Kiên quyết, khẩn trương xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm khai thác IUU
Chiều tối 21/10, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 18 của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 18 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU. (Ảnh: TRẦN HẢI)
Cùng dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Trưởng Ban Chỉ đạo. Phiên họp được truyền trực tuyến tới 21 tỉnh, thành phố ven biển.
Sau khi nghe các tham luận, kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu phải tuyên chiến với tình trạng khai thác IUU; do đó, hằng tuần, các bộ, ngành phải báo cáo nghiêm túc, hiệu quả, công việc có chuyển biến rõ nét, tiến bộ lên hằng tuần; nếu tập thể, cá nhân nào không hoàn thành nhiệm vụ sẽ bị xử lý trách nhiệm.
Chúng ta phải thực hiện nghiêm việc này vì lợi ích quốc gia, vì lợi ích, hạnh phúc, ấm no của nhân dân, phát triển ngành thủy sản an toàn, bền vững. Vì vậy, mọi cán bộ, đảng viên, công dân phải thực hiện nghiêm việc này theo quy định của Đảng, luật pháp của Nhà nước, nhất là Quy định 366-QĐ/TW của Bộ Chính trị, Chỉ thị 32-CT/TW của Ban Bí thư. Đây cũng là một trong những tiêu chí đánh giá cán bộ; địa phương nào làm không tốt, Bí thư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân sẽ bị xử lý nghiêm.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu ý kiến kết luận phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)
Thủ tướng yêu cầu Văn phòng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các bộ, ngành phải theo dõi, đánh giá hằng tuần các bộ, ngành, địa phương; phải có báo cáo cụ thể trình Bộ Chính trị; lãnh đạo, chỉ đạo công việc theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, bám sát các Kết luận của Thủ tướng Chính phủ cũng như của Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải phối hợp Văn phòng Chính phủ giao việc hàng tuần, kiểm điểm đánh giá, nêu rõ những việc làm tốt, chưa tốt, những công việc sắp tới trên tinh thần "6 rõ: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả". Thủ tướng đánh giá trong tuần qua, các bộ, ngành có những bước tiến tích cực nhưng chưa đột phá; do đó phải xử lý tích cực, dứt điểm vì sắp hết năm 2025.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà - Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU phát biểu ý kiến tại phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)
Thủ tướng cho biết vừa ký ban hành Công điện số 198/CĐ-TTg về tháng cao điểm chống IUU và Quyết định số 2310/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch hành động tháng cao điểm chống IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam, do đó, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương bám sát Kế hoạch này để thực hiện; Bộ Ngoại giao phải cập nhật các thông tin mới, theo đó, Vụ Báo chí Bộ Ngoại giao phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thông tấn báo chí, biểu dương những tập thể, cá nhân thực hiện tốt, cảnh báo, phê bình, nêu rõ những hạn chế, yếu kém của các chủ thể liên quan trên tinh thần làm nghiêm túc, thường xuyên.
Thủ tướng đánh giá việc quản lý tàu cá và giám sát hoạt động khai thác có tiến bộ, nhưng thẳng thắn chỉ rõ hiện cả nước có 80.598 tàu nhưng mới giảm 286 tàu không được cấp phép; vẫn còn 5.712 tàu chưa được cấp, số lượng tàu cá đã cấp phép tăng 1.116 tàu so với tuần trước. Trong tuần này, các địa phương phải hoàn thành việc cấp phép. Đến tuần tới nếu tàu cá không có phép thì địa phương, các lực lượng chức năng dứt khoát không cho ra khơi.
Thủ tướng yêu cầu phải hoàn thành toàn bộ việc lắp đặt thiết bị định vị VMS; yêu cầu Tập đoàn Viettel, VNPT tích cực xử lý việc này, sử dụng hệ thống kỹ thuật để hỗ trợ, nếu cần mua sắm thêm thiết bị hiện đại nhất hiện nay để phục vụ việc này thì đề xuất Chính phủ xem xét.

Lãnh đạo các cơ quan thông tấn, báo chí chủ chốt, các đại biểu tham dự phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)
Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp chặt chẽ các địa phương khẩn trương hoàn thiện hạ tầng các cảng cá; phối hợp với địa phương công bố cảng nào đủ điều kiện thì cho hoạt động; cảng nào không đủ điều kiện thì phải hoàn thiện đủ điều kiện, không được “chập chờn” việc này; hạng mục nào thiếu thì phải chủ động đầu tư, không được trông chờ, ỷ lại vào Trung ương.
Về xử lý vi phạm pháp luật trong khai thác IUU, Thủ tướng đánh giá bước đầu có chuyển biến tích cực như đã nêu từ đầu năm 2025 đến ngày 20/10, đã khởi tố 21 vụ/22 bị can; đã đưa ra xét xử 1 vụ/2 đối tượng; riêng từ đầu tháng 10 đến nay khởi tố thêm 9 vụ/15 bị can; tuy nhiên, một số địa phương vẫn để xảy ra tình trạng tàu cá không đủ điều kiện (khoảng 6.000 tàu) vẫn cho hoạt động.
Do đó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an, Bộ Quốc phòng phối hợp kiểm soát việc này; nhắc lại yêu cầu nếu không đủ điều kiện thì kiên quyết không cho hoạt động.

Đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị tham dự phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)
Việc một số vụ vi phạm vùng biển nước ngoài chưa được xử lý dứt điểm, hồ sơ chuyển cơ quan tố tụng còn chậm; tiến độ hoàn thiện hồ sơ truy xuất nguồn gốc, dữ liệu nghề cá quốc gia còn hạn chế, do đó, Thủ tướng yêu cầu Viettel phải tích cực cùng các địa phương ven biển hoàn thành hồ sơ truy xuất nguồn gốc trong tuần này.
Từ nay đến khi đoàn kiểm tra về IUU của Ủy ban châu Âu (EC) đến Việt Nam làm việc thì thời gian không còn nhiều, do đó, Thủ tướng yêu cầu mục tiêu phải phát triển thủy sản ổn định, bền vững, quyết tâm tháo gỡ thẻ vàng của EC vì uy tín, danh dự của đất nước; phát triển ngành thủy sản bền vững, đi bằng chính đôi chân của mình; phải tăng cường giáo dục công dân; phải mở đợt cao điểm tuyên truyền rộng rãi trên toàn hệ thống chính trị; điều hành các công việc này trên cơ sở dữ liệu.

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)
Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương ban hành bộ tiêu chí cảng cá đủ điều kiện chống IUU; chủ trì với Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an chuẩn bị các hồ sơ, báo cáo để Bộ Ngoại giao làm việc với Đoàn công tác EC; Chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) và Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Báo Nhân Dân, xây dựng chuyên mục “Hành động thực chất - Gỡ thẻ vàng IUU”; tăng cường xúc tiến hợp tác khai thác đánh bắt cá với một số nước lân cận.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường thiết lập toàn bộ các công cụ kiểm soát, không để tàu cá ra biển mà không có kết nối với trung tâm VMS. Bộ Quốc phòng tiếp tục tuần tra ngăn chặn tàu cá vi phạm ở vùng biển nước ngoài; đưa vào sử dụng hệ thống kiểm soát tàu cá, ngư dân trên các vùng biển, hoàn thành trước ngày 30/10/2025.
Bộ Quốc phòng chủ trì, hoàn thiện quy chế phối hợp trên biển trước ngày 25/10/2025; chỉ đạo tập đoàn Viettel phối hợp với VNPT hoàn thiện hệ thống kết nối dữ liệu giám sát tàu cá, đưa vào sử dụng hệ thống cảnh báo mất kết nối VMS, hoàn thành trước ngày 30/10/2025.
Bộ Công an tập trung điều tra, truy tố, xét xử những vụ án IUU, nhất là đường dây tổ chức đưa tàu cá vượt ranh giới; phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các địa phương triển khai VNeID quản lý ngư dân, tàu cá; tiếp tục khởi tố các vụ án liên quan IUU.
Bộ Ngoại giao tiếp tục phối hợp các cơ quan liên quan chuẩn bị nội dung đối thoại kỹ lưỡng, cung cấp nội dung hàng tuần cho Đoàn công tác EC; chủ động làm việc với Malaysia về các vụ việc liên quan IUU.
Nhân dịp này, Thủ tướng phê bình, yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm của Đại sứ Việt Nam tại Malaysia, báo cáo Thủ tướng Chính phủ vì không hoàn thành nhiệm vụ liên quan công tác chống IUU, nhất là không kết nối với các cơ quan liên quan phía Malaysia để nắm tình hình phía bạn xét xử các vụ việc IUU.
Bộ Tư pháp ngay tuần này trình Chính phủ ban hành nghị định mới về quy định xử phạt vi phạm hành chính theo hướng tăng nặng mức xử phạt đối với các hành vi khai thác IUU. Các địa phương ven biển nghiêm túc thực hiện nghiêm chỉ đạo, chỉ thị của Trung ương, phân công trách nhiệm rõ ràng; xử lý dứt điểm các vụ việc bị ngắt kết nối VMS; yêu cầu Bộ Quốc phòng, Viettel, VNPT phải sử dụng các công cụ, biện pháp kỹ thuật để thực hiện kiểm soát việc này, báo ngay cho địa phương các trường hợp này, thậm chí điều tàu ra ép tàu cá vi phạm về xử lý ngay.
Phải làm tốt công tác chuyển đổi nghề cho ngư dân; ngân hàng phải hỗ trợ vốn tín dụng cho việc này. Các cơ quan báo chí phải có kế hoạch tuyên truyền những người tốt, việc tốt, phát hiện các vụ việc sai phạm để xử lý; tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
Các cơ quan đại diện báo chí Việt Nam ở nước ngoài phải tuyên truyền việc này cho EC thấy nỗ lực của Việt Nam đang tích cực chống khai thác IUU. Các cơ quan thanh tra cấp tỉnh, thành phố phải vào cuộc, tỉnh nào làm không tốt thì Thanh tra Chính phủ vào cuộc thanh tra chuyên đề; các tỉnh tổ chức các đoàn thanh tra xuống địa phương làm rõ, xử lý trách nhiệm cá nhân. Bộ Ngoại giao thông báo cho Đại sứ Việt Nam tại các nước liên quan về việc này.