Kiến nghị làm đường sắt nối sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành
Tuyến đường sắt này sẽ đi theo lộ giới đường Phạm Văn Đồng, đường sắt Trảng Bom - Hòa Hưng, vành đai 2 và kết nối ray trực tiếp với tuyến đường sắt nhẹ Thủ Thiêm - sân bay Long Thành.
UBND TP.HCM vừa có văn bản góp ý về dự thảo đang được xây dựng về Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2030 của Cục Đường sắt Việt Nam. Trong văn bản góp ý, UBND TP đề nghị Bộ GTVT yêu cầu đơn vị tư vấn (đơn vị dự thảo Quy hoạch mạng lưới đường sắt) nghiên cứu bổ sung phương án tổ chức chạy tàu trực tiếp từ Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất đến Cảng hàng không quốc tế Long Thành thông qua tuyến đường sắt đô thị số 4b kéo dài.
Chọn phương án kết nối
Cụ thể, trong văn bản góp ý dự thảo của UBND TP gửi Cục Đường sắt Việt Nam, UBND TP cho biết về giải pháp tăng kết nối giữa sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành thì đơn vị tư vấn đề xuất hai phương án kết nối.
Phương án 1 theo tư vấn là điều chỉnh, kéo dài tuyến đường sắt đô thị số 4b (thuộc tuyến metro số 4 của TP.HCM). Về phương án này UBND TP cho rằng việc kéo dài tuyến đường sắt đô thị số 4b sẽ đi qua một số khu vực đông dân cư hiện hữu (như khu đô thị Thanh Đa, An Phú...), đi qua nút giao Rạch Chiếc, An Phú.
Phương án này sẽ tạo nên hành lang tuyến mới chưa có trong quy hoạch đô thị, ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều đồ án quy hoạch chi tiết, quy hoạch phân khu trên địa bàn TP. “Đồng thời phương án phải bổ sung hai cầu đường sắt vượt sông Sài Gòn. Do đó cần đánh giá tính khả thi về việc đề xuất bổ sung đoạn tuyến đường sắt nêu trên (theo quy định tại Điều 4 Luật Quy hoạch)” - văn bản UBND TP.HCM nêu.
Đối với phương án 2 theo tư vấn là kéo dài tuyến đường sắt đô thị số 2 (metro số 2 ở TP.HCM) để kết nối trực tiếp với nhà ga Cảng hàng không Tân Sơn Nhất). Theo UBND TP, điều chỉnh quy hoạch chi tiết Cảng hàng không Tân Sơn Nhất đã được Bộ GTVT phê duyệt ngày 19-2-2021. Ngoài ra, dự án tuyến đường sắt đô thị số 2 đã được phê duyệt và đang trong quá trình triển khai thực hiện. Do đó cần nghiên cứu hiện trạng quy hoạch xây dựng và quản lý sử dụng đất để làm rõ tính khả thi của phương án đề xuất.
Trước hai phương án được tư vấn đề xuất, UBND TP đề nghị Bộ GTVT yêu cầu đơn vị tư vấn nghiên cứu bổ sung phương án tổ chức chạy tàu trực tiếp từ Cảng hàng không Tân Sơn Nhất đến Cảng hàng không quốc tế Long Thành thông qua tuyến đường sắt đô thị số 4b kéo dài.
Theo đó, tuyến đường sắt này sẽ đi theo lộ giới là đường Phạm Văn Đồng, đường sắt Trảng Bom - Hòa Hưng, tuyến vành đai 2 (nằm trên địa bàn TP Thủ Đức) và kết nối ray trực tiếp với tuyến đường sắt nhẹ Thủ Thiêm - sân bay Long Thành tại nút giao vành đai 2 với cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây. “Tuyến này sẽ nhằm tăng cường phát triển hệ thống đường sắt đô thị trên địa bàn TP Thủ Đức. Đồng thời cần nghiên cứu hướng tuyến đường sắt đô thị số 4b kết nối trực tiếp với nhà ga Tl, T2, T3 Cảng hàng không Tân Sơn Nhất” - văn bản UBND TP góp ý.
Cần lưu ý về hiệu quả
“Theo tôi thì làm đường sắt rất tốn kém vì các bài toán giải tỏa mặt bằng và hiệu quả kinh tế của tuyến đường sắt nối hai sân bay này” - PGS-TS Nguyễn Thiện Tống, nguyên Chủ nhiệm bộ môn Kỹ thuật hàng không Trường ĐH Bách khoa TP.HCM, đánh giá.
Theo ông Tống, cần làm rõ hơn về mục đích và hiệu quả của tuyến đường sắt kết nối sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành tương lai. Đường sắt kết nối này phục vụ cho hành khách hay hàng hóa giữa hai cảng, cần có thêm các số liệu, con số cụ thể về nhu cầu thật sự của tuyến. Ông Tống cũng nêu vấn đề về việc cần xem xét nhiều phương án như đường bộ hiện nay giữa hai sân bay như thế nào, chúng ta đã điều chỉnh, mở rộng để đáp ứng nhu cầu hay chưa.
Còn theo TS Phạm Văn Hùng, Phó Phân viện trưởng Phân viện Khoa học công nghệ GTVT phía Nam, ý tưởng thiết kế tuyến đường sắt kết nối hai sân bay là tốt nhưng vấn đề cần lưu tâm là nhu cầu vốn như thế nào, trong khi còn nhiều tuyến khác quan trọng cần đầu tư trước mắt hơn. “Tuyến đường sắt kết nối hai sân bay là cần thiết cho khách trong nước và cả nước ngoài, nó cũng góp phần phục vụ kinh tế, vận chuyển hàng hóa tới sân bay mà không gây kẹt xe” - ông Hùng phân tích.•
UBND TP lưu ý về việc cần nghiên cứu bổ sung các tuyến đường sắt dùng cho vận tải hàng hóa (có thể khai thác chung với vận tải hành khách trong giai đoạn đầu khi nhu cầu chưa cao), kết nối dễ dàng, thuận lợi giữa các cảng như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, các cảng biển lớn và các khu công nghiệp lớn của các tỉnh trong khu vực.
Đề xuất nghiên cứu kéo dài tuyến đường sắt đô thị số 1
Trong văn bản góp ý này, UBND TP cũng lưu ý thêm Bộ GTVT và các địa phương liên quan đã thống nhất đề xuất việc nghiên cứu kéo dài tuyến đường sắt đô thị số 1 (tuyến Bến Thành - Suối Tiên) về phía tỉnh Bình Dương và tỉnh Đồng Nai.
Do đó, UBND TP đề nghị tư vấn cập nhật nội dung kéo dài tuyến đường sắt đô thị số 1 và nghiên cứu các giải pháp kết nối phù hợp để đảm bảo khai thác đồng bộ, hiệu quả các tuyến đường sắt quốc gia và tuyến đường sắt đô thị kéo dài.