Kinh nghiệm quản lý công chức làm ngoài giờ của Trung Quốc

Trung Quốc nới lỏng quy định, mở ra con đường chính thức cho công chức làm thêm ngoài giờ. Ảnh minh họa

Công chức làm ngoài giờ nhờ quy định mới

Xu hướng này được thể hiện rõ rệt tại tỉnh Hồ Nam, nơi chính quyền đã ban hành hướng dẫn chi tiết, cho phép công chức làm thêm nếu đáp ứng các điều kiện cốt lõi như sử dụng thời gian rảnh rỗi, không ảnh hưởng đến công việc chính và phải được đơn vị công tác phê duyệt bằng văn bản.

Việc này không chỉ là một quy định giấy tờ mà còn là sự thừa nhận thực tế đang diễn ra. Tại các tỉnh như Tứ Xuyên, nhiều nhân viên khu vực công đã bắt đầu tìm kiếm việc phụ. Thay vì bị cấm, các công việc như giao đồ ăn, chạy xe dịch vụ (như DiDi), hay bán hàng online đang được địa phương chấp nhận, miễn là xuất phát từ nhu cầu sinh kế chính đáng và không lạm dụng nguồn lực công.

Câu chuyện của anh Lý là một ví dụ điển hình. Anh Lý, công tác tại một cơ quan hành chính cấp huyện ở Hồ Nam, phải đối mặt với việc cắt giảm một phần phụ cấp trong năm qua. Để bù đắp, sau khi xin phép cấp trên, anh bắt đầu làm thêm công việc giao đồ ăn.

"Tôi đã phải gửi đơn trình bày rõ ràng với phòng tổ chức, cam kết rằng tôi chỉ làm việc sau 6 giờ tối và không bao giờ sử dụng xe công", anh Lý chia sẻ. "Mỗi đêm, tôi chạy khoảng 3 tiếng, kiếm thêm được khoảng 100 tệ (hơn 350.000 VNĐ). Dù không nhiều nhưng chừng đó cũng đủ để trang trải thêm tiền học cho con. Làm thế nào để công việc phụ không liên quan đến quyền lực công, tôi sẽ không cảm thấy xấu hổ".

Giao đồ ăn là một trong những việc làm ngoài giờ nhiều công chức Trung Quốc lựa chọn

Quy định tại Hồ Nam đã làm rõ 6 loại hình công việc phụ được chấp nhận, bao gồm: Lao động thể lực thuần túy (giao hàng, lái xe), sáng tác văn học, vận hành kênh truyền thông cá nhân (self-media), cung cấp các dịch vụ kỹ năng chuyên môn, dạy thêm và trồng trọt/chăn nuôi nông sản gia đình. Những hình thức này được xem là sự tận dụng lành mạnh kỹ năng cá nhân và thời gian rảnh rỗi.

Còn tại Thượng Hải, các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp nhà nước cũng đang điều chỉnh chính sách chi trả. Một số khu vực đã thử nghiệm việc sử dụng nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY) để chi trả minh bạch và kịp thời tiền làm thêm giờ chính thức. Mặc dù đây không phải là "việc phụ ngoài giờ," nhưng phản ánh sự điều chỉnh chung trong chính sách lao động nhằm đảm bảo quyền lợi tài chính cho đội ngũ cán bộ công chức trong bối cảnh thu nhập cơ bản bị thắt chặt.

Hành lang pháp lý chặt chẽ: Hạn chế tuyệt đối thực trạng xung đột lợi ích

Tuy nhiên, sự nới lỏng này không phải là sự tùy tiện. Các cơ quan quản lý Trung ương vẫn giữ thái độ kiên quyết, vạch ra 6 hành vi bị cấm tuyệt đối nhằm ngăn chặn bất kỳ hành vi nào có nguy cơ dẫn đến tham nhũng và phá hoại sự công bằng xã hội.

Theo cảnh báo từ Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật, công chức bị cấm tuyệt đối tham gia vào các hoạt động có xung đột lợi ích với chức trách công vụ. Điều này bao gồm: Gắn chứng chỉ cho các doanh nghiệp để nhận thù lao; sử dụng thông tin công hoặc lợi dụng chức vụ để đầu tư, kinh doanh bất động sản, chứng khoán nhằm thu lợi bất thường.

Đặc biệt, tư tưởng "vừa muốn làm quan, vừa muốn phát tài" bị cấm tuyệt đối. Công chức không được trực tiếp kinh doanh, thành lập doanh nghiệp, hoặc nhận các khoản thù lao từ việc kiêm nhiệm, môi giới trái phép. Sự chấp thuận của cấp trên chỉ dành cho các hoạt động kiếm thêm bằng sức lao động và kỹ năng cá nhân mà thôi.

Quy định mới này thể hiện một sự điều chỉnh thực tế của chính quyền Trung Quốc: linh hoạt giải quyết áp lực kinh tế cho công chức thông qua việc hợp pháp hóa việc làm thêm nhưng kiên quyết siết chặt kỷ luật đối với các hành vi lạm dụng quyền lực công để trục lợi, giữ vững sự liêm chính của bộ máy nhà nước từ cấp trung ương đến địa phương.

Nguồn: Xinhunan

Kim Thanh (tổng hợp)