Kinh tế tư nhân – Hạt nhân mới của hành trình tăng trưởng xanh

Thu hái chè ở Lào Cai. (Ảnh: THANH SƠN)

Việt Nam đã đưa ra cam kết mạnh mẽ tại COP26 (tháng 11/2021), về đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để hiện thực hóa mục tiêu này, bên cạnh vai trò định hướng, kiến tạo của Nhà nước, khu vực kinh tế tư nhân cần được xác định là lực lượng trung tâm.

Nghị quyết 68 đã khẳng định: “Trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, là lực lượng tiên phong thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh quốc gia, công nghiệp hóa hiện đại hóa, tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn, bền vững…”.

Đồng thời, Nghị quyết cũng đặt ra mục tiêu cụ thể đến năm 2030, khu vực kinh tế tư nhân sẽ đóng góp 55-58% GDP, đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 10-12%/năm, và hình thành đội ngũ doanh nghiệp dân tộc có đủ năng lực cạnh tranh, vươn ra khu vực và toàn cầu.

Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị đã xác định phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế; đồng thời, thúc đẩy tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn và bảo vệ môi trường là những trụ cột trong mô hình phát triển mới. Không những là bước tiến trong tư duy, chính sách này còn mở ra cơ hội để khu vực tư nhân tham gia sâu rộng hơn vào tiến trình chuyển đổi xanh.

Các chuyên gia cho rằng, trên phạm vi toàn cầu, khái niệm tăng trưởng xanh đã trở thành định hướng chủ đạo của nhiều nền kinh tế. Các quốc gia phát triển đồng loạt đưa ra chiến lược giảm phát thải, thúc đẩy năng lượng tái tạo và xây dựng hệ thống pháp lý cho kinh tế tuần hoàn.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam đồng thời đối diện với áp lực và cơ hội. Áp lực chủ yếu xuất phát từ yêu cầu cắt giảm cường độ carbon trong sản xuất và xuất khẩu, đặc biệt nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của những thị trường trọng điểm như Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ.

Ngược lại, cơ hội đến từ khả năng tiếp cận ngày càng lớn các dòng vốn xanh quốc tế, cùng với lợi thế của một quốc gia đi sau có điều kiện tiếp nhận trực tiếp công nghệ hiện đại, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và định hình mô hình kinh tế tuần hoàn ngay từ giai đoạn khởi đầu.

Điều này cho thấy, tăng trưởng xanh không còn dừng ở khái niệm lý thuyết, mà đã trở thành xu hướng thực tiễn, định hình lại cục diện thương mại toàn cầu. Trong bối cảnh ấy, khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam phải chủ động tham gia và trở thành lực lượng nòng cốt trong chuyển đổi xanh, để nền kinh tế không bị tụt hậu, mà ngược lại, có thể vươn lên đón đầu chu kỳ phát triển mới.

HÀ ANH