Kỳ lạ 360ha rừng cao su 5 năm không tìm được chủ

Rừng vô chủ nhưng khai thác công khai

Tháng 7, khi những cánh rừng cao su vào vụ khai thác nhiều mủ nhất năm thì tại xã Ia Puch (Chư Prông), cảnh người dân cạo mủ, người thu mua mủ cao su mỗi buổi sáng trở nên nhộn nhịp.

Gần 360ha rừng thuộc quản lý của Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Puch, huyện Chư Prông, Gia Lai bị phá trắng, chiếm đất trồng cao su.

Một người dân trú trại làng Goòng (xã Ia Puch) cho biết: "Chúng tôi hưởng 80% số tiền bán mủ, chịu trách nhiệm từ chăm sóc vườn cây, cạo mủ, thu mua bán ra ngoài. Tôi chỉ biết chủ tên hay gọi là ông Bảy. Còn cụ thể như thế nào thì không biết. Cứ bán được bao nhiêu thì cắt phần trăm ra".

Khi được hỏi bán mủ cho đơn vị nào, người đàn ông này ấp úng: "Bán cho thương lái họ vào thu gom. Xung quanh đây cũng có một số nhà máy sơ chế mủ cao su nên nhiều người thu mua lắm. Trước đây, người ta dùng cả xe thùng thu mua mủ tươi, giờ chủ yếu là thu mủ đông. Mủ cạo về, cứ đo nồng độ mủ rồi bán".

Khi biết chúng tôi là phóng viên, người đàn ông này lập phóng xe đi mất. Ngay sau đó, cả khu vực rừng cao su dường như bị "báo động", càng đi chúng tôi càng thấy vắng người.

Chúng tôi đi đến đâu cũng bị bà con tại đây né tránh. Gặp một số người dân tại làng Goòng và xã Ia Puch cũng chỉ nhận được cái lắc đầu đầy lo lắng.

"Tầm từ tháng 7 - 11 hằng năm là mùa cao su mủ nhiều, đạt sản lượng tốt nhất trong năm. Lẽ ra giờ này, người cạo mủ về tấp nập lắm", một cán bộ bảo vệ rừng đi cùng đoàn của chúng tôi cho biết.

Thất thoát ngân sách rất lớn

Ông Hoàng Thanh Trúc, Phó trưởng ban Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Puch, Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai xác nhận, hơn 350ha rừng tự nhiên giờ đang bị trồng cao su lấn chiếm là do đơn vị quản lý. Còn việc ai phá rừng, ai trồng cao su trên đất rừng, cơ quan công an vào cuộc điều tra từ năm 2019 nhưng chưa có kết quả.

Việc chưa có kết luận điều tra về gần 360ha rừng bị lấn chiếm trồng cao su gây khó khăn cho công tác quản lý bảo vệ rừng.

Về việc hằng ngày có người dân chăm sóc, khai thác mủ cao su, ông Trúc lý giải: "Lực lượng bảo vệ rừng mỏng nên chỉ lo giữ rừng chứ không tiếp cận được người cạo mủ".

Theo một cán bộ tại công ty cao su trên địa bàn tỉnh Gia Lai, 1ha cao su khoảng 550 cây, sản lượng khai thác khoảng từ 1 - 1,5 tấn mủ mỗi năm (trung bình khoảng 1,2 tấn/năm), giá thu mua tại vườn hiện nay khoảng 36.000 đồng/kg. Với giá này, lượng mủ tương đương với số tiền hàng tỷ đồng mỗi năm.

Vấn đề là số tiền thu từ mủ cao su ở cánh rừng về túi của ai? Câu hỏi này, cả cơ quan quản lý khu rừng lẫn các ngành chức năng chưa ai trả lời được.

Ông Nguyễn Văn Hoan, Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai cho biết, ngày 1/7, Sở đã phối hợp cùng huyện Chư Prông đi kiểm tra, xác minh thông tin cụ thể xung quanh vụ việc hơn 359ha cao su "vô chủ" trồng trên đất rừng.

Trong khi đó, thông tin từ Công an tỉnh Gia Lai cho biết, năm 2019, sau khi Thanh tra tỉnh Gia Lai chuyển hồ sơ điều tra vụ việc 359ha rừng cao su vô chủ, đơn vị nghiệp vụ đã thực hiện quy trình xác minh. Tuy nhiên, quá trình điều tra không xác minh được chủ của 359ha cao su trên đất rừng nên đã tạm đình chỉ điều tra.

Mới đây, với tính chất nghiêm trọng của vụ việc, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Gia Lai đã tiến hành phục hồi điều tra vụ việc.

Tạ Vĩnh Yên