Kỳ công thú chơi 'đĩa ngọc, chén vàng'

Hoa thủy tiên được coi là biểu tượng của sự may mắn, tài lộc và thịnh vượng trong năm mới

Lắm công phu

Khoảng 10 năm trước, anh Đặng Xuân Chiến ở xã Thái Minh (Bình Giang) tình cờ bắt gặp hình ảnh bình hoa thủy tiên của một người bạn đăng trên mạng xã hội. Ngay từ khi bắt gặp hình ảnh loài hoa này, anh Chiến đã yêu thích và mong muốn có thể tự tay tạo ra những chậu hoa thủy tiên. Năm đầu tiên biết đến thú chơi này, anh Chiến tự mày mò gọt củ, thủy tiên cũng ra hoa nhưng hình dáng không đẹp. Sau đó, anh Chiến dành thời gian học hỏi từ bạn bè, nghiên cứu thêm nhiều tài liệu về thú chơi hoa thủy tiên để tích lũy kinh nghiệm.

Chơi hoa thủy tiên đòi hỏi sự kỳ công và tinh tế từ khâu chọn củ, gọt củ, chăm sóc đến khi hoa nở. Người chơi hoa phải có kiến thức và kinh nghiệm để chọn được củ thủy tiên đẹp, có nhiều mầm, nụ hoa to và đều. Việc gọt củ cũng rất quan trọng, cần tỉ mỉ để không làm ảnh hưởng đến mầm hoa.

Củ thủy tiên được gọt bằng dao chuyên dụng, đòi hỏi người chơi phải có sự kiên nhẫn, tinh tế

Củ thủy tiên được gọt bằng dao chuyên dụng, tách từng lớp vỏ đến khi lộ mầm hoa, ngâm nước cho củ nhả nhớt, dưỡng hoa trong điều kiện nhiệt độ duy trì từ 12 - 15 độ. Ngoài ra, người chơi còn phải thường xuyên thay nước sạch hoặc nước mưa từ 1 - 2 lần/ngày. Từ khi gọt củ đến khi hoa nở thường trong 20 - 22 ngày, hoa có độ bền từ 7 - 10 ngày.

Xưa kia, hoa thủy tiên chỉ dành cho tầng lớp vua, chúa. Hiện nay, trên thị trường, thủy tiên được bán với mức giá từ 80.000 - 150.000 đồng/củ có xuất xứ từ Trung Quốc hoặc một số nước châu Âu. Số tiền đầu tư cho thú chơi này không nhiều nhưng loài hoa này khá kén người chơi do đòi hỏi sự tinh tế, kiên nhẫn.

Trong guồng quay hối hả của cuộc sống hiện đại, nhiều cửa hàng hoa bày bán chậu hoa thủy tiên sẵn nụ, hoa. Tuy nhiên, với những người chơi, điều thú vị nhất chính là chờ đợi thành quả hoa thủy tiên bung nở sau một thời gian kiên nhẫn, kỳ công chăm sóc.

Canh hoa nở đúng giao thừa

Một chậu hoa thủy tiên đẹp được đánh giá dựa trên 5 yếu tố: hoa, lá, móng rồng, rễ và vẻ đẹp tổng hòa

Những người sành chơi hoa thủy tiên đều mong muốn hoa nở đúng thời khắc giao thừa. Bởi lẽ, theo quan niệm dân gian, nếu hoa thủy tiên nở đúng vào thời điểm này thì gia chủ sẽ có một năm mới tài lộc, sung túc, may mắn.

Nếu có kinh nghiệm, người chơi có khả năng đoán được hoa nở vào khoảng thời gian nào. Họ có thể dùng kỹ thuật dưỡng để hoa nở nhanh hoặc hãm để cho nở chậm trong khoảng 1 - 2 ngày cuối. Trong điều kiện nhiệt độ thấp, người chơi có thể tăng nhiệt độ môi trường xung quanh.

Theo anh Chiến, để hãm hoa nở, người xưa thường dùng lòng trắng trứng gà phết quanh nụ hoa trong khoảng 2 ngày cuối. Trước thời khắc giao thừa khoảng 2 tiếng thì dùng nước ấm lau nhẹ lòng trắng trứng tạo điều kiện khai hoa, nở nhụy đúng thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. "Chậu hoa thủy tiên được dâng lên bàn thờ gia tiên với hương thơm thanh tao, dịu dàng, quyện với mùi hương trầm mới cảm nhận được rõ rệt mùi hương của Tết", anh Chiến chia sẻ.

Một chậu hoa thủy tiên đẹp được đánh giá dựa trên 5 yếu tố: hoa, lá, móng rồng, rễ và vẻ đẹp tổng hòa. Những cánh hoa thủy tiên được ví như chiếc đĩa bạc, nhụy hoa khum khum như chiếc chén ngọc, tỏa mùi hương thanh tao. Những chiếc lá vươn lên, mềm mại, bộ móng rồng mập mạp với bộ rễ hoa trắng, dài, sạch sẽ. Hội tụ đủ những yếu tố này, chậu thủy tiên được coi như một tác phẩm đỉnh cao nghệ thuật.

Với mong muốn lan tỏa tình yêu với hoa thủy tiên tới nhiều người, tháng 1/2025, anh Chiến cùng bạn bè đã đứng ra thành lập Hội Hoa thủy tiên Văn miếu Mao Điền với 25 hội viên chính thức. Qua đó, quy tụ những người có chung đam mê, sở thích với hoa thủy tiên, với văn hóa, nghệ thuật; kết nối, chia sẻ, hỗ trợ giữa các hội viên...

HUYỀN TRANG-THÀNH CHUNG