Kỳ cuối: Những giải pháp căn cơ

Ẩn họa cháy nổ ở các khu chợ nội đô

Ban quản lý chợ Hà Đông, lực lượng phòng cháy chữa cháy kiểm tra dụng cụ, phương tiện phòng cháy chữa cháy và tuyên truyền hướng dẫn các tiểu thương tại chợ Hà Đông. Ảnh: Đạt Lê

“Báo động” từ những con số

Thống kê của Cục Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ (PCCC&CNCH), Bộ Công an: trong 6 tháng đầu năm 2025, cả nước đã xảy ra 1.710 vụ cháy, khiến 42 người thiệt mạng, 48 người bị thương và thiệt hại tài sản ước tính hàng nghìn tỷ đồng. Đáng chú ý, nguyên nhân chủ yếu đến từ sự cố hệ thống thiết bị điện, chiếm tới 74,6% tổng số vụ... Các chợ truyền thống ở Hà Nội với cơ sở hạ tầng xuống cấp, thường xuyên phải vận hành hệ thống điện tạm bợ, cùng hàng hóa dễ bén lửa, chính là những “điểm nóng” tiềm ẩn nguy cơ hỏa hoạn.

Đáng chú ý, những ngày qua, liên tiếp xảy ra những vụ cháy chợ như: chợ Xuân Thới Sơn (TP Hồ Chí Minh) vào đêm 21/9, tiếp đó vào rạng sáng 22/9 chợ Năm Căn (Cà Mau) bốc cháy để lại hậu quả nặng nề cả về kinh tế lẫn đời sống tinh thần của người dân. Nhìn lại Hà Nội, nơi có hàng trăm chợ truyền thống, trong đó còn nhiều chợ vi phạm về PCCC đã bị đình chỉ hoạt động như chợ Phùng Khoang, Ngã Tư Sở…, ai có thể bảo đảm rằng những thảm cảnh cháy nổ sẽ không xảy ra?

Không xuống cấp như các chợ Phùng Khoang, Ngã Tư Sở; chợ Hà Đông nằm tại khu vực trung tâm Hà Đông, có cơ sở vật chất, hạ tầng bảo đảm . Chợ Hà Đông đang khai thác hơn 1.350 ki ốt, quầy sạp ở 38 ngành hàng của khoảng 1.328 hộ kinh doanh. Tuy nhiên, chợ cũng không nằm ngoài nguy cơ cháy nổ. Xung quanh chợ, vỉa hè, lòng đường bị chiếm dụng trở thành nơi buôn bán. Bên trong, nhiều diện tích phụ trợ cũng bị chuyển đổi thành nơi bán hàng. Một số cửa, lối đi bỗng chốc trở thành nơi tập kết hàng hóa, đồ đạc. Thậm chí cầu thang thoát hiểm bị tận dụng bày bán đồ ăn uống… Trước thực trạng trên, nhiều người lo lắng, nếu xảy ra cháy nổ, các xe chữa cháy liệu có tiếp cận được hiện trường khi đường vốn hẹp lại bị chiếm dụng; người bên trong chợ có kịp thoát nạn khi mà lối thoát hiểm bị đồ đạc, hàng hóa trở thành vật cản...

Ban quản lý chợ Hà Đông, lực lượng phòng cháy chữa cháy kiểm tra dụng cụ, phương tiện phòng cháy chữa cháy và tuyên truyền hướng dẫn các tiểu thương tại chợ Hà Đông. Ảnh: Đạt Lê

Đồng bộ các giải pháp

Về công tác PCCC tại chợ Hà Đông, ông Trịnh Quốc Ân - Phó trưởng Ban quản lý chợ Hà Đông cho biết: vừa qua, Tổ địa bàn PCCC&CNCH Hà Đông phối hợp với Ban quản lý chợ đã tổ chức tập huấn PCCC cho cán bộ, nhân viên của Ban và các tiểu thương kinh doanh tại chợ. Xác định công tác PCCC là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu nên Ban đã xây dựng kế hoạch, phương án và triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm phòng ngừa cháy nổ một cách hiệu quả được gắn kết trách nhiệm, áp dụng triển khai trực tiếp hàng ngày cho cán bộ, tổ quản lý và lãnh đạo chợ. “Đến nay, Ban quản lý đã đầu tư hệ thống PCCC hiện đại, bể chứa nước lớn, hệ thống báo cháy tự động, bình chữa cháy và lăng vòi chữa cháy. Lực lượng bảo vệ luôn duy trì tuần tra 24/24, nhắc nhở các tiểu thương tắt điện, không thờ cúng, đốt hương trong khu vực chợ” - ông Trịnh Quốc Ân cho hay.

Theo thiếu tá Nguyễn Danh Ngọc, cán bộ Tổ địa bàn PCCC&CNCH Hà Đông (Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH - Công an Hà Nội), để khắc phục những tồn tại trong công tác PCCC tại chợ Hà Đông, từ phương châm 4 tại chỗ, Ban quản lý chợ cần tích cực vào cuộc đẩy mạnh công tác tuyên truyền PCCC. Cùng với đó, các tiểu thương cần phải nâng cao nhận thức, chủ động phòng ngừa cháy nổ, tích cực tham gia tập huấn PCCC. Bởi đây chính là biện pháp và hành động tích cực để kiềm chế tình hình phức tạp, giảm thiệt hại về tài sản, tính mạng khi xảy ra cháy, nổ.

Ông Đinh Xuân Hoàn, Phó trưởng Ban quản lý chợ Ngã Tư Sở cho biết: đơn vị đã yêu cầu 100% tiểu thương kinh doanh trong chợ không dùng bát hương, thờ cúng; để nâng cao hiệu quả của công tác PCCC, đơn vị đã tăng cường tuyên truyền, tập huấn kỹ năng cho cán bộ, nhân viên quản lý và tiểu thương. Cùng với đó, thường xuyên kiểm tra, bổ sung các trang thiết bị chữa cháy cần thiết; bố trí lực lượng tuần tra, kiểm soát để kịp thời phát hiện và xử lý kịp thời. Đến nay, đã thành lập Đội PCCC cơ sở với 20 người...

Liên quan đến công tác PCCC, đại tá Phạm Trung Hiếu, Trưởng phòng Cảnh sát PCCC&CNCH, Công an TP cho biết: từ đầu năm 2025, bám sát sự chỉ đạo của Chính phủ, đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo Bộ Công an; Công an TP đã chủ động tham mưu TP triển khai nhiều giải pháp, biện pháp có tính chất trọng tâm, đột phá, sáng tạo với quyết tâm giải quyết dứt điểm những tồn tại, hạn chế vướng mắc trong công tác PCCC trên địa bàn Thủ đô. Để triển khai thực hiện hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và Luật PCCC&CNCH, Công an TP đã chủ động tham mưu UBND TP ban hành Kế hoạch số 101 ngày 16/4/2025 về triển khai thực hiện, trong đó phân công nhiệm vụ cụ thể, tiến độ, lộ trình thực hiện cho từng sở, ngành, đơn vị thực hiện; chủ động phối hợp với các cơ quan tuyên truyền, đặc biệt là những quy định mới về PCCC để người dân, DN biết và thực hiện.

Với những con số hàng nghìn vụ cháy, gần 100 người người chết, bị thương trong nửa đầu năm 2025 như đã nêu ở trên; bài học từ các vụ cháy chợ và mới đây, liên tiếp hỏa hoạn xảy ra ở chợ Năm Căn, Xuân Thới Sơn tiếp tục gióng lên hồi chuông báo động về an toàn PCCC, đặc biệt là những khu chợ nhiều nguy cơ nằm ngay giữa Thủ đô.

Đạt Lê - Tuấn Anh