Kỳ lạ loài cây có khả năng 'thuần hóa' sét để tiêu diệt kẻ thù

Trong khi sét thường được xem là mối đe dọa hủy diệt đối với rừng, một loài cây nhiệt đới ở Panama lại tiến hóa để tận dụng sức mạnh thiên nhiên này vì lợi ích của mình.

Theo nghiên cứu mới của các nhà khoa học Mỹ được công bố trên tạp chí New Phytologist, cây đậu tonka (Dipteryx oleifera) không chỉ sống sót sau khi bị sét đánh mà còn dùng nó để gây thiệt hại cho các cây đối thủ và dây leo ký sinh xung quanh.

"Chúng tôi bắt đầu nghiên cứu này 10 năm trước và nhận thấy sét giết chết rất nhiều cây, đặc biệt là những cây lớn. Nhưng cây Dipteryx oleifera luôn không hề hấn gì," Evan Gora, nhà sinh thái học rừng tại Viện Nghiên cứu Hệ sinh thái Cary và là tác giả chính của nghiên cứu cho biết.

Sau khi theo dõi gần 100 sự kiện sét đánh tại Khu bảo tồn thiên nhiên Barro Colorado ở Panama, các nhà khoa học phát hiện rằng mỗi lần sét đánh giết chết hơn 2,4 tấn sinh khối cây xung quanh, trong đó gần 80% dây leo ký sinh trên tán cây đậu tonka bị tiêu diệt.

Một cây đậu tonka trưởng thành (cao tới 40m) có thể bị sét đánh ít nhất 5 lần, mỗi lần đều giúp nó loại bỏ cây cạnh tranh và dây leo, mở rộng không gian sống. Đáng chú ý, khả năng sinh sản của cây tăng gấp 14 lần nhờ tác động của sét.

Bí mật đằng sau sức đề kháng với sét của loài cây này nằm ở cấu trúc vật lý của nó. Các nghiên cứu trước đây cho thấy cây có độ dẫn điện nội tại cao, cho phép dòng điện chạy qua mà không tích tụ nhiệt gây hại - giống như một dây dẫn được cách điện tốt.

Ông Gora nhận định: "Trong 40 năm qua, chúng tôi phát hiện ra rằng sống cạnh cây đậu tonka là một mối nguy hiểm rõ rệt. Bạn có khả năng chết cao hơn đáng kể so với việc sống cạnh bất kỳ cây lớn tuổi nào khác trong khu rừng đó."

Các nhà nghiên cứu hiện đang mở rộng nghiên cứu sang các khu rừng ở châu Phi và Đông Nam Á để tìm hiểu xem liệu sét có mang lại lợi ích cho các loài cây khác hay không./.

(TTXVN/Vietnam+)