Kiến tạo đô thị xanh, giàu bản sắc

Tối 22/6, tại Hà Nội, Hội Quy hoạch phát triển Đô thị Việt Nam (VUPDA) tổ chức lễ trao Giải thưởng Quy hoạch Đô thị Quốc gia (VUPA) lần thứ IV. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà dự và phát biểu chỉ đạo. Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gửi lẵng hoa chúc mừng.

Chương trình văn nghệ chào mừng. Ảnh: Lại Tấn

Quy hoạch dẫn dắt phát triển với tầm nhìn dài hạn

VUPA 2024 quy tụ 6 thể loại tham gia dự giả, bao gồm: Đồ án Quy hoạch xây dựng; các khu vực đã được đầu tư xây dựng; chất lượng môi trường đô thị; quy hoạch nông thôn; các ấn phẩm về Quy hoạch; các tổ chức và cá nhân tham gia quản lý phát triển đô thị, điểm dân cư nông thôn xuất sắc. Chất lượng các tác phẩm dự thi được đánh giá ngày càng cao cả về chuyên môn và cách thể hiện, không chỉ đạt đẳng cấp quốc gia mà còn mang tầm quốc tế.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu. Ảnh: Lại Tấn

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá, công tác quy hoạch đô thị có vai trò hết sức quan trọng để dẫn dắt, là cơ sở và nền tảng cho các hoạt động xây dựng và quản lý phát triển đô thị cũng như nông thôn. Quy hoạch đô thị chính là nghệ thuật, tổ chức xã hội khoa học về sự phát triển cân bằng, là cầu nối giữa quá khứ và tương lai, giữa con người và thiên nhiên, là cơ sở để tối ưu hóa nguồn lực, phát huy giá trị của tự nhiên và con người.

Qua các tác phẩm tham gia VUPA 2024, Phó Thủ tướng đặc biệt ấn tượng trước sự định hình khá rõ nét của tư duy quy hoạch xanh và bền vững như là xu hướng chủ đạo, với đô thị thông minh, tích hợp công nghệ và nhân văn, đặt con người vào trung tâm và tôn trọng bản sắc văn hóa. Đây là minh chứng sống động cho tài năng, tâm huyết và trăn trở của cộng đồng các kiến trúc sư, các nhà quy hoạch.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đất nước ta đang ở trong một giai đoạn có ý nghĩa lịch sử khi thực hiện việc sắp xếp lại đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới, địa lý hành chính các cấp. Trong rất nhiều việc phải làm, việc đầu tiên, cần được ưu tiên hàng đầu, chính là xác lập một nhận thức đúng đắn trong quy hoạch – coi đó là nền tảng để định vị lại không gian phát triển, tổ chức lại quản lý, khai thác hiệu quả nguồn lực, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, và trên hết là thuận theo quy luật tự nhiên.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển Đô thị Việt Nam Trần Ngọc Chính trao 2 Giải đặc biệt VUPA 2024. Ảnh: Lại Tấn

"Đây chính là thời điểm để khắc phục những hạn chế, bất cập trong quá trình phát triển vừa qua, đồng thời bắt tay ngay vào việc thiết lập khuôn khổ pháp lý mới, từ quy hoạch tổng thể đến quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết. Các quy hoạch cần được định hình với tư duy chiến lược, định hướng mở – vừa tạo dư địa phát triển, vừa mở ra không gian hiện thực hóa khát vọng, tầm nhìn. Trong những không gian như vậy, cần có dư địa để các nhà kiến trúc, các nhà quản lý có thể phát huy trí tuệ, kinh nghiệm, từ đó tạo ra những đô thị phong phú, đa dạng, mang đậm ý nghĩa sáng tạo và phù hợp với điều kiện đặc thù của từng vùng, từng địa phương” – Phó Thủ tướng chia sẻ.

Phó Thủ tướng mong muốn, tư duy phát triển xanh, bền vững, kinh tế tuần hoàn sẽ trở thành nguyên tắc xuyên suốt, cốt lõi trong quy hoạch đô thị. Cùng với đó, các ngành chức năng cần chuyển đổi số toàn diện, cung cấp các dữ liệu, giải pháp, sản phẩm quy hoạch có tính bền vững.

Phó Thủ tướng cũng lưu ý, cần đặt yếu tố văn hóa và con người vào vị trí trung tâm của phát triển, để kiến tạo đô thị và không gian nông thôn mang đậm bản sắc và văn hóa Việt Nam; coi trọng bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa, lịch sử, cảnh quan bản địa, quy hoạch phải kiến tạo nên những không gian công cộng giàu tính nhân văn, an toàn, tiện ích.

Tư duy linh hoạt

Phát biểu tại lễ trao giải, Chủ tịch VUPDA Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội đồng giải thưởng Quy hoạch Đô thị Quốc gia cho biết, giải thưởng nhằm tôn vinh các tác giả là kiến trúc sư, các nhà quy hoạch, nhà quản lý đô thị, doanh nghiệp, nhà thầu xây dựng và các tổ chức xã hội, người dân có những đóng góp xuất sắc trong quá trình tham gia vào công tác quy hoạch, phát triển đô thị và điểm dân cư nông thôn Việt Nam.

Chủ tịch VUPDA Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội đồng giải thưởng Quy hoạch Đô thị Quốc gia phát biểu. Ảnh: Lại Tấn

Theo đánh giá của Hội đồng sơ khảo và chung khảo, điểm nổi bật của VUPA 2024 là sự chuyển mình trong tư duy quy hoạch linh hoạt, hành động, có sự tham gia của cộng đồng, cho thấy rõ xu hướng tiếp cận đổi mới, từ chiến lược phát triển đến tổ chức không gian sống hài hòa, bản sắc. Nhiều đồ án đạt đẳng cấp quốc gia, có giá trị học thuật và thực tiễn cao, thể hiện tư duy quy hoạch hiện đại, hướng tới đô thị xanh - thông minh - bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu.

Nhiều khu vực đã được đầu tư xây dựng cho thấy hiệu quả quy hoạch trong thực tế, với hạ tầng kỹ thuật xã hội đồng bộ, không gian sống xanh, sạch, an toàn, được người dân đánh giá cao. Các giải pháp môi trường, từ xử lý rác thải đến cải tạo không gian công cộng, cũng được chú trọng như những tiêu chí hàng đầu trong quy hoạch đô thị hiện đại. Hội đồng Chung khảo đã lựa chọn được 2 Giải Đặc biệt, 26 Giải Vàng, 30 Giải Bạc, 15 Giải Đồng, 1 DN xuất sắc và 1 Giải Khuyến khích.

Lại Tấn