Bài 5: Trường Sa – Mạch sống vững bền của Tổ quốc

Giữ đảo bằng trái tim người Việt

Tôi đã gặp những người lính trẻ trên đảo Song Tử Tây trong một buổi chiều nắng gắt, gió biển hun hút phả vào mặt mặn chát, cát trắng lạo xạo dưới chân, tiếng sóng vỗ vào bờ rào thép gai nghe như nhịp trống đều đặn của thời gian. Họ là những chàng trai đôi mươi, gương mặt rám nắng, toàn thân có mùi mặn mòi của gió biển, ánh mắt sáng trong veo như ngọn đèn bám trụ giữa phong ba.

Các chiến sĩ trẻ giao lưu cùng thành viên Đoàn công tác VKSND tối cao.

Họ gắn bó với Trường Sa không bằng khẩu hiệu, mà bằng câu chuyện rất thật: nhặt từng mảnh vỡ của tôn thép sau bão tố để lắp ghép lại mái bếp đơn sơ, buộc lại giàn mướp bằng sợi dây dù sờn cũ, nhặt từng vỏ chai, bao nilon để tận dụng che mưa, chắn gió.

Chiến sĩ trẻ Hoàng Mạnh Tuấn tóc bết mồ hôi, cười khà khà nói với tôi: “Ở đây, cái gì cũng quý, kể cả cái túi bóng thủng, vì biết đâu mai bão về, còn có mà che mái hiên cho khỏi dột. Giữ đảo không chỉ bằng súng, mà bằng cả mớ lặt vặt này đấy anh ạ!”

Thượng úy Phan Quang Đạo, trợ lý Chính trị viên đảo Song Tử Tây với ước mơ tốt nghiệp ngành Luật.

Tôi nhớ mãi buổi trưa ấy, trên đảo Sinh Tồn, nắng hắt xuống mặt đất nứt nẻ dưới gót giày. Trung úy Nguyễn Văn Hưng, quê Thái Bình lom khom nhặt từng cọng rác trôi dạt sau sóng lớn. Hưng vừa cười, vừa nói: “Giữ đảo với tụi em bắt đầu từ việc nhỏ nhất: nhặt rác là giữ biển sạch, giữ nơi mình sống. Biển bẩn, cá không về, người cũng không sống nổi. Người ta nghĩ lính đảo chỉ cầm súng, nhưng tụi em giữ biển bằng cả tay, cả mắt, cả trái tim. Mỗi bát cơm, mỗi giọt nước ngọt, mỗi luống rau đều là phần máu thịt mình bỏ ra.” Chiến sĩ trẻ Nguyễn Minh Quang kể với tôi, có lần mấy hôm, tàu chưa vào do thời tiết xấu, anh em chia đôi gói mì tôm ăn thấy ngon miệng lắm. Có người tranh thủ nhặt mấy lá rau non còn sót lại sau bão chuyển ngay xuống bếp vì rau ít phải nấu canh ngay cho anh em đỡ nhớ đất liền.

Sinh hoạt thường ngày của chiến sĩ trên đảo Sinh Tồn.

Họ không hô to những lời thề, không cần nói về những lý tưởng lớn lao, nhưng trong từng hành động nhỏ, họ âm thầm viết nên câu chuyện của Trường Sa. Là ánh mắt sáng lên khi nhặt được vỏ lon rỉ sét để tận dụng làm bầu ươm hạt. Là bàn tay thô ráp nâng niu từng giọt nước hứng được sau cơn mưa. Là tiếng gọi nhau í ới giữa cơn mưa dầm: “Nhanh lên anh em, buộc lại giàn mướp, mai mà gió nữa là gãy hết đấy!” Là tiếng cười rộn vang giữa biển trời khi giàn dưa leo sau bão đơm trái trở lại.

Nhịp sống bình dị nhưng phi thường trên đảo xa

Trường Sa không phải là nơi của những điều lạ lẫm, mà là nơi của những điều bình dị nhất trở thành phi thường giữa đại dương mênh mông và thử thách khắc nghiệt. Mỗi sáng, tiếng còi báo thức vang lên giữa khoảng không bao la. Những bóng áo xanh bật dậy, gấp chăn màn vuông vức, bước chân đều tăm tắp vang dội trên sân tập, hòa cùng tiếng hô “một, hai, ba, bốn” vang vọng trong gió. Ánh mắt họ sáng lên niềm tin, mỗi giọt mồ hôi rơi xuống nền sân như lời thề âm thầm. Giữa giàn bầu, giàn mướp, những bàn tay rám nắng lấm lem cát mặn vẫn cần mẫn buộc dây, bắt sâu, tỉa cành. Có chiến sĩ trẻ vỗ vai bạn, cười khà khà: “Mai được nấu canh mướp rồi đấy!”. Tiếng cười giòn tan, tiếng gõ búa, tiếng kéo lách cách sửa lại mái bếp sau bão, tất cả hòa thành bản giao hưởng giản dị nhưng xúc động của cuộc sống nơi đầu sóng ngọn gió.

Lớp học với nhiều lứa tuổi trên đảo Sinh Tồn.

Một buổi chiều sau bão, bầu trời vẩn đục mây, nước mưa đọng trên từng tán bàng vuông. Cả đơn vị đội mưa buộc lại mái bếp, vá từng tấm bạt, mảnh gỗ. Tiếng cười rộn lên giữa tiếng mưa ào ào, ai đó hô to: “Mưa gió cỡ nào thì bữa cơm chiều vẫn phải đủ nóng nhé!”. Một chiến sĩ trẻ, áo đồng phục ướt sũng, vắt nước, cười hồn nhiên: “Có rau xanh, có cơm nóng là vui rồi anh ạ!”. Cái vui của người lính đảo thật giản dị: đôi khi tàu tiếp tế mang vào vài ký lạc rang, cả đơn vị chia nhau như được quà Tết. Khi giàn mướp sau bão trổ bông trở lại, mấy cậu lính trẻ vỗ vai nhau: “Mướp mình trồng đẹp hơn hoa hậu”. Có chiến sĩ tâm sự, sau giờ tập luyện mệt mỏi, có bát canh rau muống dầm nước mắm ớt cay xè giữa trưa nắng gắt, ăn cùng đồng đội, tự nhiên ngon lạ thường.

Những mầm non đất nước trên đảo Đá Tây Á.

Những câu chuyện ấy với tiếng hát khe khẽ trong đêm gió, tiếng bát đĩa lách cách trên bàn ăn dã chiến, tiếng lật giở từng trang sách sờn góc bên tủ sách Hồ Chí Minh là sợi dây níu giữ tâm hồn người lính, là liều thuốc tinh thần để bám trụ giữa biển khơi. Ở Trường Sa, thứ quý giá nhất không chỉ là từng mét vuông đất đảo, mà là từng nhịp sống bình dị, từng hơi thở người bám đất, giữ đảo bằng tình yêu thương, nghị lực và niềm tin.

Trường Sa là nơi khởi nguồn của niềm tin

Rời Trường Sa, tôi mang theo những câu chuyện không thể kể hết bằng lời. Tôi sẽ nhớ mãi ánh mắt kiên cường của người lính trẻ đứng gác giữa hoàng hôn đỏ rực, gió biển lồng lộng thổi vào gương mặt sạm nắng nhưng không làm chùng ánh nhìn. Nhớ hình ảnh cậu bé trên đảo Đá Tây A học thuộc bài quốc ca, từng chữ như in hằn vào tâm khảm, để rồi khi cất tiếng hát giữa biển khơi, mỗi tiếng hát cũng là một lời thề. Nhớ câu chuyện chiến sĩ Bùi Văn Toàn kể lại lời dặn của người mẹ gửi hạt giống rau muống qua tàu hậu cần: “Con trồng đi, cho có thêm màu xanh trên đảo nhé.” Một câu dặn mà ấm như tiếng ru, và cũng là gửi gắm niềm tin vào đôi tay người lính đang chắt chiu mầm sống giữa biển trời.

Chiến sĩ đảo Đá Tây A và các em nhỏ chơi cờ trong giờ giải lao.

Trường Sa không phải là nơi của những điều lớn lao hào nhoáng, mà là nơi nuôi dưỡng những ước mơ rất đỗi đời thường, mơ về một bữa cơm có thêm đĩa rau luộc, một buổi tối quây quần bên nhau kể chuyện nhà, một mái bếp không dột sau bão, được gội đầu dưới mưa, được cầm trên tay quả dưa leo xanh mướt do chính tay mình vun trồng. Ở đó, mỗi giàn mướp, mỗi bát canh rau, mỗi lá cờ phấp phới sau mưa đều mang một ý nghĩa lớn lao rằng, giữa biển cả mênh mông, con người vẫn có thể gieo trồng, hy vọng, sống tử tế và kiên cường.

Chiến sĩ trẻ say sưa đọc Báo Bảo vệ pháp luật.

Và khi rời Trường Sa, tôi hiểu: giữ đảo không chỉ là dựng bia cắm cờ, mà là giữ cho bát cơm nóng, bát canh rau, tiếng cười sau giờ gác được tồn tại. Giữ Trường Sa cũng là giữ chính phần hồn sâu nhất của đất Việt. nơi những con người bình dị đang làm nên những điều phi thường giữa đại dương xanh thẳm.

Thay lời kết

Trường Sa không chỉ là nơi những người lính canh giữ chủ quyền, mà là nơi cả dân tộc gửi gắm niềm tin và tình yêu. Đó là nơi từng hạt giống được gieo trồng bằng hy vọng, từng câu chuyện được kể lại bằng nước mắt và nụ cười, từng cánh tay dang rộng đón gió khơi, từng tiếng cười giòn tan trên sân tập. Trường Sa không chỉ tồn tại trên bản đồ, mà hiện diện trong nhịp sống bền bỉ của những con người bình dị nhưng phi thường.

Một gia đình nhỏ trên đảo Trường Sa

Giữ Trường Sa không phải là khẩu hiệu, mà là trách nhiệm lặng thầm của mỗi người Việt, từ người mẹ quê nhà gói ghém hạt giống gửi con, người kỹ sư thiết kế tàu biển, người thầy dạy trẻ bài quốc ca, đến người viết báo như tôi – người may mắn được đặt chân lên mảnh đất thiêng ấy, rồi mang về đất liền câu chuyện của những người lính trẻ.

Tủ sách Bác Hồ trên đảo Sinh Tồn là địa điểm yêu thích của nhiều chiến sĩ.

Bởi Trường Sa không xa, nó ở ngay trong lòng đất Việt, trong từng nhịp đập yêu nước, trong ánh mắt kiên cường của người lính gác biển, trong tiếng sóng ru trên mái hiên nhà, trong những bữa cơm có bát canh rau xanh trên nền cát mặn. Và chỉ khi, mỗi người Việt đều nhận thấy Trường Sa ở trong chính mình, thì những luống rau vẫn vươn cao, tiếng cười vẫn vang vọng giữa trùng khơi, và lá cờ Tổ quốc sẽ mãi kiêu hãnh tung bay giữa đại dương.

Hoàng Long