Kiến tạo nền tảng môi trường mới, hướng tới phát triển xanh, bền vững

Quang cảnh phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 26/9. (Ảnh DUY LINH)

Chỉ đạo, xử lý dứt điểm các điểm nóng về môi trường

Báo cáo tóm tắt kết quả giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Quốc hội, Phó Trưởng đoàn thường trực Đoàn giám sát Lê Quang Huy cho biết: Bên cạnh những chuyển biến, đạt và vượt nhiều chỉ tiêu, trong công tác bảo vệ môi trường, việc tổ chức thực hiện Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 còn một số hạn chế, bất cập.

Trong đó nổi lên: Tình trạng ô nhiễm môi trường ở một số nơi còn diễn biến phức tạp, có thời điểm ở mức độ nghiêm trọng, đặc biệt là ô nhiễm không khí (do bụi mịn) đang là vấn đề nhức nhối tại một số đô thị lớn, nhất là Thủ đô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh; chất lượng môi trường một số đoạn sông, tập trung tại khu vực đông dân cư, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, làng nghề trên lưu vực sông Cầu, sông Nhuệ-Đáy, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải, còn diễn biến phức tạp.

Mặc dù Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn đã có quy định về thu gom chất thải đặc thù (điện tử, pin, tấm quang năng) gắn với trách nhiệm tái chế của nhà sản xuất (EPR) nhưng thực tế hạ tầng thu gom, tái chế cho các loại chất thải này vẫn còn hạn chế.

Một trong những nguyên nhân được chỉ ra đó là việc các Bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm trong việc chậm hoặc chưa ban hành đầy đủ một số quy định; chưa bố trí thỏa đáng nguồn lực cho việc xử lý các vấn đề môi trường thuộc phạm vi quản lý.

Cho ý kiến vào báo cáo, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, Nghị quyết là sản phẩm cuối cùng của một chuyên đề giám sát, do đó cần phát huy kinh nghiệm của các giám sát chuyên đề trước đây của Quốc hội; đề nghị Đoàn giám sát chọn lựa, bổ sung một số số liệu để thể hiện sinh động hơn nữa những kết quả nổi bật đạt được trong công tác này; thể hiện cân đối vai trò, trách nhiệm giữa Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương với nỗ lực của toàn dân, cộng đồng doanh nghiệp, các nhà khoa học, cả hệ thống chính trị; bên cạnh đó cần bảo đảm gắn kết nội dung giữa hạn chế, bất cập với các nhiệm vụ, giải pháp.

Quan tâm vấn đề chất thải và rác thải nông thôn, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho rằng, câu chuyện kinh tế tuần hoàn và rác thải trở thành tài nguyên đầu vào của ngành kinh tế khác không còn là phát hiện mới mà thành thực tế phổ biến ở các nước. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị đầu tư một số nhà máy xử lý rác tại thành phố lớn không chỉ phát điện mà có thể tạo ra các sản phẩm khác để tạo bước đột phá trong xử lý rác thải, bảo vệ môi trường trong thời gian tới.

Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng khẳng định, sẽ tiếp thu cao nhất các ý kiến đóng góp tại phiên họp, đồng thời cam kết thực thi mạnh mẽ quyết liệt tất cả định hướng mà báo cáo giám sát chỉ ra; không chỉ giải quyết những vấn đề tồn tại, hạn chế mà còn tập trung chỉ đạo, xử lý dứt điểm các điểm nóng về môi trường; tiến tới kiến tạo nền tảng môi trường mới, đột phá, lâu dài, hướng tới phát triển xanh, bền vững, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và kinh tế carbon.

Kết luận nội dung, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Đoàn giám sát phối hợp Chính phủ rà soát, tiếp thu, hoàn thiện báo cáo của Chính phủ hoàn thiện dự thảo Báo cáo giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về chuyên đề giám sát để trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 10. Tiếp đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết về Chương trình lập pháp năm 2026.

Điều hành phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, năm 2026 là năm đầu tiên thực hiện việc xây dựng và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định Chương trình lập pháp theo quy trình mới như quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025.

Đây cũng là lần đầu Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định Chương trình lập pháp thay thẩm quyền của Quốc hội như trước đây.

Theo tờ trình, Chính phủ đề xuất đưa 41 dự án vào Chương trình năm 2026. Thường trực Ủy ban Tư pháp và Pháp luật trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự kiến Chương trình lập pháp năm 2026 gồm 39 dự án luật, pháp lệnh. Tại phiên họp, 100% các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt biểu quyết tán thành thông qua Nghị quyết về Chương trình lập pháp năm 2026.

Chuẩn bị thật tốt công tác bầu cử sắp tới

Trước đó, sáng cùng ngày, 100% Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt tán thành thông qua Nghị quyết ban hành Quy chế làm việc mẫu của HĐND tỉnh, thành phố; Nghị quyết ban hành Quy chế làm việc mẫu của HĐND cấp xã, phường, đặc khu. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về 2 dự thảo Nghị quyết liên quan tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND.

Cho ý kiến tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, đây là 2 văn bản rất quan trọng để chuẩn bị cho cuộc bầu cử sắp tới.

Phát biểu tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Quốc hội lần thứ I vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của Đảng ủy Quốc hội phải phối hợp các cơ quan liên quan lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thật tốt công tác bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND.

Điều đó thể hiện cuộc bầu cử lần này có yêu cầu chính trị, pháp lý rất cao, với tinh thần đổi mới tư duy, đổi mới công tác tổ chức lãnh đạo, điều hành, phối hợp. Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, những nội dung sửa đổi tại hai Nghị quyết phải đủ rõ để làm ngay, vấn đề nào cần quy định chi tiết thì đưa vào luôn dự thảo Nghị quyết. Về tổ chức hội nghị lấy ý kiến cử tri nơi công tác, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, đối với Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội cần giữ nguyên quy định như hiện hành.

Nếu sửa đổi thì điều chỉnh theo hướng Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội phối hợp Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban triệu tập hội nghị. Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga đề nghị, nên tổ chức như trước đây; giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức một hội nghị chung cho tất cả các đại biểu thuộc khối Quốc hội ứng cử đại biểu Quốc hội.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đề nghị rà soát kỹ lưỡng, đối chiếu với các quy định hiện hành về sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị để chỉnh lý theo hướng quy định thống nhất, thiết kế các khoản theo nhóm các cơ quan từ Trung ương đến địa phương, bảo đảm không sót, thiếu đối tượng được lấy ý kiến cử tri nơi công tác.

Tiếp đó, 100% Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt đã biểu quyết thông qua về mặt nguyên tắc đối với nội dung hai dự thảo Nghị quyết nói trên.