trong 6 tháng tới - mức cao hơn phần lớn thời gian từ đầu năm 2024, theo dữ liệu LSEG.
Tại Mỹ, biên lợi nhuận cũng tăng lên mức kỷ lục mới. Biên lợi nhuận dầu diesel của Mỹ chạm 49,12 USD/thùng vào tuần trước, mức cao nhất kể từ tháng 10/2023.
