Kiến nghị giám sát dự án của Công ty Hoàng Châu tại Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà

Ngày 29.6, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có văn bản gửi UBND tỉnh Lâm Đồng báo cáo kết quả kiểm tra dự án thuê môi trường rừng để phát triển du lịch sinh thái tại Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà của Công ty TNHH Đầu tư - Xây dựng Hoàng Châu.

Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà thành lập năm 2004, tên ghép từ tên hai đỉnh núi cao nhất của cao nguyên Lâm Viên là Bidoup (2.287m, đỉnh cao nhất Lâm Đồng) và Núi Bà (2.167m). Đây là một trong số những vườn quốc gia lớn nhất Việt Nam. Năm 2015, Vườn quốc gia là một phần của Khu dự trữ sinh quyển Langbiang được UNESCO công nhận. Ảnh: Hà Hữu Nết

Báo cáo cho biết, dự án triển khai trên diện tích 300 ha, thuộc một phần tiểu khu 91, 92, xã Đạ Chais, huyện Lạc Dương, hiện do Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà quản lý (tiểu khu 91: 168,16 ha, tiểu khu 92: 131,84 ha). Trong đó, đất có rừng 274,57 ha; Đất trống 22,73 ha; Đất sản xuất nông nghiệp 2,70 ha. Theo Quyết định số 503 ngày 8.3.2021 của Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng thì diện tích Công ty Hoàng Châu thuê môi trường rừng thuộc quy hoạch đất lâm nghiệp, đối tượng rừng phòng hộ (167,4 ha), rừng đặc dụng (132,6 ha).

Tại thời điểm kiểm tra, Công ty Hoàng Châu đã triển khai thi công một số hạng mục như:

Đào hồ chứa nước: Tại tiểu khu 92, diện tích tác động san gạt và đào hồ 3.740 m2. Tại tiểu khu 91, hiện đang thi công cải tạo mặt bằng và đào hồ (ở vị trí thứ nhất có diện tích đào hồ lấy đất san lấp tạo mặt bằng là 8.810 m2. Vị trí thứ hai có diện tích đào hồ lấy đất san lấp tạo mặt bằng là 2.260 m2. Tại hai vị trí này chưa hoàn thiện việc đào hồ).

Đào móng nhà sàn gỗ: Tại tiểu khu 92, với diện tích 524 m2, hiện chưa hoàn thiện. Căn cứ bản đồ hiện trạng tài nguyên rừng đã được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thẩm định, diện tích đào móng làm nhà có hiện trạng đất trống. Tại thời điểm kiểm tra ghi nhận có 1 máy đào tại tiểu khu 92, 1 xe ô tô ben, 1 máy nổ dùng để bơm nước tại tiểu khu 91, hiện không hoạt động.

Hiện trường không có phát sinh thêm so với báo cáo số 212 ngày 13.5.2022 của UBND huyện Lạc Dương. Đoàn kiểm tra thống nhất số liệu đã tác động của Công ty Hoàng Châu theo Báo cáo số 212. Công ty Hoàng Châu cũng đã ngừng tác động theo yêu cầu của UBND huyện Lạc Dương, đã xử lý thực bì đối với diện tích vi phạm, đã vận chuyển cây thông 3 lá vào hiện trường và sẽ thực hiện việc trồng lại rừng trước ngày 30.6.2022.

Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, việc thi công đào hồ chứa nước đã ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nước sinh hoạt của người dân xã Đạ Chais, nguồn nước bị đục không sử dụng được trong sinh hoạt của các hộ dân. Nguyên nhân do Công ty Hoàng Châu thi công thời điểm đã bước vào mùa mưa, nước mưa đã cuốn lượng đất, đá xuống suối gây đục nguồn nước.

Theo trình bày của đại diện Công ty Hoàng Châu, trong quá trình thi công đào hồ chứa nước, công ty đã làm mương thoát nước để không ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt của người dân. Tuy nhiên, trong tháng 4.2022, có nhiều trận mưa lớn đã cuốn đất, đá xuống suối, gây ô nhiễm nguồn nước nên người dân không thể sử dụng nước trong sinh hoạt hàng ngày. Quá trình thi công, công ty đã tận dụng nguồn cát, đá có sẵn tại suối để thực hiện các hạng mục đầu tư của dự án thuê môi trường rừng.

Về tính pháp lý của việc đào hồ, san gạt mặt bằng, đào móng sàn nhà, khai thác khoáng sản, hành vi vi phạm gây ô nhiễm nguồn nước, tại thời điểm kiểm tra Công ty Hoàng Châu chưa cung cấp được các hồ sơ pháp lý có liên quan.

Công ty Hoàng Châu lập dự án đầu tư du lịch sinh thái tại Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà theo văn bản 1671 ngày 27.3.2018 của UBND tỉnh Lâm Đồng, đã được Sở Kế hoạch và Đầu tư có ý kiến tại Văn bản số 247 ngày 2.3.2018. Công ty Hoàng Châu chưa điều chỉnh các nội dung liên quan đến tác động môi trường theo Văn bản số 1983 ngày 8.11.2019 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, chưa có văn bản báo cáo những thay đổi so với báo cáo đánh giá tác động môi trường gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường theo Quyết định số 2894 ngày 1.10.2018 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà nằm trên địa bàn huyện Lạc Dương và Đam Rông (tỉnh Lâm Đồng), cách thành phố Đà Lạt 35 km theo tỉnh lộ 723. Nơi đây được mệnh danh là "Mái nhà Tây Nguyên". Ảnh: Mai Văn Bảo

Căn cứ hồ sơ, tài liệu, văn bản quy định pháp luật có liên quan và kết quả kiểm tra thực tế hiện trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiến nghị UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo:

Giao Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà căn cứ nội dung Quyết định số 2064 ngày 26.9.2017 của UBND tỉnh Lâm Đồng về việc phê duyệt Đề án cho thuê môi trường rừng để phát triển du lịch sinh thái tại Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà và Hợp đồng thuê môi trường rừng ngày 8.10.2018, khẩn trương kiểm tra, đánh giá, giám sát việc thực hiện dự án của Công ty Hoàng Châu từ khi ký hợp đồng thuê môi trường rừng đến nay. Đề xuất xử lý hoặc báo cáo cấp thẩm quyền xử lý các vi phạm của Công ty Hoàng Châu theo quy định của Luật Lâm nghiệp và quy định pháp luật liên quan khác.

Đồng thời hướng dẫn Công ty Hoàng Châu thực hiện các nội dung theo Văn bản số 1671 của UBND tỉnh, Văn bản số 1983 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Quyết định số 2994 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp cùng các đơn vị liên quan kiểm tra việc đào ao hồ, san gạt mặt bằng, đào móng nhà sàn, khai thác khoáng sản, gây ô nhiễm nguồn nước để xử lý hoặc đề xuất cấp thẩm quyền xử lý theo quy định.

Giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì phối hợp với các sở, ngành, địa phương liên quan kiểm tra, giám sát Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà thực hiện Đề án cho thuê môi trường rừng để phát triển du lịch sinh thái theo quy định.

Giao UBND huyện Lạc Dương chỉ đạo Hạt Kiểm lâm huyện Lạc Dương, UBND xã Đạ Chais phối hợp cùng Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà kiểm tra, giám sát quá trình Công ty Hoàng Châu khắc phục gây ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt. Trường hợp Công ty Hoàng Châu không thực hiện việc khắc phục, vẫn tiếp tục thi công gây ô nhiễm nguồn nước, phải lập hồ sơ vi phạm để xử lý hoặc đề xuất cấp thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.

Yêu cầu Công ty Hoàng Châu thực hiện nghiêm chỉ đạo của UBND tỉnh Lâm Đồng tại Văn bản 3696 ngày 22.5.2022. Công ty Hoàng Châu chỉ được thực hiện những thay đổi so với báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt, sau khi có văn bản chấp thuận của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Đề nghị Công ty Hoàng Châu báo cáo giải trình bằng văn bản, đồng thời đề xuất giải pháp khắc phục các tồn tại, cam kết thời gian khắc phục các vi phạm trong thời gian ngắn nhất, báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét giải quyết đối với việc tự ý đào ao hồ, đào móng nhà sàn, khai thác khoáng sản, gây ô nhiễm nguồn nước. Khẩn trương thực hiện việc trồng lại rừng trên diện tích vi phạm trước ngày 30.6.2022.

Hữu Tiến