Kim Kardashian tiết lộ bị phình mạch não: Mức độ nguy hiểm ra sao, điều trị như thế nào?

Kim Kardashian tiết lộ cô bị phình động mạch não trong đoạn clip giới thiệu mùa tiếp theo của chương trình The Kardashians trên Disney+. Ảnh: PA.

Trong đoạn giới thiệu cho mùa tới của chương trình truyền hình “The Kardashians” trên kênh Disney+, Kim Kardashian nói về việc cô từng chụp chiếu và phát hiện có phình mạch trong não.

Trong đoạn clip, ngôi sao truyền hình thực tế 45 tuổi giải thích rằng kết quả chụp cho thấy có một “chỗ phình nhỏ” trong não, mà cô cho rằng có thể liên quan đến căng thẳng thần kinh.

Hai chuyên gia thần kinh học đã mô tả những yếu tố nguy cơ tiềm ẩn của chứng phình mạch não, cũng như các dấu hiệu và phương pháp điều trị.

Phình mạch não là gì?

Theo Ahilan Kailaya-Vasan, bác sĩ phẫu thuật thần kinh tại Bệnh viện King's College ở London, phình động mạch não giống như một quả bóng bay nhỏ ở bên cạnh mạch máu. Ảnh: Shutterstock.

“Phình mạch não giống như một quả bóng nhỏ phồng lên ở thành mạch máu”, bác sĩ Ahilan Kailaya-Vasan, chuyên gia phẫu thuật thần kinh tại Bệnh viện King’s College ở London, cho biết.

“Đó là một điểm yếu tương đối trên mạch máu, và mối lo ngại nằm ở khả năng nó có thể vỡ và gây chảy máu, dẫn đến một hiện tượng gọi là xuất huyết dưới nhện (subarachnoid haemorrhage-SAH)”, ông nói, đề cập đến tình trạng chảy máu ở khoảng trống bên dưới một trong các lớp màng mỏng bao phủ và bảo vệ não.

Có nhiều loại phình mạch não khác nhau, được phân loại theo hình dạng, vị trí và nguyên nhân:

- Phình mạch dạng túi (saccular) là loại phổ biến nhất. Nó đôi khi được gọi là phình mạch dạng “quả mọng” vì hình dáng giống quả mọng.

- Phình mạch hình thoi (fusiform) liên quan đến toàn bộ chu vi của mạch máu và thường do sự tích tụ mảng bám, rách mạch hoặc nhiễm trùng.

- Phình mạch bóc tách (dissecting) là do lớp trong của thành mạch bị rách, khiến các lớp tách ra, thường xảy ra sau chấn thương.

- Phình mạch do nhiễm trùng (mycotic) là chỗ phồng lên do vi khuẩn hoặc nấm làm yếu thành mạch, khiến nó dễ vỡ.

Ahilan Kailaya-Vasan là bác sĩ tư vấn giải phẫu thần kinh tại Bệnh viện King’s College ở London, Anh. Ảnh: lip.org.uk.

Các triệu chứng trước và sau khi phình mạch vỡ

“Hầu hết các đoạn phình mạch chưa vỡ đều không có triệu chứng và được phát hiện tình cờ khi chụp não”, bác sĩ Kailaya-Vasan nói. “Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, chúng có thể gây ra đau đầu hoặc đau mắt [do áp lực lên các dây thần kinh lân cận], rối loạn thị giác [như mờ mắt, nhìn đôi hoặc sụp mí], đau mặt, tê hoặc co giật”.

Nhưng những phình mạch đã vỡ có một số triệu chứng đặc trưng, bác sĩ Kailaya-Vasan nói thêm rằng các xuất huyết dưới nhện do phình mạch vỡ gây ra là trường hợp cấp cứu y khoa.

“Tại thời điểm vỡ, bệnh nhân thường mô tả là cơn đau đầu tồi tệ nhất trong đời. Nó đến đột ngột, dữ dội, và kéo dài ở mức độ cao trong nhiều ngày”, ông Kailaya-Vasan nói.

“Đôi khi, khi phình mạch vỡ, nó có thể gây ra chảy máu nghiêm trọng, dẫn đến mất ý thức hoặc co giật, ví dụ như vậy. Đôi khi điều đó là do máu tụ lớn tạo áp lực lên vùng não xung quanh”, ông nói thêm. “1/3 bệnh nhân sẽ không qua khỏi, 1/3 bị đột quỵ nghiêm trọng gây tàn phế, và phần còn lại có thể hồi phục để trở lại sinh hoạt bình thường”.

Phình động mạch não vỡ có thể gây xuất huyết dưới nhện nguy hiểm đến tính mạng. Ảnh: Shutterstock.

Nguyên nhân hoặc nguy cơ phổ biến nhất của phình mạch não là gì?

“Những yếu tố nguy cơ đã biết liên quan đến phình mạch vỡ là hút thuốc và huyết áp cao kéo dài, nhưng chúng tôi cho rằng phần lớn trường hợp xảy ra ngẫu nhiên”, bác sĩ Kailaya-Vasan cho biết.

“Không có dữ liệu nào cho thấy chúng có liên quan trực tiếp đến căng thẳng. Trong một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân, có thể có yếu tố di truyền, nhưng chúng tôi chỉ khuyến nghị tầm soát cho những người có hai người thân bậc một từng được chẩn đoán phình mạch và có chảy máu não liên quan”, ông nói thêm.

Phình mạch được chẩn đoán như thế nào?

“Chẩn đoán thường bắt đầu bằng chụp não; chụp CT có thể nhanh chóng phát hiện chảy máu”, bác sĩ Steven Allder, chuyên gia thần kinh tại Trung tâm Sức khỏe Nhận thức Recognition Health ở London, cho biết. “Đối với các phình mạch chưa vỡ, chụp MRI hoặc chụp CT mạch máu (angiography) có thể giúp quan sát các mạch máu và xác định bất thường”.

“Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ tiến hành chụp mạch não – tức là luồn một ống thông mảnh qua động mạch và tiêm thuốc cản quang để vẽ bản đồ lưu thông máu chi tiết. Những xét nghiệm này giúp bác sĩ xác định kích thước, hình dạng và mức độ nguy hiểm của phình mạch để lập kế hoạch điều trị phù hợp”, bác sĩ Allder nói thêm.

Tiến sĩ Steven Allder là bác sĩ tư vấn thần kinh tại Recognition Health ở London, Anh. Ảnh: recognitionhealth.com.

Các phương pháp điều trị

Phương pháp điều trị phụ thuộc vào kích thước, vị trí và tình trạng vỡ của phình mạch.

“Đối với các phình mạch nhỏ, chưa vỡ, bác sĩ có thể khuyến nghị theo dõi cẩn thận bằng chụp định kỳ và thay đổi lối sống”, bác sĩ Allder cho biết.

Với những phình mạch lớn hoặc có nguy cơ cao, có thể thực hiện can thiệp nội mạch (endovascular coiling) – đưa các cuộn bạch kim nhỏ vào phình mạch để chặn dòng máu. Một lựa chọn khác là đặt kẹp kim loại nhỏ quanh cổ phình mạch.

“Trong trường hợp phình mạch đã vỡ, cần phẫu thuật khẩn cấp, chăm sóc hồi sức tích cực và phục hồi chức năng dài hạn”, bác sĩ Allder nói. “Mục tiêu là ngăn tái chảy máu và bảo vệ chức năng não, đồng thời giảm nguy cơ trong tương lai”.

Theo SCMP

Huyền Chi