Kinh nghiệm từ Phần Lan trong xử lý rác thành tài nguyên

Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường. Tuy nhiên chỉ có khoảng 11-12% số lượng được xử lý, tái chế; số còn lại chủ yếu là chôn lấp, đốt và thải ra ngoài môi trường, gây mất mĩ quan đô thị và ô nhiễm môi trường.

Mặc dù các thành phố lớn như Hà Nội đã xây dựng một số nhà máy xử lý và lò đốt rác, tuy nhiên vẫn chưa đủ công suất để xử lý rác thải ra môi trường. Đồng thời rác sau xử lý lại không tái sử dụng cho các quá trình sản xuất khác.

Rác được xử lý và tạo ra năng lượng là cách mà quốc gia Phần Lan đã và đang thực hiện một cách hiệu quả. Mặc dù nhiều năm trước, Phần Lan cũng gặp nhiều vấn đề về xử lý rác. Sau đó Chính phủ nước này đã phải thực hiện các biện pháp để bảo vệ môi trường và tìm ra những cách thức mới để điều tiết quản lý chất thải.

Ông Keijo Norvanto – Đại sứ Phần Lan tại Việt Nam nhấn mạnh: “Rác là một nguồn tài nguyên, nó là vật liệu có giá trị có thể giúp tạo ra nhiệt và điện. Rác cũng có thể là nguyên liệu cho các loại sản xuất khác. Tôi đang nói đến nhựa, kim loại, thủy tinh và nhiều loại rác khác có thể được sử dụng cho nhiều mục đích".

Theo thống kê của Viện Môi trường Phần Lan, năm 2004, lượng chất thải rắn tại đất nước này đạt khoảng 66 triệu tấn, đến năm 2009 tăng gần 85 triệu tấn. Năm 1978, Đạo luật quản lý chất thải đầu tiên của Phần Lan đã được ban hành với mục tiêu thúc đẩy sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên. Đến năm 1993, Đạo luật được sửa đổi, trong đó đề cập đến việc giảm thiểu, ngăn chặn chất thải, cũng như hệ thống phân cấp quản lý chất thải và số lượng bãi chôn lấp rác thải tại Phần Lan đã giảm xuống 2/3. Năm 1994, tỷ lệ thu hồi chất thải đạt 61%.

"Chúng tôi đã xây dựng 11 nhà máy đốt rác phát điện ở Phần Lan, khoảng 20 nhà máy than sử dụng rác thải hỗn hợp cũng như các nguồn năng lượng khác. Tổng cộng có hơn 30 nhà máy đang hoạt động. Tất nhiên chúng tôi còn có các giải pháp khác nữa. Chỉ một nửa lượng rác thải đô thị được đốt trong các nhà máy. Phần còn lại, gần 50%, được tái chế bằng nhiều cách khác nhau", Đại sứ Phần Lan tại Việt Nam cho biết thêm.

Cùng với các công nghệ tiên tiến, Phần Lan đã xử lý 90% chất thải đô thị thành năng lượng hoặc tái chế, biến chất thải rắn không nguy hại thành nhiên liệu thu hồi dạng rắn, dùng để thay thế than, dầu trong máy phát điện hơi nước và lò nung xi măng… Nhiều nhà máy của Phần Lan đã áp dụng các giải pháp đồng bộ từ khâu phân loại tới xử lý, linh hoạt với nhiều loại chất thải biến rác thành năng lượng.

Thu Hòa