Kinh tế số Việt Nam dẫn đầu Đông Nam Á 3 năm liên tiếp, thương mại điện tử dự báo vượt mốc 30 tỷ USD
Theo số liệu từ Bộ Khoa học và Công nghệ, Việt Nam tiếp tục duy trì vị thế là quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế số nhanh nhất khu vực Đông Nam Á trong 3 năm liên tiếp. Với mức tăng trưởng bình quân khoảng 20%/năm, cao gấp 3 lần tốc độ tăng trưởng GDP, kinh tế số đang trở thành động lực tăng trưởng quan trọng, trong đó thương mại điện tử đóng vai trò dẫn dắt với quy mô ước đạt hơn 30 tỷ USD vào cuối năm 2025.
Hạ tầng số và nhân lực công nghệ tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu kinh tế số chiếm 30% GDP
Báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ ghi nhận sự chuyển biến tích cực trong hạ tầng viễn thông và công nghệ thông tin. Tốc độ Internet di động của Việt Nam hiện nằm trong nhóm 20 quốc gia dẫn đầu thế giới, xếp hạng 13/139 quốc gia với tốc độ tải xuống đạt khoảng 160 Mbps. Đối với Internet cố định, Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 11 toàn cầu, cải thiện 21 bậc so với cùng kỳ năm 2024.
Hạ tầng kết nối thế hệ mới đang được đẩy mạnh đầu tư. Dự kiến đến hết năm 2025, mạng lưới 5G sẽ có khoảng 70.000 trạm phát sóng, tương đương 60% số lượng trạm 4G hiện hữu và phủ sóng khoảng 90% dân số cả nước. Hệ thống lưu trữ dữ liệu cũng được mở rộng với 45 trung tâm dữ liệu (IDC) tính đến cuối năm 2024, trong đó có 32 trung tâm cung cấp dịch vụ thương mại.
Sự phát triển hạ tầng tạo đà cho ngành công nghiệp công nghệ số tăng trưởng. Việt Nam hiện có khoảng 80.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này. Riêng tháng 10/2025, doanh thu toàn ngành ước đạt 20 tỷ USD, tăng 50% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, các doanh nghiệp đang chuyển dịch mạnh mẽ từ mô hình gia công, lắp ráp sang thiết kế và làm chủ công nghệ, tập trung vào các sản phẩm "Make in Vietnam".
Về nguồn nhân lực, hệ thống giáo dục với khoảng 170 trường đại học và hơn 500 trường dạy nghề đang cung cấp cho thị trường khoảng 80.000 cử nhân, kỹ sư công nghệ thông tin mỗi năm. Đây là nguồn lực cốt lõi để hiện thực hóa mục tiêu Nghị quyết 57-NQ/TW, phấn đấu đưa tỷ trọng kinh tế số đạt khoảng 30% GDP vào năm 2030. Theo PGS.TS Nguyễn Thường Lạng (Đại học Kinh tế Quốc dân), con số này có thể đạt mức 50% vào năm 2045, trở thành trụ cột chính trong năng lực cạnh tranh quốc gia.
Thương mại điện tử dẫn dắt tăng trưởng với quy mô dẫn đầu về tốc độ mở rộng tại khu vực
Trong bức tranh chung của nền kinh tế số, thương mại điện tử (TMĐT) được xác định là lĩnh vực có tốc độ tăng trưởng ấn tượng nhất. Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (Bộ Công Thương), nhận định Việt Nam đang nổi lên là điểm sáng tại khu vực châu Á - thị trường chiếm 44% thị phần TMĐT toàn cầu.
Năm 2024, quy mô thị trường TMĐT Việt Nam đạt 25 tỷ USD, ghi nhận mức tăng 25% so với năm trước - mức tăng cao nhất tại Đông Nam Á. Xét về giá trị tuyệt đối, Việt Nam xếp sau Indonesia (65 tỷ USD) và Thái Lan (26 tỷ USD), nhưng lại giữ vị trí số 1 về tốc độ mở rộng thị trường. Các dự báo cho thấy quy mô TMĐT Việt Nam sẽ vượt mốc 30 tỷ USD trong năm 2025, đóng góp khoảng 10% vào tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước.
Sự bùng nổ của kênh bán hàng trực tuyến không chỉ giúp các doanh nghiệp, đặc biệt là khối doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), mở rộng thị trường mà còn thúc đẩy quá trình số hóa trong thanh toán và logistics. Tuy nhiên, lĩnh vực này vẫn đối diện với những rào cản lớn. Tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt vẫn còn cao, trong khi vấn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng tiếp tục ảnh hưởng đến niềm tin người tiêu dùng.
Ngoài ra, thị trường cũng chứng kiến mức độ cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các nền tảng lớn như Shopee, TikTok Shop và Lazada. Cuộc đua về chính sách giá, phí dịch vụ và các chương trình khuyến mãi đang tạo áp lực lớn lên biên lợi nhuận của các đơn vị kinh doanh cũng như chính các nền tảng vận hành.
