Kỳ cuối: Lập vành đai biên giới, vùng đệm an toàn không ma túy
Quán triệt phương châm chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an 'phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm, từ xa, từ nơi xuất phát; đánh cả đường dây, không đánh khúc giữa; bắt được đối tượng chủ mưu, cầm đầu', Công an tỉnh Điện Biên đã chủ động thực hiện hiệu quả công tác hợp tác quốc tế với Công an Lào trong việc nắm tình hình, trao đổi thông tin, phối hợp bắt giữ, truy quét tội phạm ma túy.
Hợp tác chặt chẽ, sâu rộng phòng, chống ma túy
Theo thống kê, trên thế giới hiện có hơn 275 triệu người sử dụng ma túy bất hợp pháp. Nước ta hiện có khoảng 196 nghìn người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý; đa số không có việc làm hoặc có việc làm không ổn định, tiềm ẩn nguy cơ cao phát sinh tội phạm và phức tạp về trật tự, an ninh xã hội. Với sự phát triển nhanh chóng của xã hội, đặc biệt là khoa học và công nghệ, tội phạm về ma túy liên tục thay đổi phương thức, thủ đoạn, địa bàn hoạt động và mang tính quốc tế cao hơn; gắn kết ngày càng chặt chẽ với các loại tội phạm khác.
Đánh giá của Cục CSĐT tội phạm về ma túy, Bộ Công an, tội phạm ma túy là những đối tượng phức tạp, nguy hiểm, ngày càng có xu hướng tinh vi, manh động, liều lĩnh. Ma túy tổng hợp, tân dược gây nghiện và các loại ma túy mới xuất hiện ngày càng nhiều, ngụy trang dưới nhiều hình thức tinh vi. Tình hình ma túy học đường diễn biến phức tạp; số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy có xu hướng trẻ hóa. Tội phạm và tệ nạn ma túy đã gây lo lắng, bức xúc trong nhân dân, đe dọa đến sự phát triển ổn định, bền vững của đất nước.
Phát biểu tại chương trình “Khát vọng bình yên” được Bộ Công an và Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức nhân Tháng phòng, chống ma túy – Tháng 6/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh: Ma túy là vấn đề toàn cầu nên thế giới phải cùng chung tay để có cách tiếp cận và giải pháp toàn cầu. Ma túy là vấn đề toàn dân, là vấn đề của toàn xã hội, là hiểm họa của toàn dân tộc, nên chúng ta phải đoàn kết, cùng nhau ngăn chặn, đẩy lùi, tiến tới xóa bỏ hoàn toàn tệ nạn vô cùng nguy hiểm này. Phải coi tội phạm ma túy là kẻ thù của sự phát triển; là kẻ thù chung của tất cả chúng ta.
Đại tá Ngô Thanh Bình, Giám đốc Công an tỉnh Điện Biên cho biết, bám sát những chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an, Cục CSĐT tội phạm về ma túy và các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an, Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh Điện Biên chỉ đạo lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm ma túy cũng như Công an các cấp trên địa bàn nắm chắc tình hình về nhiệm vụ này. Cụ thể, lực lượng Cảnh sát phòng, chống ma túy cùng với Công an huyện, nhất là Công an cơ sở chủ động điều tra cơ bản, nắm tình hình, đối tượng người Việt Nam ở Lào có biểu hiện nghi vấn hoạt động về ma túy.
Qua các biện pháp nghiệp vụ xác định những đường dây có biểu hiện mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ Lào về Việt Nam qua địa bàn các tuyến đường biên giới. Muốn công tác đấu tranh phòng, chống ma túy đạt được những kết quả cao, có chiều sâu, việc phối hợp, nâng cao hợp tác quốc tế với các cơ quan chức năng và các đơn vị Công an tỉnh, Công an xã đối biên của Bộ Công an nước bạn Lào đã được Công an tỉnh Điện Biên triển khai hiệu quả.
Đảng ủy - Ban giám đốc Công an tỉnh đã chỉ đạo triển khai đồng bộ các hoạt động đối ngoại, chú trọng ngoại giao văn hóa, đảm bảo các yêu cầu chính trị, pháp luật, nghiệp vụ của mỗi nước và đề cao hình tượng người chiến sĩ Công an tỉnh Điện Biên đối với bạn bè đồng nghiệp các nước trong đó có Công an các tỉnh Bắc Lào. Thông qua công tác hợp tác quốc tế, Công an tỉnh Điện Biên đã có thông tin đa dạng, nhiều chiều, nhanh chóng tiếp cận với những cái mới, rút ra được nhiều kinh nghiệm quý báu trong công tác phòng chống, dự báo tình hình tội phạm, xử lý kịp thời các tình huống nghiệp vụ làm thất bại nhiều âm mưu, kế hoạch hoạt động của các loại tội phạm và thế lực thù địch.
Đại tá Lù Minh Phương, Phó Giám đốc Công an tỉnh Điện Biên chia sẻ: “Xuất phát từ vị trí chiến lược, trọng yếu về an ninh quốc phòng của Điện Biên, chúng tôi xác định, việc xây dựng, duy trì và hợp tác toàn diện trên tất cả các mặt công tác giữa Công an Điện Biên với Công an các tỉnh Bắc Lào vừa là mục tiêu, vừa là động lực, đồng thời là phương châm hành động trong công tác bảo đảm an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội của mỗi nước”.
Chỉ tính riêng trong năm 2022, Công an tỉnh Điện Biên đã ký 6 biên bản hội đàm với Công an các tỉnh Bắc Lào, trong đó tập trung nêu rõ nhiệm vụ của mỗi bên trong công tác đảm bảo an ninh trật tự khu vực biên giới và trên lãnh thổ của các địa phương. Công an các tỉnh Bắc Lào đề nghị Công an tỉnh Điện Biên tiếp tục mở các lớp tập huấn nghiệp vụ, đồng thời quan tâm hướng dẫn, phối hợp với bạn trong công tác phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh với các loại tội phạm trong đó có tội phạm ma túy. Phối hợp triển khai thực hiện hiệu quả thỏa thuận về giải quyết di cư tự do, kết hôn không giá thú trong vùng biên giới hai nước Việt - Lào.
Được sự cho phép của lãnh đạo Bộ Công an 2 nước, Công an tỉnh Điện Biên đã cử đoàn công tác đặc biệt sang nước bạn Lào triển khai thực hiện các kế hoạch nghiệp vụ, phối hợp đấu tranh, ngăn chặn hoạt động ly khai, tự trị, lập “nhà nước riêng”. Chú trọng hướng dẫn, hỗ trợ Công an các tỉnh Bắc Lào thành lập, trao đổi kinh nghiệm công tác nghiệp vụ để triển khai các chốt tuần tra, kiểm soát trên tuyến giao thông trọng điểm về ma túy theo mô hình Tổ 1266 của Công an tỉnh Điện Biên.
Phối hợp bắt tội phạm truy nã, ma túy trên nước bạn Lào
Trong công tác giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia, Công an tỉnh Điện Biên đã chủ động phối hợp với Công an các tỉnh Bắc Lào duy trì tốt chế độ trao đổi, thông tin theo đường dây nóng, phối hợp bảo đảm ANTT khu vực biên giới theo cơ chế hợp tác đã ký kết; tiếp tục triển khai thực hiện 2 văn kiện pháp lý biên giới Việt Nam - Lào và các phương án, kế hoạch đảm bảo ANTT trên tuyến biên giới. Thường xuyên phối hợp với lực lượng Biên phòng và lực lượng chức năng các tỉnh đối biên của nước bạn để tổ chức tuần tra chung, kiểm soát, bảo đảm ANTT tại khu vực biên giới, phòng, chống xuất, nhập cảnh trái phép. Hai bên đã duy trì hiệu quả hoạt động của Văn phòng liên lạc phòng, chống ma túy qua biên giới từ năm 2020 đến nay.
Đại tá Phạm Trường Giang, Phó Giám đốc Công an tỉnh Điện Biên thông tin, nhiều chuyên án điển hình trong công tác phối hợp, hợp tác quốc tế đã được Công an tỉnh Điện Biên và Công an các tỉnh Bắc Lào thực hiện. Tiêu biểu trong số đó phải kể tới chuyên án được Công an tỉnh Điện Biên phối hợp với Công an tỉnh U Đôm Say, Phong Sa Lỳ (Lào) và các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an triển khai có sự tham gia của Bộ đội Biên phòng, Hải quan. Chuyên án đã huy động gần 500 CBCS tham gia tại Lào và Việt Nam. Đến nay, ban chuyên án đã khám xét, triệu tập 17 đối tượng, trong đó bắt, khởi tố 11 đối tượng (9 đối tượng người Việt Nam, 2 đối tượng người Lào), thu 37 bánh heroin, 3kg ma túy đá, 1 khẩu súng, 157 viên đạn, 1 hộp tiếp đạn, 180 triệu Kíp và nhiều phương tiện, thiết bị các đối tượng sử dụng để hoạt động phạm tội về ma túy.
Nói về bài học kinh nghiệm trong hợp tác quốc tế đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy, Đại tá Phạm Trường Giang khẳng định: Quá trình triển khai chuyên án mang tính hợp tác xuyên quốc gia, quốc tế chặt chẽ trên, đã có sự phối hợp chặt chẽ, hiệp đồng tác chiến nhịp nhàng, bài bản, phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng trong và ngoài nước. Trong chuyên án này, lãnh đạo Bộ Công an đã có Thư khen và quyết định khen thưởng cho các đơn vị lập chiến công tham gia điều tra, khám phá chuyên án.
Một trong những nội dung hợp tác chặt chẽ, hiệu quả được Công an tỉnh Điện Biên và Công an các tỉnh Bắc Lào triển khai, đó chính là công tác đấu tranh phòng, chống, bắt giữ tội phạm truy nã. Công an tỉnh Điện Biên đã rà soát, lên danh sách các đối tượng truy nã có thông tin nghi trốn sang Lào để phối hợp với các cơ quan chức năng của nước bạn triển khai các biện pháp xác minh, truy bắt. Đến nay, Công an tỉnh Điện Biên đã bắt giữ được 10 đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm về ma túy lẩn trốn tại Lào, dẫn giải về Việt Nam an toàn.
Hiện, Công an tỉnh Điện Biên và Công an tỉnh Phong Sa Lỳ, Luông Pha Băng đã hoàn thành thiết lập 31 đầu mối “đường dây nóng” ở 3 cấp Công an về phòng, chống ma túy. Ngoài ra, Công an tỉnh Điện Biên còn thiết lập “đường dây nóng” với 4 tỉnh không giáp biên với Điện Biên gồm U Đôm Xay, Luông Nậm Thà, Bò Kẹo, Xay Nhạ Bu Ly. Đặc biệt, ngày 4/7/2022, Phòng Tham mưu Công an tỉnh Điện Biên đã tổ chức quy chế hoạt động “đường dây nóng” với Văn phòng Công an tỉnh Phong Sa Ly, Luông Pha Băng, nhằm trao đổi thông tin, kết quả, tình hình cũng như công tác phòng, chống tội phạm ma túy hoạt động liên tỉnh, xuyên quốc gia, tội phạm trốn truy nã để tổ chức xác minh, đấu tranh, truy bắt, dẫn độ, trao trả.
Đại tá Ngô Thanh Bình cho biết: Quán triệt phương châm “làm thực chất, làm cho bạn như làm cho mình”, Công an tỉnh Điện Biên đã cử nhiều tổ công tác với bạn tổ chức khảo sát, đánh giá, khắc phục những khó khăn, vướng mắc và đến nay đã hoàn thiện 40 trụ sở Công an Lào (trong đó có 32 trụ sở giáp biên, 8 trụ sở nằm trên tuyến trọng điểm phức tạp về ma túy). Trong tháng 4/2023, Công an tỉnh Điện Biên đã tổ chức 2 lớp tập huấn, trao đổi kinh nghiệm phòng, chống ma túy cho 60 CBCS phòng, chống ma túy của Lào nhằm tạo sự đồng bộ, nỗ lực phối hợp hiệu quả cùng nhau giải quyết tình hình phức tạp về ma túy, hướng tới mục tiêu hành lang vành đai biên giới, vùng đệm an toàn không ma túy.