Kinh tế xã hội của TP.HCM tăng trưởng tích cực nhưng vẫn còn bài toán 'đau đầu'

Nhiều chỉ số tăng trưởng tích cực

Tại cuộc họp kinh tế - xã hội định kỳ tháng 5/2025, bà Lê Thị Huỳnh Mai, Giám đốc Sở Tài chính TP.HCM thông tin: So với cùng kỳ năm 2024, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước đạt hơn 544.000 tỷ đồng, tăng 16,8%; kim ngạch xuất khẩu ước đạt 20,36 tỷ USD, tăng 16,1%; tổng thu du lịch ước đạt gần 98.000 tỷ đồng, tăng 28,9%. Đáng chú ý, lượng khách quốc tế đạt 3,123 triệu lượt, tăng 40,2%.

Giám đốc Sở Tài chính TP.HCM Lê Thị Huỳnh Mai thông tin về các chỉ số kinh tế - xã hội của TP.HCM trong tháng 5 và 5 tháng đầu năm. (Ảnh: TTBC)

Cũng theo bà Mai, trong tháng 5/2025, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) của Thành phố ước tăng 8,2%. Tổng số doanh nghiệp thành lập mới là 13.894 doanh nghiệp với tổng vốn đăng ký và bổ sung hơn 313.000 tỷ đồng, tăng 5,9% so với cùng kỳ. Tổng thu ngân sách nhà nước đạt trên 245,7 nghìn tỷ đồng, đạt 47,26% dự toán; thu hút vốn FDI tăng 87,5%.

Bên cạnh những điểm sáng, tình hình kinh tế - xã hội của TP.HCM trong 5 tháng đầu năm cũng nổi lên một số vấn đề đáng lưu ý như: giải ngân đầu tư công chưa đạt kế hoạch; số doanh nghiệp giải thể và tạm ngừng hoạt động vẫn ở mức cao, lần lượt tăng 8,4% và 6,7%. Đồng thời phát hiện nhiều vụ việc gian lận thương mại, buôn bán hàng giả trên địa bàn.

Với những điểm sáng kinh tế - xã hội trong những tháng đầu năm 2025, Tiến sĩ Trần Hoàng Ngân nhận định khả năng TP.HCM đạt dự toán thu ngân sách 520.000 tỷ đồng của cả năm là nằm trong tầm tay. Để đạt được mục tiêu này, Tiến sĩ Trần Hoàng Ngân đề xuất Thành phố cần đẩy mạnh thu và sử dụng hiệu quả nguồn thu từ tiền sử dụng đất và thuê đất.

Đồng thời, ông Ngân cũng nhấn mạnh các sở ngành, địa phương của TP.HCM cần nhanh chóng cụ thể hóa và triển khai các nghị quyết, luật mà Quốc hội đã thông qua, đặc biệt là Nghị quyết 198 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.

"Tôi xin lưu ý thêm là nguồn thu từ tiền sử dụng đất và thuê đất, hiện nay chúng ta được giữ 100%. Do đó, trong 7 tháng tới đây, chúng ta phải nỗ lực nhiều hơn nữa để đẩy mạnh thu được những khoản này. Bởi Luật ngân sách sửa đổi khi có hiệu lực quy định Trung ương sẽ điều tiết 30% tiền sử dụng đất và tiền thuê đất. Khi những quy hoạch được duyệt, đầu tư hạ tầng tốt thì nguồn thu từ khoản này của 5 năm tới là rất lớn, ước tính khoảng 550.000 tỷ đồng. Như vậy mỗi năm TP.HCM thu được khoảng 110.000 tỷ đồng, nếu bị điều tiết nộp về Trung ương 30% là số tiền rất lớn"- tiến sĩ Trần Hoàng Ngân phân tích.

6 tháng cuối năm liệu có khó khăn hơn?

Theo dự báo của ông Nguyễn Khắc Hoàng, Chi cục trưởng Chi cục Thống kê TP.HCM, tình hình kinh tế - xã hội 6 tháng cuối năm có thể đối mặt với nhiều khó khăn hơn.

Ông Hoàng cho biết, giải ngân đầu tư công đến cuối tháng 5 mới chỉ đạt hơn 10%, chưa có chuyển biến tích cực, cần đưa ra các giải pháp quyết liệt hơn. Trong đó, đáng lưu ý là vấn đề thuế đối ứng của Mỹ vẫn sẽ là trở ngại cho sản xuất của TP.HCM.

Quang cảnh phiên họp kinh tế - xã hội định kỳ tháng 5 của UBND TP.HCM. (Ảnh: TTBC)

Đánh giá về những điểm sáng kinh tế - xã hội của TP.HCM trong 5 tháng qua, ông Hoàng cho rằng đây mới chỉ là bước "chạy đà" khá tốt so với những năm trước và có thể xem TP.HCM là xuất phát điểm của cả nước. Bởi theo ông, chỉ số lạm phát của TP.HCM vẫn đang tăng cao so với cả nước, thậm chí so với Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu. Mặt khác, tỷ lệ giữa số doanh nghiệp thành lập mới với doanh nghiệp rút khỏi thị trường trên địa bàn cũng rất cao, gần như là 1-1.

Nhìn lại các động lực và cú hích để TP.HCM phát triển nhanh trong thời gian qua, ông Hoàng nhận định chưa thấy gì rõ nét, khi tăng trưởng vẫn dựa vào các động lực truyền thống: đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng. Do đó, ông đề xuất, TP.HCM cần đánh giá lại chương trình kích cầu tiêu dùng và bình ổn thị trường, đồng thời xem xét lại môi trường đầu tư.

Ông Nguyễn Khắc Hoàng nhấn mạnh: "Câu chuyện 6 tháng cuối năm là chúng ta cần phải tính toán đến số liệu sau khi sáp nhập theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Ngay từ bây giờ, TP.HCM cần ngồi lại với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu xác định các động lực tăng trưởng cho TP.HCM mới. Qua đó, chúng ta mới có bài toán vận hành ngay khi TP.HCM mới đi vào hoạt động, để đạt yêu cầu tăng trưởng Trung ương giao phó, ít nhất là 8%".

Tăng tốc giải ngân đầu tư công: Từ 10% lên 30%

Kết luận tại phiên họp, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được đánh giá những tháng đầu năm nay có nhiều yếu tố đan xen giữa thuận lợi và khó khăn, trong đó thuận lợi thì ít, khó khăn thì nhiều. Trong đó, giải ngân đầu tư công vẫn là "bài toán đau đầu" khi chưa đạt kế hoạch đề ra, dù TP.HCM đã triển khai nhiều giải pháp.

Chủ tịch UBND TP.HCM phát biểu tại phiên họp. (Ảnh: TTBC)

Để vượt qua giai đoạn “lửa thử vàng gian nan thử sức”, Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết Thành phố sẽ tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm như: triển khai “bộ tứ nghị quyết trụ cột” của Trung ương; tăng tốc giải ngân đầu tư công; cải thiện môi trường đầu tư; và chủ động chuẩn bị về nhân sự, cơ sở vật chất, tài sản trong thực hiện sắp xếp lại bộ máy hành chính theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Nhấn mạnh về những tồn tại cần khắc phục, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho rằng giải ngân đầu tư công còn chậm là vấn đề dai dẳng chưa được cải thiện đáng kể. Để tăng tốc giải ngân đầu tư công trong thời gian tới, lãnh đạo TP.HCM khẳng định sẽ quản lý theo hiệu quả và kết quả, kiên quyết áp dụng các biện pháp mạnh, bao gồm cả thay thế cán bộ nếu không đạt yêu cầu.

"Tôi đề nghị tất cả các ngành, các cấp phải thần tốc, thần tốc hơn nữa chứ còn kiểu này thì không thể. Cho nên buộc lòng tôi phải xử lý, vừa qua đã phải thay một số đồng chí và quản lý theo hiệu quả. Đầu tư công là một trong ba động lực truyền thống để tăng tốc phát triển, tăng GDP. Nếu chúng ta giải ngân được 85.000 tỷ đồng thì GDP tăng lên biết bao nhiêu phần trăm. Việc đạt 8,5% GDP là chuyện quá dễ, còn thực hiện được tăng trưởng hai con số như chúng ta đã hứa khi mà giải ngân đầu tư công như vậy là không thể", Chủ tịch Nguyễn Văn Được phát biểu.

Năm 2025, TP.HCM phân bổ 85.517 tỷ đồng vốn đầu tư công. Tính đến ngày 28/5, Thành phố chỉ mới giải ngân 8.710 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 10,2%. Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được yêu cầu các đơn vị phải đạt 30% giải ngân trong quý 2, với chỉ tiêu cụ thể cho từng công trình. Đồng thời cần linh hoạt trong xử lý vốn, ứng vốn và điều chuyển vốn để đẩy nhanh tiến độ.

Tỷ Huỳnh/VOV-TP.HCM