Những khu "nghĩa địa máy bay chiến đấu", nơi tập trung các chiến đấu cơ trong tình trạng nghỉ hưu hoặc dự trữ là địa điểm thu hút sự quan tâm của nhiều nhà thám hiểm trên thế giới.
Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, không quân Liên Xô là lực lượng có quy mô lớn thứ hai trên thế giới chỉ đứng sau Mỹ, do vậy số lượng máy bay được chế tạo là rất lớn.
Nhưng sau khi "Bức màn sắt" của cuộc chạy đua vũ trang sụp đổ, nước Nga ngày nay không còn đủ tiềm lực để duy trì lực lượng không quân khổng lồ như trước kia.
Rất nhiều máy bay chiến đấu từng được xem là niềm tự hào của không quân Liên Xô đã bị đưa vào diện cắt giảm, chúng được lưu trữ trong các bãi tập kết để chờ xử lý.
Các hình ảnh về những căn cứ quân sự của Nga chứa đầy chiến đấu cơ biểu tượng của thời Xô Viết như Su-24, MiG-25 từng được đăng tải trên nhiều trang blog và thu hút rất đông đảo sự quan tâm.
Nhà báo Diana Mihailova mới đây đã đăng tải bức ảnh về một bãi tập kết tại một địa điểm chưa công bố rõ ràng, trong tấm ảnh dễ dàng nhận thấy có tới 11 chiếc A-50 AWACS cùng 1 vận tải cơ hạng nhẹ An-26 đã ngừng hoạt động.
Chưa rõ số máy bay tác chiến đặc biệt trên thuộc diện niêm cất bảo quản hay đang chờ được tháo dỡ làm sắt vụn nhưng nhiều khả năng đây là hàng dự trữ chiến lược, sẽ tung cánh trở lại bầu trời khi trải qua quá trình đại tu, sửa chữa lớn.
Beriev A-50 (NATO gọi bằng cái tên định danh Mainstay) là một loại máy bay cảnh báo sớm trên không (AWACS) dựa trên khung thân chiếc máy bay vận tải Ilyushin Il-76.
Được phát triển để thay thế chiếc Tu-126 Moss (một biến thể của máy bay ném bom Tu-95), chiếc Mainstay cất cánh lần đầu năm 1980. Nó bước vào phục vụ năm 1984, với khoảng 40 chiếc được chế tạo cho tới năm 1992.
Thông số kỹ thuật cơ bản của A-50: chiều dài 46,59 m; sải cánh 50,5 m; chiều cao 14,76 m; trọng lượng cất cánh tối đa 170 tấn; tốc độ tối đa 800 km/h; tầm bay 6.400 km; trần bay 12.000 m; phi hành đoàn 7 người.
Kíp chiến đấu bao gồm 15 nhân viên kỹ thuật trong khoang có nhiệm vụ thu thập dữ liệu từ radar giám sát lớn với anten dạng đĩa trên thân có đường kính 9 m.
A-50 trên lý thuyết có thể được tái nạp nhiên liệu từ máy bay Il-78, mặc dù những cuộc thử nghiệm đầu tiên cho thấy việc tiếp dầu trên không hầu như không thể diễn ra.
Lý do được chỉ ra là bởi anten dạng đĩa trên thân sẽ gặp phải nhiễu loạn không khí từ chiếc máy bay tiếp dầu, gây ra tình trạng rung lắc rất mạnh.
Radar Vega-M của máy bay được thiết kế bởi MNIIP, Moscow, do NPO Vega-M chế tạo, có khả năng truy dõi tới 50 mục tiêu đồng thời trong khoảng cách 230 km. Những mục tiêu lớn có thể bị truy dõi trong phạm vi 400 km.
Việt Dũng