Kinh tế toàn cầu chấp nhận kỷ nguyên lãi suất cao trong thời gian dài hơn

Kỷ nguyên lãi suất cao hơn trong thời gian dài hơn đã đến và các quan chức tài chính toàn cầu đang lo lắng về hậu quả. Ảnh: CNBC

Còn chặng đường dài để hoàn thành mục tiêu lạm phát

Trước khi tạm dừng chu kỳ tăng lãi suất vào tháng 9, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã nâng lãi suất chính sách từ phạm vi mục tiêu 0,25 - 0,5% vào tháng 3/2022 lên 5,25 - 5,5% vào tháng 7/2023.

Bất chấp việc tạm dừng, các quan chức FED đã báo hiệu lãi suất có thể phải duy trì ở mức cao hơn và lâu hơn so với dự kiến ban đầu của thị trường nếu lạm phát muốn quay trở lại mục tiêu 2% của ngân hàng trung ương một cách bền vững.

Điều này cũng được lặp lại bởi Chủ tịch Ngân hàng Thế giới Ajay Banga, người đã phát biểu trong một cuộc họp báo tại cuộc họp của IMF - Ngân hàng Thế giới vào tuần trước, rằng lãi suất có thể sẽ ở mức cao hơn trong thời gian dài hơn và làm phức tạp thêm bối cảnh đầu tư của các công ty và ngân hàng trung ương trên toàn thế giới, đặc biệt là trong bối cảnh những căng thẳng địa chính trị đang diễn ra.

Phát biểu tại Marrakech, Giám đốc điều hành IMF Kristalina Georgieva đã cảnh báo các mối đe dọa đối với sự ổn định có nhiều khía cạnh. “Rõ ràng chúng ta đang phải đối mặt với một kỷ nguyên lãi suất cao hơn và lâu dài hơn. Việc thắt chặt hơn nữa các điều kiện tài chính có thể ảnh hưởng đến thị trường, các ngân hàng và tổ chức phi ngân hàng” - bà nói.

Theo báo cáo của Bộ Lao động vào tuần trước, lạm phát của Mỹ vào tháng 9 ở mức 3,7%, đã giảm đáng kể so với mức đỉnh 9,1% vào tháng 6/2022, nhưng vẫn cao hơn kỳ vọng.

Greg Guyett - Giám đốc điều hành ngân hàng và thị trường toàn cầu tại HSBC, nói bên lề cuộc họp của IMF ở Marrakech, Maroc vào tuần trước: “Chắc chắn, chúng ta sẽ thấy lãi suất cao hơn trong thời gian dài hơn và chúng ta thấy lạm phát ở Mỹ gần đây là điều đáng thất vọng nếu bạn hy vọng lãi suất giảm”.

Ông Guyett nói thêm, những lo ngại xung quanh chi phí đi vay liên tục cao hơn đã dẫn đến một “môi trường giao dịch rất yên tĩnh” với việc phát hành vốn yếu và các đợt IPO gần đây, chẳng hạn như Birkenstock đang loay hoay tìm nhà thầu.

“Tôi cho rằng cuộc đối thoại chiến lược đã diễn ra khá tích cực vì các công ty đang tìm kiếm sự tăng trưởng, họ coi sự phối hợp là một cách để đạt được điều đó, nhưng tôi nghĩ sẽ phải mất một thời gian nữa trước khi nhà đầu tư bắt đầu kích hoạt do chi phí tài chính” – ông Guyett nói thêm.

Lãi suất khó giảm nhanh dù lạm phát hạ nhiệt

Ngân hàng Trung ương châu Âu vào tháng trước đã quyết định đợt tăng lãi suất thứ 10 liên tiếp để đưa lãi suất lên mức kỷ lục 4%, bất chấp dấu hiệu nền kinh tế khu vực đồng Euro đang suy yếu. Tuy nhiên, ECB cũng báo hiệu hiện tại việc tăng lãi suất tiếp theo có thể không còn nữa.

Một số thống đốc ngân hàng trung ương và thành viên Hội đồng quản trị của ECB đã cho biết, mặc dù việc tăng lãi suất vào tháng 11 khó có thể xảy ra nhưng cánh cửa vẫn mở cho việc tăng lãi suất trong tương lai do áp lực lạm phát dai dẳng và khả năng xảy ra những cú sốc mới.

Tháng trước, ECB đã tăng lãi suất lên mức cao nhất mọi thời đại.

Thống đốc Ngân hàng Quốc gia Croatia, ông Boris Vujčić cho biết, ý kiến cho rằng lãi suất sẽ duy trì ở mức cao hơn trong thời gian dài không phải là mới, nhưng thị trường ở cả Mỹ và châu Âu đã chậm chạp trong việc định giá lại để phù hợp với điều đó.

Ông Vujčić nói tại Marrakech: “Chúng tôi không thể mong đợi lãi suất giảm trước khi chúng tôi tin chắc rằng tỷ lệ lạm phát đang trên đà giảm xuống mục tiêu trung hạn của chúng tôi, điều này sẽ không xảy ra sớm”.

Lạm phát khu vực đồng Euro đã giảm xuống 4,3% trong tháng 9, mức thấp nhất kể từ tháng 10/2021 và Vujčić cho biết mức giảm dự kiến sẽ tiếp tục do các hiệu ứng cơ bản, thắt chặt chính sách tiền tệ và nền kinh tế trì trệ tiếp tục được đưa vào các số liệu.

“Tuy nhiên, tại một thời điểm nào đó khi lạm phát đạt đến giới hạn, tôi đoán ở đâu đó gần 3, 3,5%, có một điều không chắc chắn là liệu, với sức mạnh của thị trường lao động và áp lực tiền lương, sẽ hội tụ đủ các điều kiện để theo đuổi mục tiêu dài hạn về lạm phát dự kiến vào thời điểm hiện tại hay không. Nếu điều đó không xảy ra thì có nguy cơ chúng tôi sẽ phải làm nhiều hơn nữa” - ông nói thêm.

Sự thận trọng này được lặp lại bởi Thống đốc Ngân hàng Trung ương Latvia và thành viên hội đồng quản trị ECB Mārtiņš Kazāks, cho biết ông rất vui khi lãi suất được giữ ở mức hiện tại nhưng không thể ”chốt lại” để tăng thêm vì hai lý do.

Kazāks nói tại các cuộc họp của IMF: “Tất nhiên, một là thị trường lao động, chúng ta vẫn chưa thấy mức tăng trưởng tiền lương đạt đỉnh, nhưng điều còn lại tất nhiên là địa chính trị. Chúng ta có thể gặp nhiều cú sốc hơn khiến lạm phát tăng cao và đó là lý do tại sao tất nhiên chúng ta phải hết sức thận trọng trước diễn biến lạm phát”.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Latvia nói thêm, chính sách tiền tệ đang bước vào giai đoạn mới “cao hơn trong thời gian dài hơn” của chu kỳ, giai đoạn này có thể sẽ được thực hiện để đảm bảo ECB đưa lạm phát trở lại mức 2% trong nửa cuối năm 2025.

Cũng ở quan điểm diều hâu hơn của hội đồng điều hành, Thống đốc Ngân hàng Quốc gia Áo Robert Holzmann cho rằng, những rủi ro đối với quỹ đạo lạm phát hiện tại vẫn nghiêng về hướng đi lên, chỉ ra sự bùng nổ của cuộc xung đột Israel-Hamas và những xáo trộn có thể xảy ra khác và giá dầu cao hơn.

Ông nói: “Nếu những cú sốc tiếp theo xảy ra và nếu thông tin chúng tôi có được chứng minh là không chính xác, chúng tôi có thể phải tăng lãi suất lần nữa hoặc có thể là hai lần”.

“Đó cũng là thông điệp được đưa ra cho thị trường: Đừng bắt đầu nói về việc khi nào sẽ có đợt giảm lãi suất đầu tiên. Chúng ta vẫn đang trong giai đoạn không biết sẽ mất bao lâu để đạt được mức lạm phát như mong muốn và liệu chúng ta có phải kiềm chế nhiều hơn nữa không”.

Đối với Thống đốc Ngân hàng Dự trữ Nam Phi (SARB) Lesetja Kganyago, công việc “vẫn chưa hoàn thành”. Tuy nhiên, ông cho rằng SARB đang ở thời điểm có thể tạm dừng tăng lãi suất để đánh giá toàn bộ tác động của việc thắt chặt chính sách tiền tệ trước đó. Ngân hàng trung ương đã nâng lãi suất repo chính từ 3,5% vào tháng 11/2021 lên 8,25% vào tháng 5/2023 và giữ nguyên lãi suất kể từ đó.

Hoàng Lê (theo CNBC)