Kinh tế số - động lực tăng trưởng mới của Việt Nam

Tại Diễn đàn, các ý kiến của các đại biểu và chuyên gia nhấn mạnh, kinh tế số không chỉ là việc áp dụng công nghệ vào các mô hình kinh doanh truyền thống, mà là quá trình chuyển đổi toàn diện từ thương mại điện tử, thanh toán số, logistics thông minh, dịch vụ số, đến nền tảng dữ liệu, điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo. Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành một trong những nền kinh tế số năng động của khu vực. Thực hiện quan điểm của Đảng và Chính phủ, đặc biệt là Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá trong khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Quyết định 411 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển kinh tế số và xã hội số, Việt Nam phấn đấu để kinh tế số đóng góp 20% GDP trong năm nay và 30% vào năm 2030. Đây là mục tiêu đầy khát vọng, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành và cộng đồng doanh nghiệp.

Toàn cảnh diễn đàn

Theo ông Nguyễn Phú Tiến, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế số và xã hội số, Bộ Khoa học và Công nghệ, phát triển của kinh tế số là mục tiêu chiến lược quốc gia nhằm tạo ra mô hình tăng trưởng mới, dựa trên dữ liệu và công nghệ số. Để hiện thực hóa mục tiêu này, cần có một chuỗi hành động đồng bộ về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo phải tạo ra xung lực cho chuyển đổi số. Hiện nước ta đang sở hữu hạ tầng số phát triển nhanh, với tốc độ Internet di động nằm trong nhóm dẫn đầu thế giới, mạng 5G mở rộng tới 90% dân số và 45 trung tâm dữ liệu đang vận hành. Đặc biệt, lực lượng nhân lực số trên 80.000 người tốt nghiệp mỗi năm cũng là nguồn lực quan trọng để mở rộng không gian kinh tế số. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu đưa kinh tế số chiếm 30% GDP vào năm 2030, ông Nguyễn Phú Tiến nhấn mạnh, cần tập trung hoàn thiện chính sách, pháp luật để chuyển đổi các hoạt động kinh tế - xã hội lên môi trường số, thúc đẩy giao dịch điện tử, triển khai cơ chế thử nghiệm có kiểm soát cho mô hình kinh doanh mới và mô hình quản trị số.

"Phát triển kinh tế số đòi hỏi hạ tầng số phải được xây dựng nhanh, hiện đại và an toàn. Cùng với đó, cần thúc đẩy các nền tảng số do người Việt Nam làm chủ, trở thành không gian phục vụ hoạt động kinh tế – xã hội và giải quyết các bài toán phát triển liên ngành, liên vùng. Hiện nay, các doanh nghiệp công nghệ trong nước đã sở hữu nhiều nền tảng do chính chúng ta làm chủ. Trên cơ sở đó, có thể tiếp tục mở rộng và phát triển kinh tế số. Đồng thời, cần chú trọng các nội dung bảo đảm an toàn, an ninh mạng; đặc biệt là trang bị cho người dân những kiến thức và công cụ cơ bản để tự bảo vệ mình trong môi trường số", ông Tiến cho biết thêm.

Còn theo ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương, thương mại điện tử là lĩnh vực tiên phong, là động lực và trụ cột quan trọng thúc đẩy kinh tế số. Hiện thương mại điện tử của Việt Nam cao nhất khu vực, top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Trong đó quy mô thị trường thương mại điện tử năm 2024 đạt 25 tỷ USD, tốc độ tăng trưởng 25% và dự kiến chiếm tới 70% tổng giá trị hàng hóa của kinh tế số Việt Nam vào năm nay. Tuy vậy, thị trường vẫn đối mặt nhiều thách thức: logistics chưa đồng đều, hàng giả hàng nhái, chi tiêu người dùng còn thấp và cạnh tranh gay gắt giữa các nền tảng trong nước và quốc tế, khung pháp lý chưa theo kịp đổi mới công nghệ và mô hình kinh doanh…

Ông Nguyễn Hữu Tuấn cho biết, Bộ Công Thương tiếp tục nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện luật chuyên ngành về thương mại điện tử. Chính phủ ủy quyền Bộ Công Thương ban hành kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2026–2030, tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách và pháp luật về thương mại điện tử, quản lý hàng hóa, truy xuất nguồn gốc và kiểm soát hàng xuyên biên giới. Kế hoạch cũng thúc đẩy phát triển hạ tầng số và hệ sinh thái hỗ trợ, giảm chi phí logistics, triển khai đồng bộ hóa đơn điện tử, phát triển mô hình kinh doanh liên kết vùng và đẩy mạnh thương mại xuyên biên giới theo hướng xanh, bền vững, khuyến khích doanh nghiệp giảm phát thải.

Phát triển kinh tế số sẽ là động lực mới trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Theo đó việc triển khai nền tảng dữ liệu quốc gia, cải thiện pháp lý số và thúc đẩy sáng tạo sẽ là yếu tố sống còn để hội nhập. Cùng với đó, chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao sẽ là yếu tố quyết định thành công trong kinh tế số. Vì thế, cần đào tạo chuyên sâu về công nghệ, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và phát triển các kỹ năng mềm cho đội ngũ lao động trẻ nhằm đáp ứng nhu cầu cao của doanh nghiệp và thị trường quốc tế./.

Thúy Hằng/VOV1