Kịp thời cứu sống bào thai bất thường về tim

Bào thai mắc bệnh tim bẩm sinh

Theo Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh, chỉ sau 7 ngày trường hợp thông tim can thiệp bào thai đầu tiên thành công tại Việt Nam, vào sáng ngày 12/1, cũng ê-kíp chuyên khoa can thiệp bào thai và thông tim can thiệp trẻ em của Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi Đồng 1 tiếp tục can thiệp thành công trường hợp bào thai mắc tim bẩm sinh rất nặng thứ hai.

Bào thai này bị hẹp van động mạch chủ, thiểu sản thất trái với nguy cơ tử vong rất cao ngay khi thai nhi được sinh ra.

Theo đó, trong quá trình khám thai, thai phụ N.P.P.A. (27 tuổi, cư ngụ tại quận 3, thành phố Hồ Chí Minh) được phát hiện bào thai có bất thường về tim lúc thai 21 tuần với chẩn đoán là hẹp van động mạch chủ tiến triển, thai phụ đã được tiến hành chọc ối xét nghiệm di truyền Array chưa bất thường.

Đến ngày 11/1, thai được 29 tuần với diễn tiến hẹp van động mạch chủ nặng, đường kính van 2.6mm, vận tốc máu qua van động mạch chủ 300cm/s, gây thiểu sản thất trái nặng hơn, trào ngược van 2 lá mức độ nặng.

Hội chẩn các chuyên gia bào thai và tim mạch trẻ em đều nhận định trường hợp này nếu không can thiệp bào thai khẩn hoặc can thiệp trễ sau 30 tuần tuổi thai để nong van động mạch chủ thì khả năng rất cao bào thai sẽ mất trong bụng mẹ (tỉ lệ thai lưu > 50%) hoặc thai sẽ diễn tiến đến hội chứng thiểu sản thất trái và thành tim 1 thất (sau sinh trẻ phải phẫu thuật nhiều giai đoạn để đưa tạm về tuần hoàn 1 thất hoặc phải điều trị triệt để bằng ghép tim).

PGS-TS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế, cùng lãnh đạo Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Nhi đồng 1 và ê kíp chuyên gia hội ý trước ca phẫu thuật vào sáng ngày 12/1. (Ảnh BVCC).

Các chuyên gia tim mạch thống nhất chỉ định can thiệp tim mạch bào thai ở thời điểm này là phù hợp.

Tuy nhiên, dự báo tư thế thai nhi sẽ không thuận lợi cho can thiệp thông tim vì có dư ối, thai nhi thay đổi ngôi liên tục. Tư thế của bào thai thay đổi nhiều nên sẽ khó khi thực hiện thủ thuật, có thể thủ thuật sẽ không thành công, cần giải thích rủi ro mất tim thai trong can thiệp.

Cuộc phẫu thuật đặc biệt

Lúc 9h15 ngày 12/1 ê-kíp chuyên khoa can thiệp bào thai và thông tim can thiệp trẻ em của Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi Đồng 1 bắt đầu thực hiện thông tim can thiệp xuyên tử cung cho thai phụ.

Diễn biến của cuộc phẫu thuật đặc biệt này đúng như nhận định và dự báo của các chuyên gia tim mạch trẻ em, thai nhi đổi ngôi liên tục nên việc đưa kim luồn vào thất trái và lên van động mạch chủ rất khó khăn.

Thai phụ được gây tê tủy sống, sau đó siêu âm kiểm tra lại tư thế của thai. Do tư thế thai không thuận lợi, buồng thất trái nằm sấp trong tư thế thai nhi nằm sấp nên ê-kíp phẫu thuật can thiệp bào thai phải dùng các công cụ và thủ thuật để xoay trở thai nhi về vị trí thích hợp nhất đó là thai nhi nằm ngửa, buồng tim tiếp xúc trực tiếp với thành trước tử cung. Kỹ thuật này kéo dài hơn 40 phút mới đạt được kết quả như mong đợi.

Kết quả can thiệp thành công của ê kíp các bác sĩ về bào thai.

Sau đó tiến hành tiêm thuốc vào đùi thai nhi để gây mê với Fentanyl, Rocumeron và Atropin. Khi đưa được kim vào buồng thất trái, phát hiện thất trái nhỏ và dày do thiểu sản thất, nhóm chuyên gia thực hiện can thiệp của Bệnh viện Từ Dũ đã gặp không ít khó khăn và phải mất khá nhiều thời gian (20 phút) mới đưa được kim vào đúng vị trí, sau đó chuyển tiếp cho ê-kíp thông van tim của Bệnh viện Nhi đồng 1 làm nốt công đoạn quan trọng cuối cùng là nong van động mạch chủ.

Sau nong, kiểm tra dòng chảy qua van động mạch chủ lên tốt. Siêu âm kiểm sau thực hiện can thiệp: luồng thông PFO shunt phải – trái, vận tốc qua van động mạch chủ 180 cm/s, không ghi nhận hở chủ, nhịp tim thai 188 lần/phút, có tràn dịch màng ngoài tim nhẹ 4,5mm.

Sản phụ tiếp tục được theo dõi tại phòng mổ 15 phút sau và tình trạng tràn dịch màng ngoài tim thai ổn định. Phẫu thuật kết thúc lúc 11h00 và thành công tốt đẹp. Lãnh đạo Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh đã trực tiếp đến bắt tay chúc mừng từng thành viên của ê-kíp can thiệp trường hợp đặc biệt này của Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi đồng 1.

Thai phụ được theo dõi sát sau phẫu thuật, đến 13h chiều nay (12/1), tràn dịch màng ngoài tim thai đã được kiểm soát tốt, nhịp tim thai bình thường, tình trạng sản phụ ổn định.

Quá trình theo dõi thai kỳ sắp tới sẽ là sự phối hợp chặt chẽ và nhịp nhàng tiếp tục của cả 2 bệnh viện, nhằm mục tiêu đem đến niềm hạnh phúc cho cả gia đình khi cả hai mẹ con chị P.A. có một thai kỳ khỏe mạnh, mẹ tròn con vuông.

Nguyễn Lành