Tăng cường kết nối doanh nghiệp, thúc đẩy giao thương Việt Nam-Lào

Tiền đề vững chắc

Hội thảo là hoạt động nằm trong khuôn khổ Hội chợ kết nối giao thương và quảng bá sản phẩm doanh nghiệp Việt Nam - Lào năm 2025, nhằm cụ thể hóa chủ trương hợp tác kinh tế quốc phòng, tạo cầu nối giao thương và mở rộng cơ hội đầu tư giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước.

Thiếu tướng Đào Minh Đạo, Phó cục trưởng Cục Tài chính, Bộ Quốc phòng phát biểu tại hội thảo.

Tại hội thảo, các đại biểu được nghe giới thiệu tổng quan về tình hình đầu tư, hợp tác kinh tế của doanh nghiệp Việt Nam tại Lào, về chính sách hỗ trợ đầu tư, thương mại của Lào; đánh giá về tiềm năng hợp tác đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp hai nước, đặc biệt là phân tích những tiềm năng, thách thức và cơ hội cho hàng hóa Việt Nam tại Lào. Ngoài ra, hội thảo cũng có phiên thảo luận nơi các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp hai nước đề xuất, kiến nghị các giải pháp nhằm tạo điều kiện tốt hơn cho doanh nghiệp hai nước phát triển.

Quang cảnh hội thảo.

Chia sẻ tại hội thảo, Thiếu tướng Đào Minh Đạo, Phó cục trưởng Cục Tài chính, Bộ Quốc phòng khẳng định, Lào luôn được xác định là một đối tác chiến lược, một thị trường quan trọng đối với doanh nghiệp Việt Nam. Hai nước có vị trí địa lý liền kề, chia sẻ đường biên giới dài hơn 2.300 km đi qua 10 tỉnh mỗi bên, kết nối trên tuyến Hành lang kinh tế Đông-Tây. Sự gần gũi về địa lý, văn hóa, tập quán tiêu dùng và khuôn khổ chính sách ưu đãi dành cho nhau là những lợi thế lớn để doanh nghiệp hai nước hợp tác hiệu quả. Từ góc độ chiến lược, Lào cũng là cửa ngõ để doanh nghiệp Việt Nam mở rộng sang thị trường nội địa ASEAN cũng như kết nối với các nước thứ ba.

Theo số liệu thống kê mới nhất, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Lào năm 2024 đạt khoảng 2,2 tỷ USD, tăng gần 34% so với năm 2023. Dự kiến đến hết năm 2025, kim ngạch thương mại hai chiều sẽ đạt 3,5 tỷ USD, đây là con số kỷ lục trong vòng một thập kỷ qua, thể hiện nỗ lực của cả hai bên trong việc đẩy mạnh trao đổi thương mại.

Đại biểu hai nước dự hội thảo.

Đạt được kết quả này có sự đóng góp quan trọng của các doanh nghiệp quân đội hai nước. Ngay từ những thập niên trước, bên cạnh nhiệm vụ quốc phòng, các đơn vị quân đội hai nước đã chủ động tham gia lao động sản xuất, xây dựng kinh tế tại những vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa của Lào – những nơi mà dấu ấn của tình hữu nghị Việt – Lào được khắc sâu qua từng công trình, từng nông trường, xí nghiệp.

Doanh nghiệp quân đội Việt Nam đầu tư tại Lào vừa đóng vai trò là nhà đầu tư, đối tác kinh tế, vừa thực hiện sứ mệnh chính trị là cầu nối tình đoàn kết hai nước. Hiện có nhiều doanh nghiệp quân đội Việt Nam đang triển khai dự án ở Lào, tiêu biểu như Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel), Tổng công ty Hợp tác Kinh tế Quân khu 4, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB)... Có thể nói, mỗi dự án của doanh nghiệp quân đội Việt Nam tại Lào đều là một “đại sứ kinh tế”, đóng góp vào uy tín và hình ảnh tốt đẹp của Việt Nam trên đất bạn.

Chung tay tháo gỡ khó khăn

Bên cạnh những kết quả ấn tượng cũng phải thẳng thắn thừa nhận rằng quan hệ kinh tế Việt – Lào vẫn chưa hoàn toàn tương xứng với tiềm năng và quan hệ đặc biệt giữa hai nước. Kim ngạch thương mại song phương hiện mới chiếm khoảng 10% tổng ngoại thương của Lào và 0,2% của Việt Nam. Đầu tư của các doanh nghiệp Việt Nam sang Lào có xu hướng tăng trở lại theo hướng bền vững hơn, tuy nhiên vẫn chỉ giữ vị trí thứ 3 trong số các quốc gia có đầu tư lớn nhất tại Lào, sau Trung Quốc và Thái Lan.

Nhận định về những thách thức đã tác động tới kết quả hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư Việt Nam-Lào, ông Mouavixay Palee – Phó cục trưởng Cục Ngoại thương, Bộ Công thương Lào cho biết: Hiện nay, Lào và Việt Nam đã có Hiệp định thương mại và Hiệp định Thương mại biên giới, nhưng quy trình thủ tục triển khai ở hai nước còn phức tạp. Bên cạnh đó, hạ tầng giao thông giữa Việt Nam-Lào còn khó khăn.

Thiếu tướng Xaysongkham Vorachith, Cục trưởng Cục Kinh tế, Bộ Quốc phòng Lào chia sẻ về những chính sách hỗ trợ đầu tư, thương mại.

Để giải quyết những vấn đề này và hiện thực hóa mục tiêu sớm đưa kim ngạch thương mại Việt - Lào đạt 5 tỷ USD trong những năm tới, Chính phủ hai nước đang triển khai nhiều biện pháp đồng bộ: Tích cực tháo gỡ các rào cản về cơ chế, chính sách; ký kết Hiệp định thương mại song phương và Hiệp định thương mại biên giới thế hệ mới; khuyến khích sử dụng đồng bản tệ trong thanh toán; nâng cấp hạ tầng logistics và cửa khẩu… Gần đây, Chính phủ hai nước đã thống nhất một số chính sách quan trọng như Hiệp định mua bán than, điện cũng như thí điểm sử dụng đồng tiền nội tệ của hai nước (VND và LAK) cho giao dịch thương mại song phương, tạo nền tảng pháp lý thuận lợi thúc đẩy hợp tác năng lượng và thương mại trong thời gian tới. Những bước đi này sẽ góp phần làm cho hoạt động giao thương giữa hai bên thuận tiện, an toàn và hiệu quả hơn trong tương lai gần.

Thiếu tướng Đào Minh Đạo và Thiếu tướng Xaysongkham Vorachith chủ trì phiên thảo luận tại hội thảo.

Chia sẻ thêm về điều này, Thiếu tướng Xaysongkham Vorachith, Cục trưởng Cục Kinh tế, Bộ Quốc phòng Lào cho biết, Chính phủ Lào đặc biệt chú trọng công tác khuyến khích đầu tư, không ngừng cải thiện môi trường đầu tư theo hướng thuận lợi, minh bạch, công bằng và đảm bảo quyền lợi chính đáng của nhà đầu tư. Dịch vụ hành chính được tập trung thực hiện thông qua cơ chế Phòng Đầu tư một cửa nhằm đơn giản hóa quy trình và rút ngắn thời gian xử lý. Đồng thời, Chính phủ ban hành các chính sách thuế ưu đãi và khuyến khích sử dụng quỹ đất cho các ngành nghề ưu tiên như nông nghiệp, công nghệ, giáo dục và du lịch, cũng như tại các khu vực phát triển trọng điểm, đặc biệt là các vùng có tiềm năng phát triển kinh tế theo trục Bắc-Nam và Đông-Tây, nhằm thúc đẩy kết nối và hội nhập.

Được biết, Việt Nam và Lào cũng đã phối hợp chặt chẽ trong các dự án kết nối hạ tầng chiến lược nhằm giúp Lào từng bước “có biển” và hội nhập quốc tế, trong đó những dự án trọng điểm là hợp tác đầu tư các bến cảng 1, 2, 3 tại cảng Vũng Áng. Đây là các công trình mang tầm vóc liên vận khu vực, hứa hẹn mở ra không gian phát triển mới và đưa quan hệ kinh tế hai nước lên một tầm cao mới.

Hành trình chinh phục thị trường Lào

Với kinh nghiệm 22 năm gắn bó với thị trường Lào, ông Khounkham Souvannalath, một người Lào gốc Việt, hiện là Phó chủ tịch Hội doanh nghiệp Việt Nam tại Lào (AVILA), đã chia sẻ những cơ hội và thách thức mà hàng Việt Nam đang đối mặt tại thị trường Lào. Theo ông, những thách thức với hàng Việt Nam bao gồm thói quen tiêu dùng của người Lào vốn ưa chuộng đồ Thái Lan, những định kiến ban đầu về chất lượng hàng hóa Việt Nam, chi phí vận chuyển cao làm giảm sức cạnh tranh về giá của hàng Việt và thách thức từ sự trỗi dậy của hàng hóa Trung Quốc.

Ông Khounkham Souvannalath, Phó chủ tịch Hội doanh nghiệp Việt Nam tại Lào (AVILA).

Tuy nhiên, thị trường Lào vẫn ẩn chứa những cơ hội vô cùng tiềm năng với hàng Việt Nam. Trong đó, lợi thế đầu tiên xuất phát từ chất lượng của nhiều mặt hàng Việt Nam hiện nay hoàn toàn không thua kém hàng Thái Lan, nhưng lại có mức giá hợp lý hơn. Đây chính là vũ khí cạnh tranh sắc bén nhất của hàng Việt Nam. Ngoài ra, những ưu đãi về chính sách, sự ủng hộ từ Chính phủ hai nước, mạng lưới doanh nghiệp người Việt tại Lào cũng góp phần không nhỏ giúp hàng hóa Việt Nam đến gần hơn với người dân Lào.

Tại hội thảo, ông Khounkham Souvannalath đã đề xuất 5 giải pháp cốt lõi để hàng Việt Nam thành công tại đất nước Triệu voi, đó là xây dựng chiến lược phân phối bài bản, bản địa hóa sản phẩm, có nguồn ngân sách hợp lý cho marketing, hợp tác chặt chẽ giữa nhà sản xuất và nhà phân phối sản phẩm, cuối cùng là sự hỗ trợ từ Chính phủ Việt Nam. Ông bày tỏ mong muốn Chính phủ sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa trong các thủ tục hoàn thuế, khấu trừ thuế giá trị gia tăng cho hàng hóa xuất khẩu sang Lào, giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng tài chính.

Dưới góc nhìn của một doanh nhân, ông Khounkham Souvannalath đánh giá những cơ hội vàng đang rộng mở cho hàng hóa Việt Nam, hiểu rõ thị trường và biết nắm bắt cơ hội sẽ giúp hàng hóa Việt Nam vươn xa hơn trên hành trình chinh phục thị trường Lào.